ساخت گندم بدون گلوتن با مهندسی ژنتیک

یک نان نرم و خوشمزه در هر زمانی می تواند دلنشین و لذت بخش باشد. عامل اصلی ایجاد کننده بافت خوش طعم نان؛ ماده ای به نام گلوتن است که به نوعی پروتئین موجود در گندم، جو و برخی دیگر از غلات گفته می شود. این ماده از سوی دیگر می تواند در برخی افراد دارای مشکلات خودایمنی و به ویژه celiac disease مشکلاتی جدی به وجود آورد که ناشی از عدم تحمل گلوتن توسط بدن است.

به تازگی پژوهشگران موفق به مهندسی ژنتیک گندم شده اند و در این فرایند گلوتن های مضر حذف شده و پروتئین هایی که ایجاد کننده طعم خوب نان هستند حفظ می شوند.

در بیشتر موارد نان های بدون گلوتن از آرد های جایگزین مانند برنج یا سیب زمینی تهیه می شود به طوری که طعم و احساسی متفاوت با نان گندم دارد. به تازگی پژوهشگران موفق به مهندسی ژنتیک گندم شده اند و در این فرایند گلوتن های مضر حذف شده و پروتئین هایی که ایجاد کننده طعم خوب نان هستند حفظ می شوند.

امروزه محصولات اصلاح شده ژنتیکی در سراسر جهان دارای طرفداران و مخالفان زیادی است، در برخی کشورها از جمله آلمان و فرانسه کشت محصولات اصلاح شده ژنتیکی ممنوع است. فرانسیسکو بارو (Francisco Barro) متخصص بیوتکنولوژی گیاهی در کشور اسپانیا درباره محصولات تراریخته اعلام کرد: «بزرگترین نگرانی حال حاضر در این رابطه، احتمال تزریق دی ان ای یک گونه، به گونه دیگر است. برای جلوگیری از این تداخل ژنتیکی، بارو و تیم تحقیقاتیش از تکنیک ویرایش ژنتیکی CRISPR/Cas9 برای حذف برخی ژن های گیاه گندم استفاده کردند. »

مطالعات آن ها در مورد آلفا گلیادین ها (alpha-gliadins) و پروتئین گلوتن نشان می دهد که این ماده مشکل اصلی موجود در گندم است که موجب بروز مشکل در سیستم ایمنی بدن می شود. محققان در این تحقیقات  تکه های مواد ژنتیکی را طراحی کرده اند که در آن 35 درصد از 45 ژن آلفا-گلیادین (alpha-gliadin) موجود در گندم را برش داده اند و پروتئین Cas9 را از آن خارج کردند.  اعضای این تیم تحقیقاتی طی مقاله ای که در ماه سپتامبر در مجله Biotechnology گیاهی منتشر شد، اعلام کردند که واکنش های افراد دارای مشکل خود ایمنی در مواجه با این محصول، 85 درصد بهبود داشته است.

وندی هاروود (Wendy Harwood) متخصص ژنتیک زراعی در مرکز جان اینس (John Innes) که از اعضای تیم تحقیقاتی فوق نبود اما این مطالعات را پیگیری می کرد در رابطه با موضوع فوق اغلام کرد: «گندم های اصلاح ژنتیکی شده هنوز مسیری طولانی تا عرضه در بازارهای جهانی، پیش رو دارند. من فکر نمی کنم این تحقیقات، پایان این موضوع باشند و قطعا در آینده شاهد پیشرفت های زیادی در حوزه مهندسی ژنتیک گیاهی خواهیم بود. این یافته ها می تواند نتایج بسیار خوبی برای بیماران دارای عارضه celiac  در پی داشته باشد.»

ترجمه: فاطمه کردی

منبع: scientificamerican

No tags for this post.