نوزاد نارس به نوزادی گفته می‌شود که تولد زودهنگام پیش از 37 هفته داشته باشد. سالانه 15 میلیون نوزاد نارس در سراسر دنیا به دنیا می‌آیند. در ایران آمار تقریبی تولد نوزادان نارس 12درصد ذکر می‌شود.
نارس بودن نوزادان می‌تواند دلایلی مثل سبک زندگی و کار مدرن، استرس و بیماری، افزایش سن بارداری(به‌ویژه در اولین بارداری) ، مصرف الکل و سیگار و مواد مخدر، مصرف داروهای غیرمجاز در حین بارداری، باداری دوقلو و … داشته باشد.
نارسی نوزادان یکی از علل اصلی مرگ‌ومیر در آن‌ها است. مشکلاتی از قبیل سندرم زجر تنفسی، بیماری‌های مزمن ریوی، خونریزی داخل بطنی مغزی، عوارض ذهنی و عصبی درازمدت، آنتروکولیت نکروزان، اختلال تکامل حسی ـ عصبی تشنج، ناتوانی در تغذیه، زردی و … می‌تواند گریبانگیر نوزادان نارس شود.
اما باید دانست که نخستین خطری که در بدو تولد این نوزادان را تهدید می‌کند، نارسی ریه‌ها و عدم تنفس موثر است. برای ادامه حیات طبیعی نوزادان نارس پیشرفت‌های قابل‌توجهی صورت گرفته است. ترکیب حیاتی «سورفکتانت» که ساخت آن در ریه‌های نوزادان نارس به طور ناقص صورت می‌گیرد با استفاده از لوله‌گذاری داخل نای در ساعات اولیه پس از تولد به داخل ریه‌ها تزریق شده و سبب بهبود تنفس و انتشار اکسیژن می‌شود.
مسئله بعدی برای نوزادان نارسی که مشکل تنفسی را پشت سر گذاشته‌اند تغذیه است که باید با احتیاط کامل انجام شود. در ابتدا تغذیه از پستان مادر ممکن نیست و باید از طریق لوله معده‌ای-دهانی و یا سرنگ با حوصله و دقت صورت بگیرد.
همچنین مراقبت در نگهداری و جابجایی این نوزادان بسیار حیاتی است، چراکه عروق نارس در داخل مغز به سبب شکننده بودن زیاد، مستعد خونریزی بوده و هرچه نوزاد نارس‌تر باشد، این خطر بیشتر خواهد بود.
به‌طور‌کلی نوزادان نارس نیازمند مراقبت‌های خاص و همه‌جانبه از جمله وضعیت رشد و تکامل، ارزیابی شبکیه چشم، بینایی و شنوایی و … هستند. استقرار درمانگاه‌های چندتخصصی برای پیگیری این نوزادان پس از ترخیص از بیمارستان می‌تواند از ابعاد مشکلات جسمی و تکاملی و روحی-روانی بکاهد. به همین دلیل مدتی است که حرکت‌هایی جهانی در جهت کمک به خانواده‌هایی که نوزادان نارس دارند، آغاز شده و نیز آگاهی‌بخشی عمومی در سطح جامعه شکل گرفته است.
باید دانست که در اغلب مواقع پیشگیری از زایمان زودرس و نارسی نوزاد در اختیار مادر است. مادر می‌تواند با اصلاح سبک زندگی خود از بروز چنین تولد دردناکی جلوگیری کند. مواردی مثل تغذیه، فعالیت‌های فیزیکی، مصرف سیگار و الکل و مواد مخدر و استرس باید از جانب مادر اصلاح و کنترل شوند.
همچنین بارداری‌ها باید با برنامه‌ریزی قبلی انجام شود و مادر سه ماه پیش از بارداری زیرنظر متخصص زنان یا ماما قرار گیرد.
مراقبت‌های بارداری به صورت دوره‌ای و منظم، اقدامات غربالگری، مشاوره‌های ژنتیک و در صورت لزوم اقدامات آزمایشگاهی و تصویربرداری نیز در پیشگیری از تولد یک نوزاد نارس مؤثر هستند.
و در نهایت زایمان باید در یک بیمارستان مجهز انجام شود تا در صورت لزوم امکانات کافی برای تولد و نگهداری نوزاد نارس در دسترس باشد.
گزارش: غزال غضنفری
No tags for this post.