مطالعه علمی گنجینه طلائی ۲۷۰۰ ساله در اسپانیا
در سال ۱۹۵۶ میلادی یک کارگر ساختمانی در حین انجام کار در شهر سویل اسپانیا متوجه درخشش اشیایی در ترک ایجادشده روی سطح زمین شده و به‌این‌ترتیب یکی از جذاب‌ترین گنجینه‌های طلایی این کشور کشف شد. اشیا باستانی کشف‌شده در این محل با عنوان گنجینه ال کارامبولو (El Carambolo) نام‌گذاری شدند که مشتمل بر ۲۱ قطعه اشیا ارزشمند ساخته‌شده از طلا و جواهر بوده کارشناسان اعلام کردند که بر اساس سبک تزئینات و نوع ساخت این آثار، اشیا فوق باید در حدود ۲۷۰۰ سال قدمت داشته باشند.
برخی از مردم گمان می‌کردند که گنجینه ال کارامبولو منشأ شرقی داشته و توسط فینیقی‌ها به اسپانیا آورده شده است درحالی‌که نتایج آزمایش‌های جدید اثبات می‌کند این طلا از معادن بومی خود اسپانیا استخراج‌شده است.
باستان شناسان زیادی در این محوطه باستانی حضور یافته و به بررسی و مطالعه گنجینه پرداختند و طی ۶۰ سال گذشته همچنان منشأ و پیشینه این گنجینه ارزشمند به‌صورت ناشناخته و در هاله‌ای از ابهام باقی ماند. آیا این اشیا در شهر ثروتمند و متعلق به شهر نیمه افسانه‌ای تارتسوس (Tartessos) که تمدن و فرهنگ افسانه‌ای آن از قرن ۹ تا ۱۳ قبل از میلاد به‌طور اسرارآمیزی نابود شد، ساخته‌شده‌اند یا اینکه سازندگان آن را باید نخستین تمدن غربی فینیقی‌های شرق مدیترانه محسوب کرد؟ در این میان برخی پژوهشگران پا را فراتر نهاده و این گنجینه طلائی را به تمدن گمشده آتلانتیس منتسب کرده و ریشه‌هایی مرموز و عجیب برای آن قائل شدند.
به‌تازگی پژوهشگران با انجام آزمایش‌ها و آنالیزهای شیمیایی و ایزوتوپ‌های این اشیا زرین تلاش کردند تا منشأ و محل ساخت آن را کشف کنند. نتایج این آزمایش‌ها برای نظریه‌پردازانی که تخیلاتی قوی داشتند ناامیدکننده بود زیرا مشخص شد که گنجینه ال کارامبولو هیچ ارتباطی به افسانه آتلانتیس نداشته و بر پایه مطالعات انجام‌شده که شرح آن در نشریه تخصصی علوم باستان‌شناسی (Journal of Archaeological Science) منتشر شد، اعلام شد که طلای مورداستفاده قرارگرفته در این آثار از معدنی واقع در منطقه اوسا مورنا (Ossa-Morena) در جنوب کشور اسپانیا استخراج‌شده است. از سوی دیگر ساختار شیمیایی طلای به‌کاررفته در این اشیا شباهت زیادی به نمونه‌های کشف‌شده در شهر باستانی والنسیا دی لا کانسپسیون (Valencina de la Concepción) دارد که این مسئله نیز به‌خوبی نشان‌دهنده منشأ محلی این آثار داشته و نظریات پیشین را رد می‌کند.
آنا ناوارو (Ana Navarro) سرپرست این تیم پژوهشی و مدیر موزه باستان‌شناسی سویا در رابطه با این موضوع اعلام کرد: «برخی از مردم گمان می‌کردند که گنجینه ال کارامبولو منشأ شرقی داشته و توسط فینیقی‌ها به اسپانیا آورده شده است درحالی‌که نتایج آزمایش‌های جدید اثبات می‌کند این طلا از معادن بومی خود اسپانیا استخراج‌شده است.»
گنجینه ال کارامبولو مشتمل بر ۲۱ قطعه ساخته‌شده با طلای ۲۴ عیار بوده در جنوب شبه‌جزیره ایبری کشف شد. این اشیا طلائی همگی به‌طور ماهرانه‌ای تزئین شده و شامل ۱۶ صفحه مستطیل شکل است که هرکدام حدود ۲ کیلوگرم وزن داشته، یک جفت دستبند منقوش و تزئین شده سنگین و یک گردنبند زنگوله‌ای است. این اشیا به قرن هشتم پیش از میلاد تعلق داشته تنها گردنبند این مجموعه کمی جدیدتر بوده و در حدود قرن ششم پیش از میلاد ساخته‌شده است. باستان شناسان اعتقاددارند این گنجینه به‌طور عمدی و آگاهانه در زیرزمین دفن شده بود. از سوی دیگر با توجه به اینکه مردم فرهنگ تارتسوس در این منطقه زندگی می‌کردند، نوع تزئینات به‌کاررفته در این آثار طلائی دارای شباهت زیادی به نمونه‌های فینیقی است. کارشناسان ادعا می‌کنند دلیل این موضوع، تأثیرات فرهنگی تمدن فینیقی‌ها بر شبه‌جزیره ایبری و شرق مدیترانه است.
فینیقی‌ها اقوامی سامی تبار بودند که در حوزه دریای مدیترانه و سرزمین امروزی لبنان ساکن بوده و پیشه اصلی آن‌ها بازرگانی بود. فینیقی‌ها تقریباً در دو هزار و پانصد سال پیش از میلاد از شمال شرقی خاورمیانه سر برآورده و بعدها در کرانه‌های دریای مدیترانه در لبنان سکنی گزیدند. به نظر می‌رسد این گنجینه ارزشمند تاریخی، یک سند باستانی باشد که نشان‌دهنده ارتباطات فرهنگی در دنیای باستان است.
ترجمه: احسان محمدحسینی
منبع: iflscience
No tags for this post.
