عمل پیوند سر نیازمند موشکافی است نه هیاهو

شاید امروزه بسیاری از منتقدان با نظریه دکتر سرجیو کاناوارو (Sergio Canavero) که یک تنه در حال مبارزه برای انجام نخستین عمل جراحی پیوند سر است، مخالف هستند. این موضوع از یکسو با واکنش های مطبوعاتی و جنجالی همراه بوده و از سوی دیگر باید از نظر علمی مورد مو شکافی دقیق قرار گیرد. متاسفانه بیشتر واکنش ها نسبت به این موضوع، جنجالی و رسانه ای بوده و کمتر به بحث علمی در این زمینه پرداخته شده است. این فضا قطعا به مانند اکسیژن برای کارناوال رسانه ای که در اطراف دکتر کاناوارو شکل گرفته،حیاتی است.

اگر به طور حقیقی به موضوع نگاه کنیم، دکتر کاناوارو ادعاهائی را مطرح کرده است که از نظر علمی تردید های فراوانی درباره آن وجود دارد. در حال حاضر عمل پیوند بسیاری از اعضای بدن امکان پذیر است اما وی ادعا می کند که طی سه سال آینده انجام عمل پیوند مغز نیز امکان پذیر خواهد بود.

اگر به طور حقیقی به موضوع نگاه کنیم، دکتر کاناوارو ادعاهائی را مطرح کرده است که از نظر علمی تردید های فراوانی درباره آن وجود دارد. در حال حاضر عمل پیوند بسیاری از اعضای بدن امکان پذیر است اما وی ادعا می کند که طی سه سال آینده انجام عمل پیوند مغز نیز امکان پذیر خواهد بود.

از منظر علمی، این ادعاها دارای حساسیت زیادی بوده و از نظر اخلاقی نیز قابل پذیرش نیستند اما نادیده گرفتن آن ها موجب نمی شود تا این ادعاها با شخص ایجاد کننده آن (در اینجا دکتر کاناوارو) از بین بروند.  ممکن است برخی افراد در این رابطه اعتقاد داشته باشند که وی هیچگاه فرصت انجام این عمل را پیدا نکره و کمیته های اخلاقی نیز هیچ گاه به وی اجازه این عمل را نخواهند داد پس دلیل نگرانی درباره آن چیست؟

در پاسخ باید اعلام کرد که نمی توان در این رابطه مطمئن بود زیرا بسیاری از همکاران وی در چین هستند که استانداردهای اخلاقی و حرفه ای کاملا متفاوتی با غرب دارد. ممکن است برخی دیگر نیز ادعا کنند که وی عمدتا در حال ایجاد هیاهو و تبلیغات بوده و هیچگاه این کار را انجام نخواهد داد که متاسفانه این موضوع نیز قابل اثبات نبوده و نمی توان نسبت به آن مطمین بود.

دکتر سرجیو کاناورو

 

در حال حاضر در بین دانشمندان این دیدگاه عمومی وجود دارد که عمل پیوند سر امکان پذیر نیست اما این موضوع به منزله ناممکن بودن این نوع از جراحی برای همیشه نیست و عجله در انجام این عمل می تواند فاجعه امیز بوده و احتمال موفقیت در این زمینه را برای سال ها و حتی دهه ها به تعویق بیاندازد.این مساله دقیقا موضوعی است که دکتر کاناوارو و تیم همکارانش باید در نظر داشته و دقیقا مورد موشکافی قرار دهند.

خبرنگاران علم در این زمینه دارای مسئولیتی بسیار خطیر هستند و باید به خاطر داشته باشند که وظیفه آن ها تنها پوشش دادن اخبار جذاب و هیجان انگیز و کشفیات جدید نیست.  آن ها باید وظایف روزنامه نگاری خود را به خاطر داشته و از بیان حقیقت با قدرت دفاع کنند. سوالات مختلفی مطرح کرده و جنبه های مختلف یک موضوع علمی را در اذهان عمومی روشن کنند. شرح کامل این مقاله انتقادی در زمینه پیوند کامل سر با عنوان (Heads out of the sand) منتشر شده و در اختیار پژوهشگران قرار دارد.

لازم به توضیح است که یکی از مباحث جنجالی در محافل پزشکی طی چند سال گذشته، بحث عمل جراحی پیوند کامل سر یک بیمار است که طی آن یک برنامه نویس کامپیوتر سی ساله اهل روسیه با نام والری اسپریدونوف (Valery Spiridonov) برای انجام  چنین عمل جراحی پر خطری داوطلب شده است. این فرد داوطلب،  از عارضه آتروفی عضلانی ژنتیکی رنج می برد و فعالیت های وی در تمامی زندگی اش به یک صندلی چرخدار محدود بوده و برای همه عمر باید به آن وابسته باشد. در این میان یک پزشک ایتالیائی با نام سرجیو کاناورو (  Sergio Canavero ) انجام این عمل جراحی بسیار دشوار را بر عهده گرفته است.  شایان ذکر است که انجام این عمل جراحی از سوی بسیاری از محافل پزشکی غیر ممکن تلقی شده و انتقادات بسیاری را در پی داشته است.

دکتر سرجیو کاناورو مبنای انجام پژوهش های خود جهت عملی کردن عمل جراحی پیوند سر را از تجربه عملی دکتر رابرت جی وایت Robert J. White که یک متخصص مغز و اعصاب آمریکائی است، الهام گرفته است. این پزشک امریکائی در عمل جراحی مشابهی که روی میمون ها انجام شده بود، موفق به پیوند سر یک میمون به میمون دیگری شد. البته لازم به ذکر است که  چندی پیش آنزور خوبوتیا Anzor Khubutia جراح مشهور اهل روسیه اعلام کرد با توجه به دانش فعلی پزشکی ، این جراحی در حال حاضر غیر ممکن است ولی به احتمال زیاد در آینده عملی خواهد بود.

این موضوع در حالی است که دکتر کاناورو پیش از این اعلام کرده بود: «من هیچ پاسخی برای این سوال که سر جدید چگونه قادر به کنترل بدن خواهد بود نداشته و در این زمینه مطمئن نیستم .»

والری اسپریدونوف، داوطلب انجام عمل پیوند سر

 

این موضوع واکنش های فراوانی در پی داشته و یکی از مشهور ترین جراحان روسیه در رابطه با آن اعلام کرد: «عمل پیوند کامل سر که  برخی از جراحان ایتالیائی در نظر دارند انجام دهند، از نظر علمی هنوز امکان پذیر نبوده و دانش پزشکی در ابتدا باید روشی برای احیا و بازسازی آسیب های نخاعی جستجو کرده و سپس در پی اجرای این نوع از جراحی ها باشد.»

آنزور خوبوتیا Anzor Khubutia مدیر بیمارستان اسکیلوفسکی Sklifosovsky hospital  در شهر مسکو در ادامه سخنان خود اعلام کرد: «عمل جراحی پیوند سر که توسط جراح ایتالئیائی با نام کاناورو برنامه ریزی شده است ، یک بی ملاحظگی کامل محسوب می شود . البته این امکان وجود دارد که در آینده انسان قادر به انجام این عمل جراحی و پیوند کامل سر باشد ، ولی پیش از این باید مشکل بازسازی و ترمیم نخاع از پیش پا برداشته شود تا این موضوع امکان پذیر و عملی شود.»

این پزشک مشهور روس در ادامه اظهار داشت : «فراموش نکنیم که تا چند سال پیش انجام جراحی هایی از قبیل کبد ، کلیه و قلب نیز امکان پذیر نبودند و من امیدوارم آنقدر زنده بمانم که شاهد انجام عمل جراحی پیوند سر باشم .»

از سوی دیگر دکتر سرجیو کاناوارو پزشکی که قصد انجام این عمل جراحی را دارد اعلام کرد: « در صورت امتناع امریکا از اجرای این عمل در آن کشور، می توان عمل جراحی را در کشور چین انجام داد. فقط شما تصور کنید که علملیات جراحی پیوند سر در امریکا روی یک بیمار روسی و با همکاری جراحان چینی صورت گیرد. حتی سازمان ملل متحده هم چنین همکاری گسترده ای در بین پزشکان و پژوهشگران را تجربه نکرده است. اگر این عمل پیوند سر با موفقیت انجام گیرد ، یک انقلاب واقعی صورت گرفته است.»

ترجمه و گرداوری گزارش: احسان محمدحسینی

منبع: newscientist

No tags for this post.