قطب علم و صنعت کشور اینجاست
UPS هاي صنعتي و اداري، شارژرهاي صنعتي، ركتيفايرهاي آمپر‌بالا، تجهيزات تست فشار قوي، سيستم برق سكوهاي حفاري خشكي و انواع سيستم هاي كنترل آلايندگي هوا و دكلهاي حفاري ازجمله محصولاتي هستند كه توسط اين واحد به بسياري از واحدهاي فعال صنعتي در صنايع نفت، گاز، پتروشيمي، نيروگاهها، صنعت سيمان، صنايع فلزات آهني و غيرآهني ارائه گرديده است.
به مناسبت هفته پژوهش که امسال با شعار پژوهش تقاضا محور و تجاری سازی فناوری،زیربنای تولید و اشتغال برگزار میشود با مهندس حمید آب روشن ،رئیس جهاد دانشگاهي علم و صنعت گفتگو کردیم.
چه میزان از پروژه‌های پژوهشی واحد علم و صنعت به مرحله تجاری سازی و بومی سازی رسیده است؟
در حال حاضر همه فعالیت های پژوهشی جهاد دانشگاهی علم وصنعت که به مرحله تجاری سازی رسیده است با ساختار اجرایی مستقلی تحت مدیریت 5 مرکز خدمات تخصصی و مهندسی، فعالیت می کند.این مراکز علاوه بر قسمت های طراحی و مهندسی ، کارگاه های ساخت، کنترل کیفیت، قسمت های مهندسی فروش و خرید دارای قسمت های فعال تحقیق و توسعه (R&D) هستند که وظیفه پژوهش و توسعه محصول را تعریف و براساس نیاز های آتی کارفرمایان پیگیری و دنبال می کنند.
این مراکز عموما براساس محصول شکل گرفته‌اند ومخاطبین کارفرمایی و صنعت آنها عموما صنایع نفت ، گاز، پتروشیمی ، پالایشگاه ها، صنایع نیروگاهی و وابسته به نیرو، صنایع معدنی ، کانی های فلزی وغیر فلزی شامل سیمان ، مس، فولاد ، آلومینیم وفلزات رنگین، صنایع ریلی و نیز کارخانجات پایین دستی صنایع مختلف کشور هستند. این مراکز در 5 گروه دسته بندی میشوند:
- مرکز مبدلها و منابع تغذیه صنعتی که طراحی و ساخت UPS و شارژر های صنعتی پرقدرت و با ضریب اطمینان بالا را انجام می دهند.
- مرکز ترانس ركتيفايرهای صنعتی خاص که طراحی و ساخت انواع ترانس ركتيفاير صنعتی با خروجی ولتاژ بالا و جریان بالا را انجام می دهند.
- مرکز مهندسی فشار قوی الکتریکی که طراحی وساخت انواع تجهیزات آزمایشگاهی وتست فشار قوی الکتریکی تا سطوح ولتاژ چند میلیون ولت ونیز خدمات فنی تست را انجام و ارائه می دهند.
- مرکز طراحی و ساخت دکل های حفاری نفت که طراحی و ساخت دکل های حفاری نفت خشکی وسیستم های برق و کنترل دکل( (SCRرا انجام می دهند.
- مرکز مهندسی کنترل آلاینده های صنعتی هوا که طراحی ، ساخت و نصب و راه اندازی تجهیزات غبارگیری صنعتی شامل الکترو فیلترها و بگ هارس را انجام می دهند.
واحد علم و صنعت جهاد دانشگاهی با توجه به این 5 گروه شاخص در عرصه ارتباط صنعت و دانشگاه چقدر توانسته موفق عمل کند ؟
موفقیت جهاد دانشگاهی علم و صنعت در ارتباط صنعت و دانشگاه را شاید بتوان به اینصورت بیان کرد که جهاد دانشگاهی علم و صنعت توانسته، درک درستی از الزامات جذب اعتماد و اطمینان صنعت و تامین نیازهای آن در حوزه‌هایی که فعالیت می‌کند را داشته باشد و به موازات این موضوع توانایی انجام یک کار علمی و مبتنی بر دانش را دنبال و تکنولوژی آن را ایجاد یا کسب کند و در ادامه محصول بدست آمده را با پیشرفت تکنولوژی و تکمیل محصول منطبق با نیازهای جدید کارفرمایان در صنعت ارائه نماید.
با توجه به درک درستی که از این الزامات در جهاد دانشگاهی علم و صنعت شکل گرفته آیا میتوان بطور مشخص تعیین کرد این واحد چه سهمی از صنعت را به خود اختصاص داده است؟
صنعت و حوزه‌های آن بسیار وسیع هستند اما میتوان بدرستی ادعا کرد که جهاد دانشگاهی علم و صنعت در زمینه الکترونیک قدرت و مهندسی فشار قوی الکتریکی به‌عنوان پیشرو و قطب علمی و صنعتی در کشور محسوب میشود و با بیشتر صنایع کشور از جمله سیمان و مس درخصوص ساخت تجهیزات کنترل آلایندگی هوا همکاری داشته‌است.
بطورمعمول پروژه های پژوهشی شما چگونه حمایت میشوند و آیا حمایت های انجام شده کافی هستند؟
همانطوریکه می‌دانید درصدی از تولید ناخالص ملی به امر پژوهش در کشور اختصاص داده میشود در مقایسه با کشورهای پیشرفته خیلی کم تر می‌باشد. بسیاری از فعالیتهای پژوهشی مجموعه ما در مسیر قراردادهای صنعتی و استفاده از منابع و اعتبارات آن برنامه ریزی و انجام میشود که این موضوع دارای ریسک خاص خوداست؛ البته در مواردی با توجه به محدودیت منابع پروژه‌های با ضوابط خاص جهاد دانشگاهی از طریق معاونت پژوهشی و فناوری جهاد دانشگاهی پشتیبانی شده و در موارد خاص دیگر با شکل و فرمهای خاص عموماً به شکل تسهیلات نیز از طریق معاونت محترم علمی و فناوری ریاست جمهوری نیز چند طرح تعریف شده است.
اعتبارات پژوهشی در چند سال گذشته در صنعت نفت کشور (به ویژه پایانه های نفتی) داشته ایم که با موفقیت انجام و به اتمام رسیده است.
نزدیک به یک دهه است که پژوهش و تحقیق زیادی در خصوص طراحی و ساخت تجهیزات نمک‌زدایی به روش الکترو استاتیکی را انجام داده‌ایم و پایلوت با مقیاس کوچکتری را در این خصوص طراحی و ساخته‌ایم و شاید نزدیک به چهار سال است که علیرغم موافقت‌های مدیران ارشد وزارت نفت هنوز موفق به امضای قرارداد جهت همکاری در طراحی و ساخت یک واحد نمک‌زدایی در شرکت ملی مناطق نفخیز جنوب نشده‌ایم.
چرا دانشگاه ها در امر پژوهش از کیفیت خوبی برخوردار نیستند و نتوانسته اند جایی در صنعت بازکنند؟
ماموریت اصلی دانشگاهها بیشتر متمرکز بر محور آموزشی است و در بخش پژوهش نیز عموماً تحقیقات پایه‌ای علوم و دانش پایه را انجام می‌دهند و مراکز تحقیقات کاربردی آن با توجه به نیاز وسیع صنعت برای کمک در بهبود و حل مشکلات صنعت دارای ساز و کار درست نیست.ازسوی دیگر صنعت برای حل مشکل خود می‌تواند یک بودجه مالی مشخص را در زمان معلوم در اختیار مجموعه‌ای قرار دهد و مطمئن شود که با اختصاص این منابع می‌تواند مسئله خود را حل کند و مجموعه طرف مقابل خود را مسئول و پاسخگوی این واگذاری می‌داند. شاید یکی از دلایل دیگر ضعیف بودن این ارتباط و عدم توجه به زمان مورد نیاز صنعت توسط پژوهشگر دانشگاهی باشد و مخدوش شدن مسئولیت‌ها است که اطمینان و اعتماد صنعت را برای به موقع مسئله خود از طریق دانشگاه کم می‌کند.
به عنوان رئیس جهاد علم و صنعت نقش این واحد را در پیشرفت و پیشبرد اهداف علمی و فناورانه جهاد دانشگاهی چگونه ارزیابی میکنید؟
جهاد دانشگاهی علم و صنعت در حوزه فنی و مهندسی با توجه به اینکه پژوهش‌های کاربردی خود را با توجه به نیاز صنایع کشور در حوزه‌های تخصصی تعریف شده در جهاد دانشگاهی متمرکز و توانسته با جلب اعتماد کارفرمایان در صنایع اهداف علمی و فناورانه جهاد دانشگاهی را در این خصوص برآورده سازد، درحالی که در اکثر موارد، نیاز به همکاری و خرید کامل از شرکت‌های معتبر خارجی درخصوص این فعالیت‌ها و محصولات از بین رفته است.
در میان طرحها و گروه های فعال جهاد علم و صنعت طراحی و ساخت UPS از جمله موفقیت های شاخص این واحد محسوب میشود اما طرحهاي ديگر چگونه ميتوانند از ان الگو بگيرند؟
جهاد دانشگاهی علم و صنعت رزومه (فهرست فروش) خیلی زیادی در طراحی و ساخت UPSهای صنعتی عمدتاً برای پروژه‌های نفتی کشور داشته است که این دانش و تکنولوژی کاملاً بومی است و از نظر کیفیت طراحی و ساخت کاملاً منطبق با استانداردهای سخت گیرانه صنعت نفت در بخش خشکی و دریا است. علاوه بر پروژه‌های نفتی صادرات این محصول به پروژه‌های خارج از کشور هم چون سوریه، کنیا، تاجیکستان و سریلانکا نیز صورت گرفته است. شاید بیشتر مطرح شدن این محصول جهاد دانشگاهی علم و صنعت بدلیل وسیع بودن مخاطبین صنعت نفت و گاز کشور باشد.
گفتنی است ،مجموعه جهاد دانشگاهی علم و صنعت معتبرترین مرکز طراحی و ساخت انواع تجهیزات آزمایشگاهی فشار قوی الکتریکی را دارد که نیاز کشور را از وابستگی به تامین کنندگان معتبر آلمانی خارج کرده است. ما در این زمینه بیش از 200 مجموعه آزمایشگاه تست فشار قوی الکتریکی را برای مراکز آموزشی و تحقیقاتی، تابلو سازها، ترانسفورماتور و موتور سازها و صنایع مختلف دیگر وابسته به تجهیزات برقی طراحی و ساخته‌ایم که در نوع خود کم نظیر است و در این خصوص صادرات به چند کشور داشته ایم و در اکنون محصولات‌مان در این حوزه در حال بسته بندی و ارسال به کشور آلمان است.
چه برنامه هاي شاخصی را برای آینده در نظردارید؟
قسمت‌های تحقیق و توسعه (R & D) مراکز ما نیازهای کوتاه مدت و تعهدات قراردادی جاری ما در صنایع را که نیاز به بررسی و تحقیق جدید دارند، در زمان کوتاه تعریف شده قراردادی انجام و تحویل می‌دهند؛ اما برای محصولات جدید که بیشتر از ارتباط با صنعت و نیازهای آنها که در برنامه و پتانسیل مجموعه ما قرار گیرد گروه‌های پژوهشی پژوهشکده برق که متشکل از سه گروه پژوهشی است و نیز گروه پژوهشی الکترومکانیک که درحال حاضر بیشتر روی نیازهای صنعت نفت متمرکز است، فعالیت دارند.همچنین ما با کمک شرکت پایانه های نفتی چند طرح پژوهشی موفق را به سرانجام رسانده و در مرحله تجاری سازی آن هستیم که به بازوهای بارگیری نفت دریایی و نیز سامانه هم‌زن مخازن نفتی میشود اشاره کرد. ازسوی دیگر نزدیک به یک دهه است که پژوهش و تحقیق زیادی در خصوص طراحی و ساخت تجهیزات نمک‌زدایی به روش الکترو استاتیکی را انجام داده‌ایم و پایلوت با مقیاس کوچکتری را در این خصوص طراحی و ساخته‌ایم و شاید نزدیک به چهار سال است که علیرغم موافقت‌های مدیران ارشد وزارت نفت هنوز موفق به امضای قرارداد جهت همکاری در طراحی و ساخت یک واحد نمک‌زدایی در شرکت ملی مناطق نفخیز جنوب نشده‌ایم.
هم اکنون نیز در حال تست و آزمایشات با بار کنترل دور موتورهای AC با قدرت بالا و ولتاژ متوسط (VFD) و به قدرت حدود 2 مگا وات که یک پروژه مهم پژوهشی با شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران هستیم که با لطف خداوند و پس از حداقل 15 سال پیگیری جهت عقد قرارداد پژوهشی موفق شده‌ایم این قابلیت را در کشور به اثبات رسانده و این نیاز استراتژیک در پروژه های نفتی کشور را بتوانیم. در آینده پاسخگو باشیم.
گفتگو : فرگل غفاری
No tags for this post.
