پایان عصر دانشمندان دیگر گریز

دانش انفرادی و افسانه دانشمندانی که بر پایه نبوغ خود و به تنهایی به اختراع و اکتشاف می پردازند، به ویژه در دنیای امروز، تصویری خطرناک است. در این مورد هیچ بحثی درباره تصویر ثبت شده در ذهن مردم نسبت به این گونه دانشمندان وجود ندارد زیرا این دانشمندان عموما در تصورات فانتزی مردم به شکل یک مرد سفید پوست با موهای به هم ریخته هستند که در آزمایشگاه های عجیب و غریب و بعضا نیمه تاریک خود در حال انجام کشفیات خارق العاده و اختراعات خطرناک هستند.

مشارکت عمومی در پیشبرد علم اگرچه در ابتدا مستلزم هماهنگی بیشتری بین اعضای تیم بوده و نیازمند توجه و همکاری است که گاه مشکلاتی را نیز در پی دارد؛ اما نتایج به دست آمده از تحقیقات مشارکتی با حضور گروهی از پژوهشگران، همواره به نتایجی بهتر در مقایسه با تحقیقات انفرادی منجر می شود.

 این دانشمندان در ذهن خیال پرداز افراد عادی جامعه عموما در مقابل ابزار و تجهیزاتی بسیار پیچیده در حال انجام تحقیق و پژوهش هستند. موضوع این بحث، شکل ظاهر این افراد نیست بلکه آن چه دارای اهمیت فوق العاده ای است، نوع اقدامات و فعالیت های این دانشمندان است.

ممکن است این سوال برای بسیاری از مردم به وجود آید که چرا عموما دانشمندان در حال پژوهش و مطالعه انفرادی تصور می شوند؟ آن هم در شرایطی که امروزه بیشتر تحقیقات علمی به صورت گروهی در حال پیگیری هستند.

 موضوع دانشمند همه چیز دان و مردم گریز برای قرن ها حقیقت داشت و دانشمندان به دلیل شرایط خاص زمانی خود  ناگزیر به فعالیت انفرادی بودند و در حقیقت در طول تاریخ شاهد این موضوع هستیم که بیشتر دانشمندان در محیطی مجزا از دیگران و به طور انفرادی تحقیق و پژوهش می کردند. هرچند در برخی موارد استثنایی نیز شاهد هستیم که تعدادی محدود از شاگردان ویژه نیز در کنار این دانشمندان حاضر هستند.

این موضوع تا قرون معاصر نیز تداوم داشته و برای مثال، آیزاک نیوتون دانشمندی است که نه تنها از یافته ها و کشفیات وی در علم  امروزه فیزیک استفاده می شود بلکه چارچوب ریاضی نیز نظریات و یافته های وی مورد استفاده است. این دانشمند تمایل زیادی داشت که به تنهایی کار کرده و بیشتر همکارانش را به عنوان دشمن و رقیب می پنداشت. جیمز کلرک پدر دانش الکترو مغناطیس نیز دیگر دانشمندی بود که دوست داشت به تنهایی کار کند. انیشتین هم علاقه مند به کار انفرادی بوده و احتمالا ایده ذهنی موهای پریشان در ذهن عموم مردم از تصویر وی گرفته شده باشد. بنابراین شاهد این موضوع هستیم که ایده دانشمندانی که علاقه مند به تحقیقات انفرادی هستند، ریشه ای عمیق در تاریخ دارد.

دنیای واقعی دانشمندان نابغه

نیوتن علی رغم علاقه به فعالیت انفرادی، به دانشمندان هم عصر خود توجه داشت و کار آن ها را زیر نظر می گرفت.  البته وی همواره به ان ها مظنون بوده و باور داشت که این افراد در تلاش برای سرقت ایده ها و یافته های وی هستند. وی در طول حیات خود به طور منظم با گوتفرید ویلهلم لایبنیتس (Gottfried Wilhelm Leibniz,) که مطالعات و تحقیقاتی جامع در زمینه حسابداری انجام می داد، در ارتباط بود.

مکسول (Maxwell) در چندین موسسه معتبر تحصیل کرده بود و با بسیاری از افراد هوشمند ارتباط داشت.
حتی انیشتین اکثریت اکتشافات پیشگامانۀ خود را در حالی که توسط افراد مختلفی که وی را به عنوان یک دانشمند بزرگ تحسین می کردند، احاطه شده بود، ارائه کرد. حال این سوال پیش می آید که علی رغم وجود ایده دانشمندان منفرد و نوابغ همه چیز دان در پستوهای زندگی مچزا از دیگران، چرا این ایده هنوز در ذهن مردم باقی مانده است؟

اگر چه در اذهان عمومی دانشمندان قرون گذشته به عنوان افرادی مجزا و متمایز از دیگران تصور می شوند اما این حقیقت مسلم را باید پذیرفت که پیشبرد دانش بدون در نظر داشتن کشفیات و اختراعات دیگران امکان پذیر نبوده و هر ایده نوین و کشف و اختراع جدیدی در دنیای علم بر شالوده تحقیقات و مطالعات پیشین انجام گرفته است. علم را نمی توان به صورت جزیره ای پیش برده و تنها در موارد استثنایی و خاص دانشمندان، نیاز دارند برخی فعالیت ها و تجربیات را به طور انفرادی انجام دهند. امروزه دنیای علم و فلسفه دانش بر مبنای تحقیقات جامع بوده و کل فلسفه تحقیقات علمی مستلزم آن است که توسط بسیاری از دانشمندان مورد تایید و بررسی قرار گیرد.

این فعالیت و مشارکت عمومی در پیشبرد علم اگرچه در ابتدا مستلزم هماهنگی بیشتری بین اعضای تیم بوده و نیازمند توجه و همکاری است که گاه مشکلاتی را نیز در پی دارد؛ اما نتایج به دست آمده از تحقیقات مشارکتی با حضور گروهی از پژوهشگران، همواره به نتایجی بهتر در مقایسه با تحقیقات انفرادی منجر می شود.

در خاتمه باید به این نکته نیز اشاره کرد که هر زمان ایده ای ناب از کوره اتشین انتقادات دیگر دانشمندان به سلامت عبور کند، قطعا توانائی تاثیرگذاری عمیقی بر دنیای دانش خواهد داشت و امروزه ایده فعالیت علمی و پژوهشی به طور انفرادی، عملا پاسخگو نبوده و غیر قابل اجرا است.

ترجمه: احسان محمدحسینی

منبع: sciencealert

No tags for this post.