در پژوهش جدید برای اولین بار، محققان یک آزمون ساده برای شبیهسازی شرایطی که نشان دهد بیخوابی چگونه روی جنبههای مهم تصمیمگیری در دنیای واقعی تاثیر میگذارد انجام دادند. نتایج به دست آمده نشان داد که بیخوابی ممکن است برای پزشکان، گروههای امداد، نظامیان و نظایر آنها در شرایط بحرانی پیامدهای فاجعه باری به ارمغان بیاورد. در تاریخ معاصر نمونههای فراوانی از عواقب ویرانگری دیده میشود که اغلب بر اثر اتخاذ تصمیمات غلط در نتیجه خواب ناکافی به وقوع پیوستهاند.
فروپاشی نیروگاه هستهای چرنوبیل در اوکراین، تانکرهای نفت اکسون والدز و انفجار فضاپیمای چلنجر نمونههایی از حوادثی است که بیخوابی در رخ دادن آنها نقش مهمی ایفا کرده است.
دانشمندان از دیرباز به دنبال طراحی یک آزمون آزمایشگاهی کنترل شده بودند تا شرایطی را که در آن مغز به دلیل خواب ناکافی، مرتکب خطا در دنیای واقعی میشود شبیهسازی کنند. پژوهشهای قبلی نشان داده بودند که خواب ناکافی سبب از بین رفتن تمرکز انسان میشود، اما در مطالعه جدید به مساله تصمیمگیری پرداخته شده است که تمرکز در برابر آن چندان مهم به نظر نمیرسد.
دانشمندان به منظور این مطالعه، از 26 نفر بزرگسال خواستند تا در این آزمون شرکت کنند و قرار شد سیزده نفر از آنان 62 ساعت بیخوابی را تحمل کرده و سیزده نفر دیگر اجازه داشتند تا استراحت کنند. شرکتکنندگان شش شبانه روز را در یک هتل که به صورت آزمایشگاه طراحی شده بود گذراندند و یک سری آزمایشهای خاص برای محک زدن توانایی خود در به کار بردن بازخوردهای حاصل از اقدامات خود جهت تصمیمگیریهای آینده انجام دادند.
برای این کار، به افراد یک سری عدد که برای آنها ناآشنا بود، نشان داده شد و از پیش تعیین شد که هر کدام از اعداد دو ارزش یک (پاسخ) و صفر (عدم پاسخ) را بپذیرند. افراد کمتر از یک ثانیه فرصت داشتند که تصمیم بگیرند عدد نشان داده شده ارزش یک دارد یا صفر.
هر بار که افراد پاسخ درست میدادند به صورت ساختگی پاداش پولی دریافت میکردند و در غیر اینصورت مبلغی را از دست میدادند.
پس از مدتی هر دو گروه و پژوهشگران اعداد درست را کنترل کرده و سپس مساله را پیچیدهتر کردند. اینبار به هر عدد ارزش معکوس آن را دادند. گروهی که بیخوابی داشتند حتی پس از 40 مرتبه باز هم موفقیت چندانی کسب نکردند. در حالیکه گروهی که استراحت کرده بودند از 8 تا 16 عدد را به درستی انتخاب کرده بودند.
دادههای مطالعه نشان میدهد که بیخوابی مانع از آن است که مغز بتواند به سادگی از بازخوردها استفاده کرده و با پردازش آنها شرایط را تغییر دهد، حتی اگر شخص به سختی تلاش کند تا انتخاب درستی داشته باشد.
یافتههای این مطالعه حاکی از آن است که بیخوابی افراد در محیط کار به ویژه مشاغلی که نیاز به تصمیمگیریهای مهم و هشیاری کامل دارند خطرآفرین است و میتواند پیامدهای جدی در پزشکی، حقوقی و مالی داشته باشد.
این پژوهش در نشریه Sleep منتشر شده است.
No tags for this post.