چرا رنگ برگ‌ها با تغییر فصل، عوض می‌شود؟

در بسیاری از مناطق جهان به‌ویژه در مدارهای میانی شاهد وجود چهارفصل مجزا در طبیعت هستیم که هرکدام حال و هوای خاص خود را داشته و طبیعت چهره و رنگی تازه پیدا می‌کند. یکی از مهم‌ترین جلوه‌های تغییر فصول را می‌توان در تغییر شرایط درختان و پوشش گیاهی هر منطقه مشاهده کرد.

دلیل اصلی ریزش برگ‌ها و رشد مجدد آن‌ها با تغییر فصول، حفظ ذخیره غذایی درختان و پیشگیری از سنگین شدن وزن درخت در هنگام بارش برف است. این فرایند توسط هورمون‌های گیاهی موجود در درختان به نام اکسین (auxin) کنترل‌شده و بستگی و ارتباط مستقیمی با میزان نور و گرمای دریافتی توسط گیاه دارد.

 عمده درختان موجود در این مناطق را درختان برگ‌ریز تشکیل می‌دهند که در فصل پائیز تغییر رنگ داده و به شکل زرد و نارنجی درآمده و می‌ریزند. در فصل بهار نیز جوانه‌های جدید روئیده و برگ‌های سبز کم‌رنگ بر درختان ظاهرشده و با فرارسیدن تابستان، این برگ‌ها به رنگ سبز تیره درمی‌آیند. دلیل اصلی این موضوع یعنی ریزش برگ‌ها و رشد مجدد آن‌ها با تغییر فصول، حفظ ذخیره غذایی درختان و پیشگیری از سنگین شدن وزن درخت در هنگام بارش برف است. این فرایند توسط هورمون‌های گیاهی موجود در درختان به نام اکسین (auxin) کنترل‌شده و بستگی و ارتباط مستقیمی با میزان نور و گرمای دریافتی توسط گیاه دارد. هم‌زمان با کاهش دما، میزان هورمون اکسین در گیاه کاهش‌یافته و در عوض هورمون دیگری به نام ethane فعال‌شده و به‌این‌ترتیب سلول‌های گیاه پیامی مبنی بر ضعیف شدن ساختار برگ‌ها دریافت کرده و با شکست ساختار سلولی موجود در برگ‌ها، ارتباط برگ و شاخه سست شده و برگ‌ها فرومی‌ریزند.

از سوی دیگر باید در نظر داشت که این فرایند ریزش برگ‌ها باهدف کاهش از دست رفتن آب گیاه در فصل زمستان و پیشگیری از یخزدگی است. به گفته گیاه شناسان، دلیل تغییر رنگ و ساختار برگ‌ها نیز با فرارسیدن فصل پائیز، تلاش درخت برای بازیافت مواد مغذی و موردنیاز موجود در آن‌ها است و به‌این‌ترتیب شاهد هستیم که در مرحله نخست نیتروژن این برگ‌ها جذب درخت شده و همچنین کلروفیل یا سبزینه آن‌ها نیز جذب تنه درخت می‌شود. این فرایند سبب تغییر رنگ برگ‌ها شده و برگ درختان از سبز به زرد تبدیل‌شده و سپس با از دست دادن آب خود، خشک‌شده و فرومی‌ریزد.

ترجمه: فاطمه کردی

منبع: sciencefocus

No tags for this post.