نقش خبرنگاران علمی در پوشش اخبار بلایای طبیعی

 ابتدا دکتر محمد مهدی فرقانی، دبیر علمی برگزاری این همایش در نشست علمی مدیریت بحران از منظر آموزشی و اجتماعی گفت: امروزه متاسفانه ساختار سنتی و حتی آموزه های سنتی روزنامه نگاری در همه جای جهان مبتنی بر بحران و برخوردها و ارزش خبری برخورد است یعنی هر رویدادی که ابعاد فاجعه آمیز داشته باشد برای رسانه مهم تلقی می شود.

وی افزود: بحث بر این است که بحران ها اتفاق ها و بلایای طبیعی و غیر طبیعی در وهله اول انسان مدار و انسان محور هستند و لازم است که رسانه ها به بعد انسانی رویدادها بیشتر از بعد فاجعه ای آن توجه داشته باشند.

وی اظهار کرد: رسانه ها باید ضمن انعکاس اطلاعات دقیق و صحیح، توجه کنند که چگونه مردم را بتوانند از بحران عبور دهند و چگونه حس امید را ایجاد و هویت های فردی و جمعی که بر اثر حادثه از بین رفته اند را بازسازی کنند.

فرقانی بیان کرد: رسانه ها برای ایفای چنین نقشی نیاز به دانش و نگرش علمی دارند. امروزه بسیاری از روزنامه نگاران ما آموزش های تخصصی لازم را ندیده اند و در کارگاه های آموزشی مربوطه شرکت نکرده اند و بیشتر به صورت سنتی با بحث ارزش های خبری و چگونگی بازتاب آن آشنا هستند در نتیجه بحران ها در بسیاری از مواقع بزرگ نمایی می شوند و منفی گرایی در بازتاب اخبار بحران بسیار است.

وی افزود: گاهی انتقاد رسانه های داخلی و خارجی در مواقع بحرانی مدیریت بحران را فلج و ناکارآمد می کند. همچنین رسانه ها باید از سیاسی شدن بحران ها پرهیز کنند.  در بسیاری از مواقع حتی یک بحران طبیعی نیز به شدت و سرعت سیاسی می شود.

نقش خبرنگاران علمی در کاهش آسیب‌های محیطی

دکتر نصیری قیداری، دبیر کل کمیسیون ملی یونسکو نیز در این همایش گفت: هم اکنون از عمر کره زمین چهار و نیم میلیارد سال می گذرد. اگر این زمان را به یک روز مقیاس کنیم از عمر انسان هوشمند 150هزار سال می گذرد.  عمر ما در این مقیاس یک هزارم ثانیه است.  ما نباید در این یک هزارم ثانیه محیط زیست، جنگل ها و…  را خراب کنیم و به انسان ها آسیب بزنیم. عقل انسان چنین اجازه ای را نمی دهد.  در این بین نقش رسانه ها بی نظیر است. این نقش روز به روز  با حضور مردم در تمام صحنه ها بیشتر می شود.

وی بیان کرد: هرچقدر آگاهی انسان ها بیشتر باشد مشارکت شان در تصمیم گیری ها بیشتر می شود. رسانه ها در افزایش آگاهی مردم خیلی نقش دارند. البته این نقش ها هرچقدر با آموزش های بیشتر تقویت بشود، بازرتر خواهد شد. یک خبرنگار اگر آموزش های تخصصی دیده باشد قعطا نقش بیشتری می تواند در این زمینه ایفا کند. هنگام اعلام خبر، دقت و سرعت بسیار اهمیت بیشتری پیدا می کند.

وی عنوان کرد: یکی از بلایای مهم که لازم است مردم آموزش های لازم را در سه فاز قبل، حین و بعد از بحران را ببینند، مساله زلزله است. به عنوان مثال شهر تهران امن نیست. طی مطالعاتی که اوایل دهه 90 از سوی مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران انجام شد، با توجه به برآورد ها از میزان بزرگی و شدت زمین لرزه ناشی از فعالیت هر سه گسل مشا، ری و شمال تهران در صورت وقوع زلزله با بزرگی 6/7 تا 7/2 ریشتر از 10 تا 55 درصد ساختمان ها و بناهای تهران تخریب می شوند و 3 دهم تا 6 درصد جمعیت شهر تهران نیز از بین می روند به این معنا که در صورت وقوع زلزله ناشی از فعالیت هر یک از سه گسل با بزرگی عنوان شده، دست کم 30 الی 50 هزار نفر جان خود را در اثر تخریب ساختمان ها بدون در نظر گرفتن تلفات ثانویه از دست می دهند.

وی بیان کرد: طبق ماده 60 برنامه ششم توسعه برای مقاوم سازی ساختمان ها و اصلاح الگوی مصرف به ویژه مصرف انرژی در بخش ساختمان و مسکن، شهرداری ها مکلفند نسبت به درج الزام رعایت مقررات ملی ساختمان در پروانه های ساختمانی اقدام کنند. صدور پایان کار برای واحدهای احداث شده بر مبنای این پروانه ها، منوط به رعایت کامل این مقررات است. همچنین به منظور انجام مطالعه های لازم برای کاهش خطر پذیری در برابر زلزله باید شبکه ایستگاه های شتاب نگاری و زلزله نگاری و پیش نشانگرهای زلزله توسعه یابد و در طی اجرای قانون برنامه استاندارد سازی مصالح و روش های مقاوم سازی ساختمانی، به صورت کامل محقق و از تولید کنندگان و ارایه کنندگان مصالح روش های مذکور حمایت شود.

کسب مخاطب با بزرگ نمایی اخبار منفی

اسماعیل نجار، رییس ستاد مدیریت بحران در کشور نیز عنوان کرد: هم اکنون نقش بی بدیل رسانه ها بر کسی پوشیده نیست اما اغلب به علت اینکه تاثیرگذاری خبرهای منفی برای مخاطبان بیشتر است گاهی اوقات برخی از رسانه ها تلاش می کنند خبرهای منفی را زودتر از خبرهای مثبت اعلام کنند. دانستن حق مردم است. قطعا صداقت در گفتار، بیان حقیقت و چگونگی بیان آن مهمتر و اساسی تر است.

وی بیان کرد: خبرنگار هنگام تنظیم خبر باید دقیقا نسبت به موضوع اشراف داشته باشد و با شناخت مخاطب، اطلاع رسانی درستی انجام دهد. خبرنگار باید هنگام تنظیم خبر مصالح ملی و جامعه را نیز در نظر بگیرد نه صرفا برای به دست آوردن مخاطب بیشتر خلاف آن را عنوان کند. مساله ای که اغلب در بسیاری از حوادث بحرانی شاهد بروز آن هستیم.همچنین خبرنگار نباید هنگام پوشش خبری احساس پاک مردم را تحریک کند.

به گفته وی، قطعا انتقادها لازم است اما باید این انتقادها منصفانه و در جهت اصلاح امور و همراه با راهکار باشد. اگر اینگونه نباشد، انتقادها ضمن مخربی، کارساز هم نخواهند بود.

وی اظهار کرد: اساس کار در زمینه بحران طبق سیاست های ابلاغی مقام معظم رهبری، پیشگیری است. رسانه های ما چقدر در این زمینه کار کرده اند؟ آیا به راستی خبرنگاران و مجریان ما این مخاطره ها را می شناسند؟ چقدر در این زمینه مطالعه کرده اند. گاهی با اخبار لحظه به لحظه مردم را نگران کرده ایم و آرامش شان را بهم ریخته ایم. ما باید تلاش کنیم هنگام بروز بحران، آرامش مردم را به وجود بیاوریم. نباید به گونه ای رفتار کنیم که احساس و هیجان زدگی مردم در مواقع بحرانی غالب شود.

ایجاد پلتفرمی برای مدیریت بحران بلایای طبیعی

عطا الله ملکی تبار، از اعضای مرکز فناوری اطلاعات، ارتباطات و امنیت نیز در این همایش عنوان کرد: به طور خاص پلتفرمی در دولت یازدهم به نام یکپارچه دولت همراه برای مدیریت در مواقع بحرانی بکار گرفته شده است.دولت همراه به مجموعه ای از خدمات دولت گفته می شود که روی بستر تلفن همراه به اشخاص حقیقی و حقوقی ارایه می شود.

وی افزود: این پلتفرم نصب شده در نهاد ریاست جمهوری به منظور به کار گیری انواع کانال های دسترسی شامل SN،VMS،IVR،SMS،APP USSD،NFC،MCA،  VOICEXML است که به دولت این امکان را می دهد تا انواع خدمات دولتی و عمومی را به صورت یکپارچه به مخاطبان آن ارایه دهد. انواع خدمات قابل ارایه شامل اطلاع رسانی، استعلام ها، شکایت ها و درخواست ها، ثبت نام، نظرسنجی، خدمات رفاهی، پرداخت و محتوا است. این بستر ها می توانند به کمک شهروندان در بالایی طبیعی و ناگهانی کمک کنند.

وی عنوان کرد: با استفاده از ابزارهای ارتباطی می توان پیش از بحران بلایایی طبیعی را با جمع آوری و پایش اطلاعات ساکنان در یک منطقه از جمله کدملی، کد پستی، شماره موبایل،  اطلاعات شناسنامه ای، تعداد خانوارد و بیمه حوادث، آموزش افراد برای استفاده از ابزارهای تعاملی وب، موبایل برای استفاده از خدماتی مانند ثبت نام، ثبت حادثه، اعلام وضعیت بحران در خواست کمک و اعطای تسهیلات و همچنین هنگام وقوع زلزله با ثبت حادثه و اعلام وضعیت و ثبت موقعیت و پس از بروز بحران با فراخوانی پروفایل حادثه دیدگان، ارسال اطلاعات مربوط به حادثه دیدگان، ارسال تصویر، درخواست کمک و درخواست تسهیلات، این بلایای طبیعی را مدیریت کرد.

گزارش : فرزانه صدقی

 

No tags for this post.