استفاده از فناوری های آب باید متناسب با شرایط کشور باشد

سیناپرس: دکتر حسینعلی بهرامی در گفت و گو با خبرنگار سیناپرس، گفت: همانطور که از نام ستاد توسعه فناوری آب، خشکسالی، فرسایش و محیط زیست برمی آید، این ستاد به چهار مشکل مبتلابه کشور می پردازد که این چهار موضوع به نوعی به هم مرتبطند و نمونه بارز این ارتباط را می توان در بحث مهم ریزگردها دید.

بهرامی افزود: وقتی منطقه با بحران آب و خشکسالی و مشکلاتی در تامین حقابه ها مواجه می شود، خشک شدن تالاب ها و رها شدن اراضی کشاورزی را به دنبال دارد و خاکهای سطحی با قرار گرفتن در معرض وزش باد دچار بروز فرسایش بادی می شوند و نتیجه آن پدیده ریزگردها در بسیاری از کشورهای منطقه و از جمله کشور خودمان است.

دبیر ستاد توسعه فناوری آب، خشکسالی، فرسایش و محیط زیست معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، خاطرنشان کرد: بررسی ها نشان می دهد که مشکل کشور در این زمینه حول دو محور کلی قابل بحث است، یکی موضوع کمبود منابع آب و دیگری عدم استفاده بهینه از منابع موجود.

وی یادآور شد: منابع موجود جریانهای سطحی، چشمه ها، قناتها، سفره های زیرزمینی هستند که با بروز خشکسالی معمولا جریانهای سطحی و چشمه ها محدود شده و فشار بر منابع زیرزمینی افزایش می یابد و وقتی دوره های خشکسالی طولانی تر شود این فشارها با رفتن به اعماق، بیشتر و بیشتر شده و همین امر باعث افت شدید سفره های زیرزمینی می شود.

تامین منابع جدید آب شیرین به راحتی امکان پذیر نیست. این کار در دنیای امروز از طریق فناوری های بازچرخانی آب، تکنیک های شیرین سازی آبهای شور، استفاده از زه آبها، ورود به اعماق چندهزار متری و استخراج آبهای ژرفی یا فسیلی و تعدیل مصنوعی آب و هوا امکان پذیر است. همکاران ما در ستاد در راستای تنظیم سند فناوری های آب، چندین نوع از این فناوری ها را اعم از بومی و غیربومی فهرست کرده اند که متناسب با شرایط کشور بایستی از آنها استفاده شود. البته از برخی از آنها نظیر باروری ابرها چند سالی است که در برخی مناطق کشور استفاده می شود.

بهرامی متذکر شد: اما موضوع مهم نوع مدیریت منابع موجود و استفاده بهینه از آنهاست. به فرض با هزینه های گزاف منابع جدیدی هم در دسترس قرار گیرد. اگر قرار باشد اسراف و زیاده روی در مصرف باشد، کارایی پایین آب کشاورزی ادامه داشته باشد، آلودگی منابع آب ادامه داشته باشد بدون توجه به آمایش سرزمین، توسعه صنایع آب بر ادامه یابد، در توسعه فضاهای سبز به شرایط بحرانی آب توجه نشود، همچنان آبیاری اراضی با شیوه های پرمصرف ادامه داشته باشد، چند برابر منابع موجود هم کفاف کار را نمی کند.

دبیر ستاد توسعه فناوری آب، خشکسالی، فرسایش و محیط زیست معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با اشاره به اهمیت استفاده بهینه از منابع آبی موجود، گفت: بحث استفاده بهینه از منابع آب بسیار مهم است و دربرگیرنده موضوعاتی چون فرهنگ عمومی، قوانین و مقررات، حقابه ها و انواع و اقسام مسایلی است که با استفاده درست از این منابع و جلوگیری از اسراف آنها ارتباط دارد.

وی دراین باره ادامه داد: در مبحث آب کشاورزی که بیش از نود درصد منابع تجدید پذیر آب را به خود اختصاص داده است فقط تکنیک های توزیع آب در مزرعه و استفاده از روشهای آبیاری تحت فشار کارساز نیست بلکه در این زمینه باید مباحثی چون مدیریت های خاک، مدیریت زراعی و مدیرت گیاه و تناسب و استعداد اراضی به کمک گرفته شوند.

بهرامی با اشاره به اهمیت مدیریت گیاه در مزرعه، تاکید کرد: یکی دیگر از مقولات بسیار گسترده که فناوری های خاصی را مطرح کرده، بحث مدیریت گیاه در مزرعه است. اینکه ما از چه گیاهانی استفاده کنیم که در مقابل شوری و خشکی مقاوم باشند و کمترین آب مصرفی را نیاز داشته باشند و درعین حال بالاترین یا اقتصادی ترین راندمان را هم داشته باشد و یا گیاهانی که دوره رشدشان کوتاهتر است و باعث صرفه جویی در مصرف آب می شوند، بسیار مهم است.

دبیر ستاد توسعه فناوری آب، خشکسالی، فرسایش و محیط زیست معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، فناوری های مرتبط با مدیریت زراعی را از دیگر فناوری های مهم در بحث استفاده بهینه از منابع آب عنوان و خاطرنشان کرد: گاهی وقت ها با یک اقدام ساده، میزان مصرف آب به شدت کاهش پیدا می کند مثلا اگر امکان کشت برخی از محصولات در خزانه و سپس انتقال آن به مزرعه وجود داشته باشد تا 35 درصد در مصرف آب صرفه جویی می شود. توجه به تناسب و استعداد اراضی، نوع شخم و دیگر اموری که در مراحل کاشت و داشت و برداشت اهمیت دارند نیز در این زمینه بسیار موثر است. با اقدامات ساده ای در مدیریت خاک می توان ذخیره رطوبتی در خاک را مدیریت کرد و در استفاده از آب صرفه جویی نمود. در مبحث بالا بردن ظرفیت نگهداری آب در خاک و رهاسازی طولانی مدت تر آن استفاده از سوپرجاذبها نیز از موضوعات قابل توجه می باشد.

بهرامی با تاکید بر اهمیت بحث بازچرخانی آب در صنایع برای کاهش مصرف، گفت: متاسفانه منابع آبی کشور ما به ویژه منابع آب های شیرین آن بسیار کم است و لازم است که به فناوری هایی که امکان استفاده از آب های شور و یا آب های غیرمتعارف را با راندمان بالا فراهم می کنند، دست یابیم که از آن جمله می توان به فناوری شیرین سازی آب های شور اشاره کرد.

No tags for this post.