تولید برق یا تولید دی‌اکسیدکربن؟
این خبر خوب منتشرشده در رسانه‌ها این امید را می‌دهد که بتوان به زودی از یک منبع بزرگ آلاینده آب و خاک، به تولید الکتریسیته دست یافت. اما موضوع مهم‌تر در این ماجرا، نحوه تولید برق از فاضلاب است. یکی از روش‌های مهمی که در تولید برق از فاضلاب به کار می‌رود، تصفیه فاضلاب است. حاصل فرآیند تصفیه، کمی پسماند خشک قابل دفع است، مقداری آب است که آن هم به نوبه خود نیاز به سالم‌سازی از جهت باکتریایی دارد و میزان زیادی گاز متان یا گاز زیستی.
با سوزاندن این گاز به دست‌آمده از تصفیه فاضلاب در نیروگاه‌ها است که می‌توان برق تولید کرد و زمانی که با شهرهای بزرگی طرف هستیم که روزانه تولید حجم قابل‌توجهی فاضلاب دارند، می‌توان روی این منابع آلاینده به عنوان منبعی دائمی برای تولید انرژی حساب باز کرد. البته باید گفت که هرچند سوزاندن گاز متان آلایندگی نیروگاه‌های سوخت‌های فسیلی رایج مثل زغال‌سنگ و مازوت را ندارد، اما به هرحال خودش منبعی برای تولید دی‌اکسیدکربن به حساب می‌آید.
تولید برق به تنهایی ارزش چندانی ندارد
آن‌طور که گفته می‌شود، در حال حاضر تصفیه‌خانه فاضلاب جنوب تهران سالانه می‌تواند 80گیگابایت انرژی الکتریکی و 270 تراژول انرژی حرارتی تولید کند که این مقدار معادل تأمین برق یک شهرک مسکونی 100هزار نفری است. باتوجه به خبر اعلام‌شده توسط مدیرکل دفتر نظارت بر بهره‌برداری فاضلاب شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور، با راه‌اندازی فازهای جدی این تصفیه‌خانه می‌توان به تولید مقادیر بیشتری از انرژی نیز دست یافت.
اما نکته مهمی که در این‌جا چندان به آن توجه نشده و بهتر است که مورد ارزیابی قرار گیرد و درخصوص آن توضیح داده شود این است تکلیف فاضلاب تصفیه‌شده چه خواهد شد؟ آیا فاضلاب تصفیه‌شده میکروب‌زدایی هم می‌شود و قابلیت بازچرخانی خواهد داشت یا نه؟ چراکه ما باتوجه به منابع گسترده نفت و گازی که در اختیار داریم، نیاز فوری و مبرمی به تولید گاز برای به دست آوردن انرژی برق نداریم و اگر قرار باشد از منابع سوخت فسیلی برای تولید برق استفاده کنیم، می‌توانیم از منابع موجود نیز کمک بگیریم. برق تولیدشده از گاز متان به دست‌آمده از تصفیه فاضلاب در صورتی برای ما ارزش بسیار بالایی دارد که به عنوان یک محصول جانبی در فرآیند بازچرخانی آب فاضلاب و بازگشت این آب به چرخه زیستی، در نظر گرفته شود. در حقیقت می‌توان گفت در تصفیه فاضلاب آن‌چه مهم‌تر است تولید آب است و نه برق.
اگر هدف از گسترش شبکه تصفیه فاضلاب در کلانشهرهای کشور صرفاً تولید برقی باشد که در شبکه به مصرف می‌رسد و آبی که از فرآیند تصفیه فاضلاب به دست می‌آید هدر رود و به چرخه آب کشور برنگردد، نمی‌توان از این پروژه به عنوان طرحی چندان مثبت و موثر یاد کرد. چراکه باتوجه به بحران کم‌آبی کشور ما، خبر تولید برق از فاضلاب در صورتی خوشحال‌کننده و غنیمت است که محصول فرعی تولید اب از تصفیه فاضلاب در نظر گرفته شود. اما در خبرهای منتشرشده مربوط به این اتفاق اشاره‌ای به این موضوع نشده و به نظر می‌رسد که نکته مغفول این داستان است.
بهتر است مسئولان درخصوص آب به دست‌آمده از تصفیه فاضلاب نیز توضیح مشخصی بدهند که آیا قرار است این آب پس از تصفیه به شبکه آب کشور بازچرخانی شود یا نه؟ که تنها اگر جواب این سؤال مثبت باشد، آن‌وقت می‌توان گفت این طرح یکی از مهم‌ترین و درخشان‌ترین طرح‌هایی است که در چند سال گذشته در زمینه حفاظت از منابع طبیعی و زیستی در کشور به اجرا درآمده است و بسیار ارزشمند و ستودنی است.
No tags for this post.