دیابت به علت فقدان نسبی یا مطلق هورمون انسولین یا اختلال در عملکرد آن ایجاد می‌شود که درنتیجه آن متابولیسم کربوهیدراتها، پروتئینها و چربیها دچار ازهم‌گسیختگی می‌شود. دیابت چهارمین علت مرگ در کشورهای توسعه‌یافته و یکی از بزرگ‌ترین مشکلات بهداشت جهانی است، به‌طوری‌که سازمان بهداشت جهانی از آن به‌عنوان یک اپیدمی خاموش نام می‌برد.
بر اساس مطالعات، میزان اضطراب در بیماران دیابتی بیشتر از افراد عادی است. اضطراب به‌عنوان یکی از شایع‌ترین تظاهرات اختلالات روانی یا استرس‌های روزانه باعث مشکلات قابل‌توجه در عملکرد افراد می‌شود. شدت اضطراب در بیماران ممکن است تا ابعاد ناتوان‌کننده‌ای گسترش یافته و احساس مرگ قریب‌الوقوع را در آن‌ها ایجاد کند و همچنین می‌تواند با کاهش تمرکز فرد و ایجاد اختلال در مهارت‌های مربوط به تصمیم‌گیری، در برقراری ارتباط درمانی درمانگر و بیمار اختلال ایجاد کند و موجب کاهش تأثیر مداخله‌های روان‌شناختی گردد.
در راستای تلاش برای مقابله با این مشکل در بیماران دیابتی، محققین دانشگاه علوم پزشکی زابل به سراغ گیاهان دارویی رفته و تأثیر کپسول خوراکی زعفران را دراین‌باره مورد آزمایش قرار داده‌اند.
بدین منظور، محققین فوق در پژوهشی نیمه‌تجربی، 50 بیمار دیابتی را در دو دسته 25 نفری «آزمایش» و «شاهد» قرار داده و مشخصات جمعیت‌شناختی و وضعیت اضطراب آنان را با استفاده از پرسش‌نامه‌های استاندارد، ثبت نمودند. سپس به بیماران گروه «آزمایش» طی دوره پژوهش که یک هفته طول کشید، روزانه یک عدد کپسول خوراکی زعفران که محتوی 300 میلی‌گرم پودر زعفران بود، داده شد. ولی گروه شاهد دارویی دریافت نکرد. پس از پایان دوره آزمایش، مجددا وضعیت اضطراب بیماران ارزیابی شد.
بر اساس مطالعات، میزان اضطراب در بیماران دیابتی بیشتر از افراد عادی است. اضطراب به‌عنوان یکی از شایع‌ترین تظاهرات اختلالات روانی یا استرس‌های روزانه باعث مشکلات قابل‌توجه در عملکرد افراد می‌شود.
نتایج این پژوهش که در فصل‌نامه علمی پژوهشی پرستاری دیابت وابسته به دانشگاه علوم پزشکی زابل انتشار یافته، نشان از آن دارد که زعفران می‌تواند به‌طور مؤثری باعث کاهش اضطراب در بیماران دیابتی شود و از این لحاظ بین بیماران دو گروه تفاوت زیادی ایجاد می‌شود.
به بیان محققین، اثرات زعفران بر اضطراب بیماران دیابتی، احتمالاً به‌واسطه ماده «کروسین» که یک ترکیب محلول در آب است و «سافرانال» که ماده‌ای محلول در چربی است به وجود می‌آید.
این دو ترکیب، مکانیسم‌های متفاوتی برای کاهش اضطراب بیماران دارند. اثر زعفران شبیه فعالیت دیازپام است و مانند دیازپام اثرات ضد اضطراب، مسکن و شل کنندگی دارد.
مجریان این پژوهش با توجه به نتایج کسب‌شده و اینکه زعفران دارای اثرات بسیار مفیدی بر سایر اختلالات و بیماری‌ها مانند افسردگی، اسپاسم، نفخ و درد نیز هست، استفاده از آن را برای کاهش اضطراب بیماران دیابتی و سایر بیمارانی که به دلایل مختلفی دچار اضطراب می‌شوند، توصیه نموده‌اند.
گزارش: محمدرضا دلفیه
منبع: دهقان‌مهر، ص. و همکاران. 1385. بررسی تأثیر کپسول خوراکی زعفران بر سطح اضطراب بیماران دیابتی. پرستاری دیابت، 5(1): 19-10.
No tags for this post.