نماد سایت خبرگزاری سیناپرس

مدیریت نوین منابع انسانی به کمک کلان‌داده‌ها

یکی از اساسی­‌ترین چالش­‌های مربوط به نیروی کار، بهره‌­وری و مسائل مرتبط با آن است و با توجه به محدودیت منابع و نامحدود بودن نیازهای انسانی، بهبود بهره­‌وری یک ضرورت است.

با توجه به پیشرفت سریع تکنولوژی و فناوری اطلاعات، ابزارهای هوشمند، محیط مجازی و خلاقیت‌­های فناورانه بخشی از زندگی انسان­‌ها شده‌­اند. اگرچه این پیشرفت‌­ها می‌­توانند برای جامعه انسانی به‌عنوان تهدید هم محسوب شوند، اما می­‌توان از آن‌­ها در فرصت‌­های فراروی سازمان‌ها، بهره­‌برداری بهینه کرد.

فراگیر شدن فناوری اطلاعات در سازمان­‌ها، بستری را برای جمع­‌آوری حجم انبوهی از داده‌­ها فراهم کرده است. ازاین‌رو، «داده­‌های کلان یا حجیم» یکی از موضوعاتی است که موردتوجه مدیران قرار گرفته است. امروزه کلان‌داده در علوم مختلف، فناوری، بازار، پزشکی و غیره کاربرد فراوانی یافته است.

فراگیر شدن فناوری اطلاعات در سازمان­‌ها، بستری را برای جمع­‌آوری حجم انبوهی از داده‌­ها فراهم کرده است. ازاین‌رو، «داده­‌های کلان یا حجیم» یکی از موضوعاتی است که موردتوجه مدیران قرار گرفته است. امروزه کلان‌داده در علوم مختلف، فناوری، بازار، پزشکی و غیره کاربرد فراوانی یافته است.

تاکنون مطالعات مختلفی در زمینه روش‌­های نگهداری و تجزیه‌وتحلیل این داده‌­ها در حوزه بهداشت و درمان، بازاریابی و غیره انجام‌شده، اما در حوزه مدیریت منابع انسانی، کم­تر بدان توجه شده و موضوعی ناشناخته بوده است.

به همین منظور، پژوهشگران دانشگاه فردوسی مشهد طی یک مطالعه مروری و با توجه به اهمیت استفاده از داده­‌های کلان در مدیریت منابع انسانی و تبیین مفهوم کلان داده، پیشنهاد‌هایی را در رابطه با راهبردهای مبتنی بر کلان داده در حیطه منابع انسانی با بهره­‌گیری از روش «تحلیل نظام­‌مند» منابع علمی و با هدف آمادگی برای جایگزینی سامانه­‌های کلان داده، ارائه کرده‌اند.

در این پژوهش با توجه به گستردگی، سطح پیچیدگی و اهمیت موضوع، از مرور مطالعات پیشین یا «تحلیل نظام­‌مند» استفاده شد تا به‌طور دقیق‌­تر به بررسی پژوهش‌­هایی که بیشترین ارتباط را با موضوع دارند، پرداخته شود.

نتایج این پژوهش نشان داد که با توجه به حجم بالای اطلاعات جمع‌آوری‌شده در سازمان‌­ها، ایجاد یک پایگاه ساختاریافته از داده­‌ها، اطلاعات وسیع‌­تری از حوزه کسب‌وکار را عاید سازمان خواهد کرد که با کاهش هزینه­‌های سازمان نیز همراه خواهد بود. همچنین کلان داده‌­ها می‌­توانند فرهنگی در سازمان­‌ها ایجاد کنند که از طریق آن کسب‌وکارها و مدیران فناوری اطلاعات، به سمت استفاده از تمامی ارزش­‌های پنهان در داده‌­ها حرکت کنند.

محققین در این پژوهش خاطرنشان کرده‌اند که کلان داده باعث افزایش بینش در ساختار منابع انسانی و شناسایی استعدادها در سازمان می‌شود. همچنین فهم دلایل مرتبط با فرسایش یا ترک کار افراد، ایجاد درک عمیق‌­تر از تجربیات عملکردی کارکنان و انجام اقدامات مناسب و هدفمند جهت ارتقای رضایت­‌مندی و بهره‌­وری کارکنان، از دیگر دستاوردهای تحلیل کلان داده‌­ها است.

دکتر ملک‌زاده، عضو هیئت‌علمی گروه مدیریت دانشکده علوم اداری و اقتصادی دانشگاه فردوسی مشهد و از محققین این مطالعه در گفتگوی اختصاصی با سیناپرس، ضمن بیان این‌که پژوهش انجام‌شده، نوعی نوآوری است که در آن تأثیر داده‌های بسیار زیاد موجود برای مدیریت اثربخش‌تر منابع انسانی مورد بررسی قرار گرفته‌اند، می‌گوید: «بهره‌برداری درست از داده‌های به‌ظاهر دست و پاگیر، می‌تواند منافع متعدد و غیرقابل‌انکاری برای سازمان‌ها داشته باشد. کلان داده، می‌تواند تغییر نگرش‌ها در ساختار منابع انسانی را به دنبال داشته باشد و نوعی تعامل مجازی میان فرد و سازمان ایجاد می‌کند. به‌عنوان‌مثال اطلاع از میزان کارآیی و توانمندی‌های هر فرد و گرایش‌های و تمایلات وی، می‌تواند نقش مهمی در تصمیم‌گیری‌های مرتبط با منابع انسانی ایفا کند.»

این پژوهشگر در پاسخ به سؤالی در مورد چگونگی تأثیر راهکارهای ارائه‌شده در این پژوهش با توجه به کمبود زیرساخت­‌های ارتباطی و ابزارهای فناوری در ایران و از طرفی موضع­‌گیری مدیران و عدم رغبت آن‌ها به استفاده از فناوری­‌های جدید، می‌گوید: «سرعت تغییر فناوری‌ها به حدی زیاد است که زیرساخت‌های لازم را به وجود می‌آورد و شاید بتوان گفت نباید خیلی نگران امکانات زیرساختی باشیم. اما در مورد موضع‌گیری‌ها، باید به این نکته توجه کرد که در مقابل هر تغییری، مقاومت وجود دارد که البته بخشی از آن‌هم طبیعی است و به عوامل مختلف فرهنگی و اجتماعی بستگی دارد. تغییر همیشه دشوار است، ولی با توجه به‌سرعت تغییرات و لزوم هماهنگی سازمان‌ها با آن تغییرات، این مواضع تغییر خواهند کرد. به نظر می‌رسد راهکارهای ارائه‌شده باید با بومی‌سازی و فرهنگ‌سازی مناسب به‌کاربرده شود و البته از شتاب‌زدگی هم باید پرهیز شود».

ملک‌زاده می‌افزاید: «هرگاه تغییری لازم باشد باید به دو نکته اساسی توجه کرد: سرعت تغییر و وسعت تغییر. ما تجربیات متعددی در رابطه با سیستم‌های اطلاعات مدیریت و تغییر از شیوه‌های سنتی به شیوه‌های مبتنی بر رایانه داشته‌ایم که می‌تواند در این مورد به ما کمک کند، نظیر تغییر تدریجی و مرحله‌ای  از سیستم‌های سنتی به سیستم‌های جدید اطلاعاتی. راهکارهای ارائه‌شده در این پژوهش نیز راه‌کارهای عمومی هستند که باید متناسب با بافت و مأموریت هر سازمان تطبیق داده شود. طبیعتاً یک راه‌حل و یا نسخه کلی که برای همه سازمان‌ها یکسان باشد در این مورد هم وجود ندارد و برای هر سازمان باید الزامات خاص سازمان در نظر گرفته شود».

محققین اعتقاد دارند که تحلیل صحیح کلان داده‌ها باعث بهبود قابلیت پیش­‌بینی روندهای آینده و راهبردی‌­تر شدن تصمیمات تحلیلی می‌شود. با کمک کلان داده و تحلیل صحیح آن، کارفرما بینش و بصیرت مناسب­‌تری برای جذب، آموزش و حفظ منابع انسانی خود خواهد یافت.

دکتر ملک‌زاده،در خصوص وجود نهاد یا سازمانی که از روش یا روش‌­هایی برای ذخیره داده­‌های کلان سازمانی و تحلیل آن‌ها استفاده کند، اظهار می‌دارد: «در برخی از حوزه‌ها مثل بهداشت و درمان اقداماتی شروع شده است که البته بیشتر به شکل داده‌کاوی است. در صنعت بیمه و بانکداری نیز اقداماتی در حال انجام است. آموزش عالی نیز از حوزه هایی است که مجموعه‌ای وسیع از داده‌ها را تولید، ذخیره‌سازی و دسته‌بندی می‌کند که می‌تواند در سطح کلان مورد استفاده قرار گیرد. اما تحلیل‌های مبتنی بر کلان داده‌ها و به‌کارگیری آن‌ها در مدیریت منابع انسانی هنوز به شکل قابل‌توجه آغاز نشده است».

محققین مجری این پژوهش در پایان مقاله مروری خود اشاره کرده‌اند: «به­‌عنوان نتیجه کلی از پژوهش انجام‌شده، می­‌توان گفت که فناوری اطلاعات و شبکه­‌های ارتباطی علاوه بر تغییر ساختارهای ذهنی و نگرش افراد، درگاه وسیعی برای استفاده از داده‌­های موجود و تبدیل آن­ها به اطلاعات متناسب، برای مدیران خواهد بود و ابزاری قدرتمند در اختیار آن­ها قرار می­‌دهد تا بر مبنای آن، راهبردهای مربوط به فرآیندهای جذب، آموزش و حفظ سرمایه­‌های انسانی را تدوین کنند. همچنین فناوری می­‌تواند به پر کردن شکاف­‌های موجود در زمینه استفاده درست از جایگاه نیروی انسانی به‌عنوان یک مزیت رقابتی در کسب‌وکار کمک کند». 

قابل‌ذکر است فصلنامه «رشد فناوری» از نشریات جهاد دانشگاهی و متعلق به مرکز رشد فناوری اطلاعات و ارتباطات رویش نتایج علمی و فنی این مطالعه پژوهشی را منتشر کرده است.

 

گزارش و گفتگو: محمدرضا دلفیه

منبع: ملک­زاده، غ. و صادقی، ص. 1396. راهبرد مدیریت منابع انسانی در عصر دیجیتال با تکیه بر کلان داده. رشد فناوری، 13(51): 70-62.

No tags for this post.
خروج از نسخه موبایل