آیا دریاچه ارومیه احیاء می‌شود؟

معاون اول رئیس‌جمهور در این جلسه تاکید کرد: «همه دستگاه‌ها مكلف به اجراي دقيق و كامل اين مصوبات هستند و اگر كسي از اين مصوبات تخطي نمايد بايد پاسخگو باشد.»

 

احیاء دریاچه ارومیه از ریل خارج شده است

اما سخنان دکتر جهانگیری درواقع تکرار گفته‌های همه کارشناسان محیط‌زیست و دلسوزان دریاچه ارومیه طی سال‌های گذشته است. تذکر این نکته که مصوبات ستاد احیاء لازم‌الاجرا است، ضرورتی است که از ابتدا نیز وجود داشته است و اساساً ستاد احیاء تشکیل شده تا نقش هماهنگ‌کننده را بین دستگاه‌های اجرایی مختلف برای پیشبرد سیاست‌ها در جهت احیاء دریاچه ارومیه داشته باشد، اما شکایت ستاد احیاء از ابتدای امر کمبود بودجه بوده است.

از طرفی دیگر، بسیاری از فعالان محیط‌زیست و کارشناسانی که در تمام این سال‌ها در فعالیت‌های مربوط به احیاء دریاچه ارومیه کار کرده‌اند و زحمت کشیده‌اند، اذعان دارند که خودِ ستاد احیاء به درستی عمل نکرده و بودجه‌ای که به آن اختصاص داده شده نیز در جای درستی به مصرف نرسیده است. درحقیقت می‌توان گفت بسیاری از کارشناسان بر این باورند که کلیه اقداماتی که تاکنون برای احیاء دریاچه ارومیه انجام شده است، روی ریل درستی واقع نشده و لازم است که برای حرکت، روی ریل درست بازگردانده شود.

اما برای شروع یک حرکت اصلاحی‌ این‌چنینی، به انتشار گزارش کاملی از بودجه‌ها و خرج‌کردهای ستاد احیاء به‌همراه نتایج آن‌ها به صورت کاملاً شفاف احتیاج است. این کار به جامعه محیط‌زیست این امکان را می‌دهد که فعالیت‌های ستاد احیاء را مورد نقد قرار دهند و برای اصلاح آن‌ها برنامه‌ریزی کنند. کاوه مدنی، یکی از معاونان سازمان حفاظت محیط‌زیست، یکی از کارشناسانی است که تخصص اصلی‌شان مدیریت منابع آب است. پس چه بهتر که سازمان محیط‌زیست در این زمینه نقش پررنگ‌تری ایفا کند و هدایت این امر را بر عهده گیرد.

چه کسانی مخاطب «نبایدها» هستند؟

یک نکته مهم در سخنان معاون اول رئیس‌جمهور، تأکید بر ضرورت به‌کارگیری روش‌های صرفه‌جویی در مصرف آب کشاورزی است، که البته مختص حوضه آبریز دریاچه ارومیه نیست و درباره کل کشور صدق می‌کند. بودجه این کار را هم باید دولت تامین کند و طرحی ملی برای آن راه‌اندازی کند.

اما نکته بسیار مهم و کلیدی در گفته‌های آقای جهانگیری این است که آب آزادشده اضافه نباید برای توسعه کشاورزی مصرف شود. این سخن بسیار درست و به جایی است، اما سوال مهم این است که مخاطب این «نباید» کیست؟ و درواقع آقای جهانگیری این «نباید» را خطاب به چه کسانی می‌گویند و چه کسانی باید جلوی این اتفاق را بگیرند؟

واضح است که همه سیاست‌های موجود از جانب وزارت کشاورزیِ دولتی اعمال می‌شود که خود ایشان در آن معاون اول ریاست‌جمهوری هستند و کافی است که همین دولت با یک دستور رسمی به وزارت کشاورزی نه تنها در حوضه دریاچه ارومیه بلکه در کل ایران، توسعه کشاورزی را متوقف کند. چراکه مرگ دریاچه ارومیه واضح و مشهود است، اما بقیه سرزمین بی‌صدا و خاموش در حال مرگ و نابودی است. به همین دلیل ضروری است که توسعه فعالیت‌های کشاورزی در همه جای کشور متوقف شود. پس تذکر معاون اول ریاست‌جمهوری به چه کسانی برمی‌گردد؟

چرا اگر شخص یا سازمانی با اعمال نفوذ خود مانع تحقق این گفته است، به‌وضوح معرفی نمی‌شود و وزارت کشاورزی همچنان مشوق و مجری توسعه طرح‌های کشاورزی در کشور است؟

درنهایت نتیجه به‌دست‌آمده این است که چرخه احیاء دریاچه ارومیه با این پاسکاری‌ها بسیار پیچیده شده است، درحالی‌که این بحران یک راه‌حل ساده دارد: بازپس دادن حقابه دریاچه ارومیه. هرزمان این اتفاق عملی شود، دریاچه ارومیه به‌صورت پایدار احیاء می‌شود، در غیر این‌صورت تمام این فعالیت‌ها و دستورالعمل‌ها راه به جایی نخواهند برد و بازپس دادن حقابه دریاچه هم ابتدا از مجرای کوچک کردن فعالیت‌های کشاورزی در حوضه آبریز و سپس صرفه‌جویی در مصرف آب کشاورزی می‌گذرد و تا زمانی که این دو امر محقق نشود، دریاچه ارومیه هم احیاء نخواهد شد.

 

No tags for this post.