باستان‌شناسان در پژوهش‌های جدید خود موفق به کشف یکی از قدیمی‌ترین نشانه‌های خط و کتابت در جهان شدند. این آثار در نزدیکی منطقه نووا زاگورا (Nova Zagora) شهری در جنوب شرقی دشت بلغارستان به‌دست‌آمده‌اند. در ماه اکتبر سال ۲۰۱۷ میلادی باستان‌شناسان موزه ملی تاریخ بلغارستان در کاوش‌های خود موفق به کشف بقایای کاشی‌های سرامیکی شدند که در شرایط بسیار خوبی باقی‌مانده بوده و قدمت آن به هزاره ششم پیش از میلاد بازمی‌گشت. این آثار دارای نشانه‌هایی از نوشتار بودند که با عنوان نشانه‌های وینچا (Vinča signs) نامیده می‌شوند.
این خط دارای علائم نشان‌دهنده موجودات مختلفی ازجمله حیوانات و نشانه‌های انتزاعی از قبیل صلیب، صلیب شکسته و درجات نظامی است. قدیمی‌ترین نوشته فرهنگ وینچا با عنوان الواح تارتاریا (Tărtăria tablets) شهرت داشته و در سال ۱۹۶۱ به دست آمد. این نوشته‌ها به‌طور ویژه با توجه به بحث‌های قابل‌توجهی که در آن نسبت به دوره زمانی نوشته شدن آن یعنی ۵۳۰۰ سال قبل از میلاد وجود دارد، موضوع خاصی بوده است. برخی از کارشناسان ادعا می‌کنند این خط را می‌توان یکی از اولین روش‌های شناخته‌شده نوشتن در جهان محسوب کرد.
تانژا کانوا (Tanja Kaneva) باستان‌شناس عضو این تیم تحقیقاتی درباره آثار موردبحث اعلام کرد: « این صفحه در حقیقت یک فرم عالی بسیار از انتقال اطلاعات محسوب شده و بسیار پیچیده است.»
به باور پژوهشگران، این نشانه‌های سمبلیک نقش بسته روی صفحات گلی، حاوی اطلاعاتی درباره تقویم باستانی و مراسم آئینی و تشریفاتی است و می‌توان آن را یکی از نخستین نمونه‌های خطوط اولیه در جهان و به‌طورقطع، قدیمی‌ترین نوشتار در اروپا به شمار آورد. این نوشته توسط مردم فرهنگ موسوم به وینچا که در مرکز و جنوب شرقی اروپا در دوران نوسنگی ساکن بودند به وجود آمده است. فرهنگ وینچا بین هزاره ششم تا پنجم پیش از میلاد در مناطق فوق، وجود داشت.
نخستین نمونه‌های آثار و نشانه‌های مرموز مرتبط بافرهنگ وینچا در سال ۱۸۷۵ میلادی توسط باستان‌شناسان مجارستانی در نزدیکی تورداس واقع در کشور رومانی به دست آمد. در کاوش‌ها و حفاری‌های بعدی در صربستان و بلغارستان ، آثار دیگری از این فرهنگ کشف شدند. در این کاوش‌ها هزاران قطعه منقوش به نشانه‌های نوشتاری و خط مرموز وینچا در سراسر مناطق فوق کشف شد.
این خط دارای علائم نشان‌دهنده موجودات مختلفی ازجمله حیوانات و نشانه‌های انتزاعی از قبیل صلیب، صلیب شکسته و درجات نظامی است. قدیمی‌ترین نوشته فرهنگ وینچا با عنوان الواح تارتاریا (Tărtăria tablets) شهرت داشته و در سال ۱۹۶۱ به دست آمد. این نوشته‌ها به‌طور ویژه با توجه به بحث‌های قابل‌توجهی که در آن نسبت به دوره زمانی نوشته شدن آن یعنی ۵۳۰۰ سال قبل از میلاد وجود دارد، موضوع خاصی بوده است. برخی از کارشناسان ادعا می‌کنند این خط را می‌توان یکی از اولین روش‌های شناخته‌شده نوشتن در جهان محسوب کرد.
از سوی دیگر برخی کارشناسان اعتقاددارند که خط وینچا را نمی‌توان یک سیستم کتابت و خط کامل محسوب کرد. به باور این محققان، خط وینچا می‌تواند به‌عنوان یک نمایش بصری از زبان از طریق یک انتخاب معتبر از نشانه‌های تعریف‌شده باشد. از سوی دیگر بیشتر محققان این علائم نوشتاری را به‌عنوان نمونه خطوط اولیه (proto-writing) تعریف کرده و آن را در گروه خطوط تصویری اولیه و ساده که اشیاء و مفاهیم را نمایش می‌دهند، دسته‌بندی می‌کنند.
به اعتقاد باستان‌شناسان و بر اساس مدارک و مستندات موجود، نخستین نمونه واقعی که می‌توان آن را خط و کتابت محسوب کرد در تمدن سومر واقع در بین‌النهرین و عراق امروزی ابداع‌شده است. این خط در هزاره چهارم پیش از میلاد و هم‌زمان با خط هیروگلیف مصری رایج شده بود. هرچند برخی محققین اعتقاددارند خط هیروگلیف مصری کمی قدیمی‌تر از خط سومری است.
در خاتمه گفتنی است در حفاری‌های صورت گرفته در فرهنگ وینچا، علاوه بر لوحه‌ها و کاشی‌های منقوش به خط وینچا، آثار متعددی همچون مجسمه‌ها، جواهرات و … به‌دست‌آمده است که نشان‌دهنده سکونت در این منطقه در دوران پیش‌ازتاریخ است.
ترجمه: احسان محمدحسینی
منبع: ibtimes
No tags for this post.