طبق آمار بهداشت جهانی (WHO)، حدود پنج درصد از جمعیت جهان( ۳۶۰ میلیون نفر که حدود ۳۲۸ میلیون آن را بزرگسال و ۳۲ میلیون نفر را کودکان تشکیل می دهند) از کم شنوایی ناتوان کننده رنج می برند. کم شنوایی ناتوان کننده به افت شنوایی بیشتر از ۴۰ دسیبل (در مورد کودکان، کاهش شنوایی بیشتر از ۳۰ دسیبل) در گوش سالم تر افراد بزرگسال اطلاق می شود. در حدود یک سوم از افراد بالای ۶۵ سال دچار کاهش شنوایی بالای ۴۰ دسیبل هستند.
همچنین طبق آمارها ، از هر ۱۰۰۰ کودک، ۲ تا ۳ کودک، دچار کم شنوایی یا ناشنوایی و از هر ۱۰۰۰ کودک مدرسه ای، ۳۰ کودک کم شنوا یا ناشنوا هستند.
همچنین بر اساس آمارهای وزارت بهداشت از سال ۹۵ و ابتدای ۹۶، به صورت کلی بار بیماری ناشنوایی در کشور، ۵.۶ درصد گزارش شده است. از نظر سال‌های سپری شده با ناشنوایی نیز این مساله جزو سومین عامل در دنیا و ایران محسوب می‌شود. در سال‌های ۹۵ و ۹۶، یک میلیون و ۳۰۰ هزار نوزاد در کشور غربالگری شده‌اند که از این میزان ۳۴۰۰ مورد تشخیص قطعی کم شنوایی خفیف تا عمیق گزارش شده است.
میانگین بروز کم شنوایی عمیق در ایران ۲.۷ مورد در هر هزار تولد و بروز کم‌شنوایی خفیف تا عمیق ۴.۷ در هر هزار تولد است. این آمار در برخی استان‌ها به دلیل ازدواج‌های فامیلی و مسایل ژنتیکی از میانگین کشوری بسیار بالاتر است. طبق آمارهایی که در زمینه غربالگری شنوایی در کشور به دست آمده است، شیوع آن به دلیل التهابات گوش میانی که از آن مطلع نمی‌شوند، ۵.۲ درصد اعلام شده است.
دکتر ابراهیم رزم پا، استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران و متخصص گوش و حلق و بینی درباره این مشکل گفته است: کاهش شنوایی به دو دسته کلی کاهش شنوایی انتقالی و کاهش شنوایی حسی عصبی تقسیم می شود؛ اگر مشکل به وجود آمده در قسمت میان گوش خارجی تا دریچه بیضی شکلی ( که ورودی گوش داخلی است) باشد به آن کاهش شنوایی انتقالی می گویند. کاهش شنوایی حسی عصبی هم اختلالات مربوط به بخش گوش داخلی به بعد است. گاهی هم هر دو این موارد با هم اتفاق می افتد که به آن کاهش شنوایی مختلط می گویند.
وی افزوده است: کسانی که دچار کاهش شنوایی هدایتی یا انتقالی شده اند، به راحتی می توانند از سمعک استفاده کنند. از طرفی هم اغلب این مشکلات یا به روش طبی یا جراحی قابل درمان است. در مقابل، متاسفانه اکثر مواردی که به کاهش شنوایی حسی عصبی مربوط می شود، غیرقابل درمان خواهد بود؛ به این معنی که نه به روش جراحی و نه به کمک درمان های دارویی نمی‌توان این مشکل ها را برطرف کرد.
وی یادآور شده است: متاسفانه در بیشتر موارد عوامل متعددی از آلودگی های صوتی و پیرگوشی گرفته تا مصرف برخی داروها و بیماری ها و تومورها در کاهش شنوایی حسی عصبی نقش دارند که این مشکل معمولا غیر قابل درمان است. البته در مواردی می توان از سمعک استفاده کرد ولی این روش هم برای همه افراد موثر نخواهد بود و فقط کسانی می توانند از سمعک کمک بگیرند که از نظر درک گفتار مشکلی نداشته باشند.
دکتر رزم پا با تاکید بر این که کاهش شنوایی در سنین مختلف به علل متفاوتی اتفاق می افتد، اظهار کرده است: کاهش شنوایی در کودکان معمولا به علت تجمع مایع پشت پرده گوش پیش می آید که یکی از علل شایع سنگینی گوش کودکان است. این مشکل قابل درمان است و اگر به موقع متوجه آن شوند می توان به کمک درمان های دارویی و در موارد پیشرفته با استفاده از جراحی‌های کوچک، شنوایی آنها را به حالت طبیعی برگرداند.
بر اساس آمارهای وزارت بهداشت از سال ۹۵ و ابتدای ۹۶، به صورت کلی بار بیماری ناشنوایی در کشور، ۵.۶ درصد گزارش شده است. در سال‌های ۹۵ و ۹۶، یک میلیون و ۳۰۰ هزار نوزاد در کشور غربالگری شده‌اند که از این میزان ۳۴۰۰ مورد تشخیص قطعی کم شنوایی خفیف تا عمیق گزارش شده است.
وی بیان کرده است: گاهی هم سنگینی گوش به علل ساده و پیش پاافتاده ای رخ می دهد که وجود جرم در گوش یکی از این موارد است. بنابراین زمانی که گوش تمیز شود و جرم آن را خارج کنند، مشکل بیمار هم برطرف خواهد شد. البته ضربه ها هم می تواند موجب کم شنوایی شوند.ضربه ها به دو شکل، چنین مشکلی را برای فرد ایجاد می کند؛ یکی ضربه های صوتی است و دیگری ضربه های فیزیکی که به گوش وارد می شود. این ضربه ها ممکن است به سادگی یک سیلی یا به شدت تصادف ها باشد، اما می تواند منجر به آسیب دیدن پرده گوش شود و شنوایی را کاهش دهد. زمانی که ضربه شدید باشد مانند ضربه هایی که در تصادف ها اتفاق می افتد، ممکن است باعث شکستگی در استخوان گیجگاهی و در نتیجه بروز اختلالات شنوایی هم از نوع حسی عصبی و هم از نوع انتقالی شود.
جلوگیری از فروش سمعک های جعلی
در انتخاب نوع و شیوه درمان، عوامل مختلفی دخیل هستند که از جمله آنها می‌توان به شدت کاهش شنوایی، نوع آسیب و سبک زندگی فرد مبتلا اشاره کرد. متخصص شنوایی ممکن است برای رفع مشکلات گوناگون، اقدامات مختلفی را انجام دهد و بنا بر تشخیص و اقدام به جراحی یا تجویز دارو شود.
هنگامی که مداخله پزشکی در شرایط بیمار نمی‌تواند موثر واقع شود، استفاده از سمعک برای بسیاری از افراد راه حل جایگزین و مناسبی خواهد بود. سمعک‌ها در رنگ‌ها، مدل‌ها، ابعاد و سطوح قیمت گوناگون عرضه می‌شوند و بسته به نیازهای مختلف افراد در انواع آنالوگ، دیجیتالی و هوشمند دارد و امروزه در مدل های داخل گوشی و پشت گوشی در اختیار مصرف‌کنندگان آنها قرار می‌دهند.
اصولا تجویز سمعک توسط شنوایی شناس ها مستقر در کلینیک های شنوایی صورت می گیرد. البته برخی از افراد هم مستقیم به سراغ فروشگاه های تجهیزات پزشکی می روند و متقاضی خرید سمک می شوند که البته نوع دوم، کمتر اتفاق می افتد. این در حالی است که قیمت سمعک، از هیچ دستورالعمل و مصوبه ای تبعیت نمی کند و شاهد بازار گرمی در فروش سمعک به بیماران هستیم تا حدی که سمعک به دو تا سه برابر قیمت واقعی به فروش می رسد. سمعک هایی که تنها یک سوم آنها از طریق مراجع قانونی وارد کشور شده و بیش از دو سوم آنها کالای قاچاقی به حساب می آیند.
به تازگی اداره کل تجهیزات پزشکی سازمان غذا و دارو، اعلام کرده که برچسب اصالت از سال ۹۷ روی سمعک ها نصب خواهد شد که دارای کد اختصاصی برای هر سمعک بوده و تا حدی می تواند جلوی قاچاق کالا را بگیرد. اما، نکته مهم این است که برچسب اصالت تجهیزات پزشکی به سرنوشت برچسب شبنم دچار نشود که شاهد نمونه های جعلی آن در بازار بودیم.
گزارش: فرزانه صدقی
No tags for this post.