به گزارش سیناپرس به نقل از جام جم آنلاین، با توجه به این که در آینده بدون شک بیشترین جمعیت ایران، شهرنشین خواهند بود، چگونگی توسعه شهرها در آینده ایران بسیار مهم و حساس است؛ روندی که در کشور ما دنبال می‌شود و جمعیت بیشتری را در معرض مخاطرات طبیعی بخصوص زمین لرزه قرار می‌دهد.
آنچه در قالب سیاست بلندمرتبه‌سازی در کشور دنبال می‌شود، بدون لحاظ کردن فضای دسترسی و امکان تردد مناسب، موجب تمرکز ساختمان‌ها در مناطق شهری و بتدریج کند کردن دسترسی به این نواحی در مواقع بحران می‌شود.
اکنون در شهرهای بزرگ کشور و بخصوص پایتخت، با اطلاع نداشتن از وضعیت سه‌بعدی فضای زیرزمینی، پروژه‌های عمرانی مانند ساخت مترو در حال کار است. هنوز رخ دادن سوانحی مانند حادثه شهران در خرداد 95 و حادثه پلاسکو در دی 95 در تهران را از یاد نبرده‌ایم. اینها نباید به حوادث روزمره و عادی بدل شوند.
در شهرهایی که پای دامنه‌ها و به ناچار کنار یا روی پهنه گسل‌های فعال قرار گرفته‌اند، با توسعه شهرسازی در حریم خطرناک گسل‌های فعال مواجهیم؛ اتفاقی که طی 25سال اخیر در شمال تهران و تبریز رخ داده است.
ساخت بنا روی پهنه گسل‌های فعال در آیین‌نامه‌های مهم کشورهای لرزه‌خیز ممنوع شده و حداقل توصیه شده بناهای معمولی و ساختمان‌های یک یا دو طبقه امکان ساخت داشته باشد. از جمله این آیین نامه‌ها می‌توان به آیین‌نامه AP در کالفرنیا و آیین‌نامه نیوزیلند اشاره کرد. در این شرایط از تجمع و انبوه سازی باید به هر طریق ممکن پرهیز شود.
در پهنه گسل‌های فعال که پای دامنه‌ها واقع شده‌اند، علاوه بر خطر جنبش شدید زمین هنگام زلزله، خطر لغزش جدی است. بناهای هشت تا 20 طبقه یا بلندتری که اکنون در حال ساخت در پهنه گسل شمال تهران، شمال تبریز و در مشهد، کرمان، زرند، تربت حیدریه، کاشمر، سمنان، دامغان، بجنورد، بیرجند و… هستند، گاهی روی شیب‌های بیش از 30 درجه احداث می‌شوند. در این شیب‌ها حتی در شرایط بدون زمین‌لرزه هم احتمال خطر زمین‌لغزش و مشکلات دیگر در فصل زمستان بالاست. در یک زمین‌لرزه مهم این دامنه‌های تحت خطر می‌توانند مشکلات مضاعفی تجربه کنند.
در ساخت بناهای بلندمرتبه روی گسل، باید توجه کرد در این نواحی هنگام وقوع زمین‌لرزه علاوه بر امکان گسیختگی مستقیم در سطح، احتمال ایجاد تکان‌های بسیار شدید در اثر پالس‌های پریود بلند در اثر پدیده جهت پذیری هنگام رخداد زمین‌لرزه در نزدیکی گسل زمین‌لرزه و پدیده «پله پرش» (فلینج) بویژه روی صفحه گسیختگی وجود دارد. تجربیات قبلی در زمین‌لرزه‌هایی که در ایران و دیگر نقاط جهان رخ داده، نشان از آن دارد که پالس‌های تغییر مکان هنگام زمین‌لرزه با تناوب‌های طبیعی حدود نیم تا دو ثانیه در موارد متعددی ثبت و تجربه شده است. اهل فن می‌دانند این تناوب‌های طبیعی مطابق با پریودهای طبیعی‌نوسان در ساختمان‌های بلندمرتبه تا حدود 20 طبقه است. به این ترتیب احداث برج در چنین نواحی‌ای به توسعه مناطق با ریسک بالا می‌افزاید.
وجود تغییرات شدید توپوگرافی در این نواحی به احتمال تشدید امواج زمین‌لرزه در مرزهای توپوگرافی در پای دامنه‌ها می‌انجامد. تغییرات پستی و بلندی در مرزهای بین کوه و دشت و تشدید امواج، خرابی‌ها را شدت خواهد بخشید.
چشم‌انداز ما برای توسعه به نوع نگاه ما به طبیعت و محیط زندگی‌مان در وضعیت کنونی و سال‌های پیش رو وابسته است. ما باید شرایط و وضعیت اقلیمی و طبیعی فلات ایران را عاقلانه بررسی کنیم و با آن کنار بیاییم. یا این که خطرات طبیعی به‌صورت حادثه مخرب همراه با خسارت‌های جانی و مالی رخ خواهد داد و ما با افزایش جمعیت و تمرکز هر چه بیشتر آن در شهرها با ریسک بیشتری در معرض رخداد این مخاطرات قرار خواهیم گرفت.
No tags for this post.