این 14 گروه عبارتند از:
1ـ كارگروه مخابرات و ارتباطات با مسئوليت وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات و رياست معاون مربوط در آن وزارت.
2ـ كارگروه بهداشت و درمان با مسئوليت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي و رياست معاون مربوط در آن وزارت.
3ـ كارگروه خشكسالي، سرمازدگي و مخاطرات كشاورزي (زراعت، باغداري، دامداري، آبزيان و طيور) با مسئوليت وزارت جهاد كشاورزي و رياست معاون مربوط در آن وزارت.
4ـ كارگروه حمل و نقل، شريان‌هاي حياتي، بلاياي جوي و طوفان با مسئوليت وزارت راه و ترابري و رياست معاون مربوط در آن وزارت.
5 ـ كارگروه تشكل‌هاي مردم‌نهاد با مسئوليت وزارت كشور و رياست معاون امور اجتماعي، فرهنگي و شوراهاي وزارت كشور.
6 ـ كارگروه بيمه، بازسازي و بازتواني، تأمين و توزيع ماشين‌آلات، آواربرداري ساختمان‌ها، آتش‌نشاني، مواد خطرناك و انتقال و تدفين متوفيان با مسئوليت وزارت كشور و رياست معاون هماهنگي امور عمراني و رئيس سازمان شهرداري‌ها و دهياري‌هاي كشور.
7ـ كارگروه امنيت و انتظامات با مسئوليت وزارت كشور و رياست معاون امنيتي و انتظامي وزارت كشور.
8 ـ كارگروه امور سيل و مخاطرات دريايي، برق، آب و فاضلاب با مسئوليت وزارت نيرو و رياست معاون مربوط در آن وزارت.
9ـ كارگروه تأمين سوخت و مواد نفتي با مسئوليت وزارت نفت و رياست معاون مربوط در آن وزارت.
10ـ كارگروه مخاطرات زلزله، لغزش لايه‌هاي زمين، ابنيه، ساختمان و شهرسازي با مسئوليت وزارت مسكن و شهرسازي و رياست معاون مربوط در آن وزارت.
11ـ كارگروه تأمين مسكن با مسئوليت وزارت مسكن و شهرسازي (بنياد مسكن انقلاب اسلامي).
12ـ كارگروه مخاطرات زيست‌محيطي با مسئوليت سازمان حفاظت محيط‌زيست و رياست معاون مربوط در آن سازمان.
13ـ كارگروه آموزش و اطلاع‌رساني با مسئوليت سازمان صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران و رياست معاون مربوط در آن سازمان.
14ـ كارگروه امداد و نجات و آموزش همگاني با مسئوليت جمعيت هلال احمر جمهوري اسلامي ايران با رياست رئيس سازمان امداد و نجات.
تمامی این کارگروه‌های چهارده‌گانه به تمهیدات و پیش‌بینی‌هایی احتیاج دارند که در زمان مورد نیاز کارآمد و مؤثر واقع شوند. به‌طور مثال کارگروه مخابرات و ارتباطات باید ترتیبی دهد که در زمان بروز حوادث و بلایای طبیعی ارتباط مناطق دچار بحران و آسیب‌دیده را با سایر مناطق حفظ کند. نمونه‌ای از این کمبود و نقصان در زلزله اخیر مناطق غربی کشور قابل مشاهده بود. در ساعات اولیه بروز زلزله برقراری تماس با شهری مثل کرمانشاه کاملاً غیرممکن بود که این مسئله نه تنها جو روانی جامعه را به هم می‌ریزد و تولید نگرانی و ترس مضاعف می‌کند بلکه روند اطلاع‌رسانی را نیز مختل می‌کند.
در شرایط بحرانی این شیوه‌های ارتباطی هستند که نقش مؤثری در امدادرسانی ایفا می‌کنند. در کشورهای پیشرفته هنگام بروز حادثه نه تنها شیوه‌های ارتباطی موجود قطع نمی‌شوند بلکه علاوه بر آن‌ها از روش‌های مدرن‌تر ارتباط بهره گرفته می‌شود تا مدیریت بحران را تقویت کنند.
به‌عنوان مثال بعد از طوفان سال 2007 آمریکا، گروهی از محققان دانشگاه هاروارد به بررسی این موضوع پرداختند که با رصد کردن توئیت‌های ارسالی می‌توان مناطق آسیب‌دیده را سریعتر شناسایی و برای امدادرسانی آن‌ها اقدام کرد. در زلزله اخیر غرب ایران نیز اگر در ساعات اولیه آن به توئیتر مراجعه کنیم با اخباری از جانب عکاسان و خبرنگارانی در روستاهای دورافتاده مواجه می‌شویم که هنوز پای هیچ امدادرسانی به آن مناطق باز نشده بود.
لزوم همین تمهیدات و پیش‌بینی‌های ضروری در مورد دیگر کارگروه‌ها نیز صدق می‌کند. کارگروه بهداشت و درمان باید آمادگی کافی از لحاظ علمی و تکنیکی و تجهیزاتی با بروز اپیدمی‌های ناشی از وقوع حوادث طبیعی را داشته باشد. این اپیدمی‌ها که معمولاً بعد از رخ دادن یک بلای طبیعی به وجود می‌آیند، به ویژه اگر در فصل گرما، می‌توانند به اندازه همان حادثه طبیعی خطرناک و تهدیدکننده باشند. در چنین شرایط بحرانی آیا ما توانایی و بنیه ارائه حجم بزرگی از واکسن برای یک بیماری شایع‌شده در سطح وسیعی از یک منطقه را خواهیم داشت؟ آیا قادر خواهیم بود که از گسترش بیماری اپیدمیک جلوگیری کرده و بیمارنشده‌ها را مصون نگاه داشت و اپیدمی را کنترل کنیم؟ این‌ها سؤالاتی هستند که باید پاسخ داده شوند.
در مورد شهر تهران گفته می‌شود که در صورت بروز زلزله بسیاری از شریان‌های حیاتی خود را از دست می‌دهد. چراکه اغلب پل‌های ساخته‌شده در تهران قدیمی هستند و درنتیجه زلزله فرو می‌ریزند و مسیرهای عبور و مرور مختل می‌شوند. همچنین شریان گازرسانی دچار مشکل جدی خواهد شد و احتمال وقوع آتش‌سوزی و انفجار بالا خواهد بود. این‌ها نمونه‌هایی از مواردی هستند که باید توسط كارگروه حمل و نقل، شريان‌هاي حياتي، بلاياي جوي و طوفان مورد بررسی و پیش‌بینی قرار بگیرد.
مدیریت بحران علاوه بر آن که در کلیت خود یک علم است در جزئیات نیز دانشی محسوب می‌شود که باید به آن مجهز شد، اما متأسفانه در ایران نه تنها استانداردهای بین‌المللی در سطح جهانی رعایت نمی‌شود بلکه حتی مشخص نیست که استانداردهای داخلی را رعایت می‌کنیم یا خیر؟ چراکه به گفتۀ محسن هاشمی، رئیس شورای شهر تهران، برخی از مراکز بحران تهران تغییر کاربردی داده شده و در یکی از این مراکز برنامه خندوانه ضبط شده است!
سهیلا جلودارزاده، نماینده مردم تهران، ری و شمیرانات نیز اظهار تأسف کرده است که برخی از سوله‌های مدیریت بحران در اشغال حوزه‌هایی خارج از سازمان مدیریت بحران قرار دارد و گفته است که به طور حتم با این وضعیت در صورت وقوع زلزله برای اسکان زلزله‌زدگان با مشکل مواجه خواهیم شد.
مدیریت بحران دانشی است متشکل از علوم مختلف که در زمان بروز بحران باید همگی آن را به کار گرفت، تجهیزات کافی داشت و تکنولوژی را به خدمت درآورد تا بتوان در سطح بالا و با حداکثر موفقیت بحران را تحت کنترل درآورد و از آن عبور کرد. چیزی که متأسفانه ما در حال حاضر فرسنگ‌ها با آن فاصله داریم.
گزارش: غزال غضنفری
No tags for this post.