سلامت، هم به‌عنوان يك هدف مهم اجتماعی و هم به‌عنوان پیش‌نیاز توسعه اقتصادی، در دهه‌های اخير در کانون توجه تمـامی دولت‌ها قرار گرفته است. در اين راستا، شناسايی عوامل مؤثر بر وضعيت سلامت کشورها همواره از اهميت ويـژه‌ای برخـوردار بـوده اسـت.
عوامل اقتصادی در کنار عوامل اجتماعی و محيطی می‌توانند بر وضعيت سلامت کشورها مؤثر باشند. در این رابطه، «شـاخص اميد به زندگی» به‌عنوان نمادی برای سلامت و وضعیت بهداشتی کشورها پيشنهاد شده اسـت. اميد به زندگی به‌عنوان شـاخصی بهداشتی، اقتصادی و اجتماعی تلقی می‌شود و در کنار شاخص‌های درآمد سرانه و سواد، به‌عنوان شـاخصی برای توسعه تلقی می‌شود.
عوامل اقتصادی در کنار عوامل اجتماعی و محيطی می‌توانند بر وضعيت سلامت کشورها مؤثر باشند. در این رابطه، «شـاخص اميد به زندگی» به‌عنوان نمادی برای سلامت و وضعیت بهداشتی کشورها پيشنهاد شده اسـت.
بر اين اساس، پژوهشگران دانشگاه پیام نور اصفهان در پژوهشی جالب‌توجه به بررسی تأثیر عوامل کلان اقتصادی بر اميد به زندگی در 136 کشور جهان پرداخته‌اند.
در این تحقیق، عوامل مختلفی همچون تـورم، نـرخ بيكاری و نرخ تشكيل سرمايه به‌عنوان عوامـل اقتصـادی و جمعيت شهری به‌عنوان عامل اقتصادی-اجتمـاعی در نظـر گرفتـه شد و برای مشخص کردن میزان تأثیر توسعه‌یافتگی بر امید به زندگی، از «شاخص درآمد ناخالص ملی» استفاده شد.
بنابر تعاریف اقتصاددانان، تولید ناخالص ملی، ارزش مجموع کالاهای تولیدی و خدمات نهایی، که توسط یک نظام اقتصادی و در یک سال معین تولید شده است.
در این پژوهش، کشـورها به چهار گروه کشورهای دارای درآمد بـالا، بيشـتر از درآمـد متوسط جهانی، کمتر از متوسط جهـانی و کشـورهای دارای درآمـد پايين تقسيم‌بندی شدند و از داده‌های بین‌المللی بانک جهانی از سال 2010-2002 برای بررسی شاخص امید به زندگی استفاده شد.
نتایج این پژوهش نشان داد که از میان عوامل اقتصادی مختلف، نرخ تورم و نرخ بیکاری تأثیری منفی بر امید به زندگی در کشورهای مختلف دارند.
همچنین طبق این یافته‌ها، نرخ تشکیل سرمایه ناخالص و درجه توسعه‌یافتگی کشورها می‌تواند موجب تأثیرگذاری مثبت بر این شاخص مهم یعنی امید به زندگی داشته باشد.
علاوه بر این عوامل، محققین بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، اشاره کرده‌اند که شهرنشینی نیز ازجمله مواردی است که 
منصف و شاه‌محمدی، مجریان این تحقیق می‌گویند: «ازآنجایی‌که شاخص‌های کلان اقتصادی، تأثیر قابل‌توجهی بر ميزان اميد به زندگی دارند، میتوان با سیاست‌گذاری مناسب از آن‌ها بهره برد و اگر هدف، بهبود ارتقای وضعیت بهداشتی باشد، باید گفت که وضعيت اشـتغال و کـاهش بيكاری می‌تواند مؤثرتر از سياسـت‌هـای کنتـرل تـورم عمـل نمايـد».
محققین فوق پيشنهاد کرده‌اند که در مطالعـات بعدی، تأثیر شهرنشـينی بـر بهبـود وضـعيت اقتصـادی و درنتیجه بهبود وضعيت بهداشتی کشورها نيـز مـورد بررسـی قـرار گيـرد.
نتایج این پژوهش در «نشریه پایش» وابسته به پژوهشکده علوم بهداشت جهاد دانشگاهی به چاپ رسیده است.
گزارش: محمدرضا دلفیه
منبع: منصف، ع.، و شاه محمدی مهرجردی، ا. 1396. بررسی تاثیر عوامل اقتصادی بر امید به زندگی کشورهای جهان طی سالهای 2010-2002. پایش، 16(5): 574-567.
No tags for this post.