نماد سایت خبرگزاری سیناپرس

تصفیه پساب با پوست میگو

بسیاری از صنایع برای تولید محصولات نهایی خود از رنگ استفاده می­‌کنند. فاضلاب خروجی از این صنایع، بسیار رنگی است و دفع این مواد در آب باعث آسیب به محیط‌­زیست آبزی می­‌شود. یکی از مهم‌ترین این صنایع، صنعت نساجی است که مهم‌ترین مشخصه فاضلاب تولیدی آن رنگ است. حذف رنگ از فاضلاب نساجی یکی از مهم‌ترین مسائل زیست­‌محیطی است. برای مثال، «رنگ آزو» که برای رنگ­‌آمیزی الیاف به‌طور گسترده‌­ای مورداستفاده قرار می­‌گیرد، برای آبزیان، سمی و سرطان­‌زا است و در انسان نیز باعث ایجاد حساسیت، خارش پوست و حتی سرطان در انسان می­‌شود.

حذف چنین رنگ­‌های واکنشی به علت زیست‌تخریب‌پذیر نبودن و باقی ماندن آن‌ها در پساب، بسیار مشکل است. رنگ‌­های واکنشی پساب‌­های نساجی تحت شرایط هوازی به‌سختی حذف‌شده و در شرایط بی­‌هوازی نیز به موادی تحت عنوان «آمین­‌های معطر سرطان‌­زا» تبدیل می‌شوند.

یک از روش‌های مهم حذف این‌گونه مواد از پساب‌ها، روش «جذب» است. این روش یکی از مهم‌ترین و قابل‌قبول‌ترین روش­‌ها برای کاهش غلظت رنگ از محلول‌های آبی است. در همین رابطه، محققینی از دانشگاه علوم پزشکی بیرجند در مطالعه‌ای پژوهشی، کارایی ماده‌ای جاذب به نام «کیتوزان» حاصل از پوست سخت میگو را در حذف یکی از مهم‌ترین رنگ‌های صنعتی تحت عنوان «رنگ واکنش­گر آبی 29» موردبررسی قرار داده‌اند.

در این مطالعه تجربی، رنگ واکنشی آبی 29 بدون خالص­‌سازی مورداستفاده قرار گرفت. پوست میگو نیز از ضایعات میگوی صیدشده خلیج‌فارس تهیه شد. آماده‌­سازی کیتین پوست میگو در دو مرحله اولیه شامل حذف مواد معدنی و حذف مواد آلی انجام گرفت. سپس کیتین به‌دست‌آمده در دمای محیط، خشک‌شده و کیتوزان از آن استخراج شد.

بسیاری از صنایع برای تولید محصولات نهایی خود از رنگ استفاده می­‌کنند. فاضلاب خروجی از این صنایع، بسیار رنگی است و دفع این مواد در آب باعث آسیب به محیط‌­زیست آبزی می­‌شود.

برای انجام آزمایش، کیتوزان حاصله در مقادیر آزمایشی مختلف به غلظت­‌های مختلفی از محلول رنگ واکنشی آبی 29 اضافه شد و وضعیت جذب این رنگ توسط کیتوزان مورد ارزیابی قرار گرفت.

طبق نتایج به‌دست‌آمده از این تحقیق، با افزایش اسیدیته محلول، میزان جذب شدن رنگ موردنظر بر روی ماده کیتوزان کاهش می­‌یابد.

همچنین بر اساس نتایج حاصله، افزایش زمان تماس کیتوزان با محلول رنگ، منجر به افزایش ظرفیت جذب‌شده و در مدت‌زمان تماس 90 دقیقه تعادل برقرار می­‌شود.

علاوه بر این، نتایج این پژوهش که در نشریه انگلیسی‌زبان Iranian Journal of Chemistry and Chemical Engineering وابسته به پژوهشکده توسعه صنایع شیمیایی جهاد دانشگاهی ایران منتشرشده، نشان می‌دهد که با افزایش دوز جاذب کیتوزان ، ظرفیت جذب شدن کاهش می‌­یابد و بهترین دوز جذب مقدار 0.2 گرم بر لیتر است.

محققین همچنین مشاهده کردند که با افزایش دمای محلول، ظرفیت جذب رنگ نیز افزایش می‌­یابد.

پژوهشگران، در نتیجه‌گیری از مطالعه خود اظهار داشته‌اند: «مقایسه مقدار حداکثر ظرفیت جذب رنگ ماده کیتوزان با سایر جاذب­‌های استفاده‌شده در تحقیقات دیگر نشان می‌­دهد که کیتوزان استخراج‌شده دارای راندمان مناسب و بالایی برای حذف رنگ واکنشی 29 است».

قابل‌ذکر است کیتوزان یک پلیمر زیست­‌محیطی است که کاربرد گسترده‌­ای در زمینه­‌های مختلف صنعتی و پزشکی دارد. کیتوزان یکی از پرمصرف‌­ترین و کم­‌هزینه­‌ترین مواد شیمیایی است که به علت طبیعی بودن و داشتن ویژگی­‌های خاص، می‌تواند به‌عنوان جاذبی ایده‌­آل برای حذف آلاینده­‌ها از آب و فاضلاب مورد استفاده قرار گیرد.

 

گزارش: محمدرضا دلفیه

منبع: Iranian Journal of Chemistry and Chemical Engineering

No tags for this post.
خروج از نسخه موبایل