متاسفانه در تاریخ یکصد ساله حفاری و بهره برداری از چاه های نفت کشور، در تولید مته های حفاری ایران کشوری وابسته بوده و تمامی مته های حفاری از کشورهایی چون آمریکا، روسیه، چین، ایتالیا وارد می شد.
با سعی و تلاش پژوهشگران ایرانی و با تعریف پروژه های دهگانه بومی سازی کالاهای صنعت نفت در وزارت نفت که از سال 1392 صورت گرفت، پروژه تولید مته های حفاری که یکی از کلیدی ترین پروژه های صنعت نفت محسوب می شود به صورت جدی در دستور کار وزارت نفت و شرکت پشتیبانی تهیه و ساخت کالای نفت تهران قرار گرفت.
شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب و جهاد دانشگاهی خوزستان در قالب یک پروژه پژوهشی مشترک نسبت به بومی‌سازی دانش فنی طراحی و ساخت این مته اقدام کردند. در ادامه، با توجه به تست های موفقیت آمیز مته های حفاری ساخت جهاددانشگاهی خوزستان در پروژه های پژوهشی که مربوط به شرکت مناطق نفت خیز جنوب بود، تصمیم گرفت تولید انبوه مته های حفاری دندانه ای که در فاز تحت قرارداد ساخت 870 عدد انواع مته های حفاری دندانه ای است را به جهاد دانشگاهی خوزستان واگذار کند. این کالا که همه مراحل آزمایش میدانی را با موفقیت پشت سر گذاشته 800 میلیون ریال هزینه داشته است.
ازجمله دستاوردهای علمی این پروژه می‌توان به دستیابی به دانش پارامترهای مختلف هندسی بر عملکرد کارایی و دوام مته حفاری، مدل‌سازی و شبیه‌سازی مته حفاری، شبیه‌سازی تماس مته حفاری و سازند و بهینه‌سازی شرایط عملکردی، تدوین روش‌های ماشین‌کاری و ساخت اجزای مختلف مته، دستیابی به خواص ویژه مکانیکی و متالورژیکی و دستیابی به دانش جوشکاری سوپر آلیاژها اشاره کرد
بیشتر بخوانید: ایجاد اشتغال با بومی شدن فناوری‌ها
در حال حاضر این پروژه با وجود تمام فراز و نشیب ها همچنان با قوت به کار خود ادامه می دهد. سوله خریداری شده توسط سازمان جهاددانشگاهی استان خوزستان روند تجهیزات نهایی خود را طی می کند و ماشین آلات CNC نیز در حال نصب هستند. در ماه گذشته دکتر حمیدرضا طیبی رئیس جهاددانشگاهی کشور به همراه معاونان خود طی بازدید از استقرار تجهیزات خط تولید پروژه بزرگ مته های حفاری دندانه ای در جریان کار خط تولید قرار گرفت و تصمیمات لازم را برای تسریع در مجهزسازی خط تولید ابلاغ کرد.
بنا به گفته حسن محمدی مجد مدیر پروژه طراحی و ساخت مته حفاری دندانه ای قرارداد ساخت 874 مته حفاری دندانه ای در اندازه های مختلف به مبلغ 440 میلیارد ریال است که با تولید انبوه این قطعه مهم و راهبردی که پیش از این از شرکت های اروپایی وارد می شد هزینه ساخت آن به حداقل خواهد رسید. در حال حاضر جهاددانشگاهی در حال برندسازی این کالاست تا امکان صادرات آن و عقد قرارداد با شرکت های نفتی خارجی نیز فراهم شود.
بیشتر بخوانید: بهره برداری از منابع نفت و گاز با بومی سازی مته‌های حفاری
دانش فنی، طراحی و ساخت این محصول در اختیار کشورهای معدودی است. دلیل آن را هم می توان مربوط به پیچیدگی‌هایی دانست که در بخش‌های مختلفی ازجمله پیچیدگی هندسی و دینامیکی مته، خواص ویژه مکانیکی و متالورژیکی قسمت‌های مختلف مته و تدوین روش‌های ساخت وجود دارد.
بر اساس این گزارش، مته حفاری دندانه‌ای ساخت جهاد دانشگاهی خوزستان با فناوری بومی و از اقلام اساسی و استراتژیک صنعت نفت است. مسئولیت تولید انبوه مته‌های حفاری دندانه‌ای در راستای اجرای پروژه بومی‌سازی ۱۰ قلم کالای اساسی مورد نیاز صنعت نفت، به پژوهشکده تکنولوژی تولید جهاد دانشگاهی خوزستان واگذار شده است.
گزارش : هانیه حقیقی
No tags for this post.