داروهای آنتی‌بادی، پایانی بر شیمی‌درمانی
مفهوم داروهای آنتی‌بادی اولین بار توسط پل الریش دانشمند آلمانی بیان گردید. وی عنوان کرد درصورتی‌که ماده‌ای توانایي اتصال انتخابي به یک عامل بیماری‌زا را داشته باشد می‌توان با اتصال یک عامل سمي بر روی آن ماده، باعث انتقال هدفمند دارو به آن عامل بیماری‌زا شد. این نظریه، جایزه نوبل پزشکی در سال 1908 را برای وی به ارمغان آورد.
برای بررسی بهتر این داروها، پژوهشگرانی از دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مطالعه‌ای مروری انجام داده‌اند که با استفاده از 58 مقاله مربوط به سال‌های 2000 تا 2017 موجود در بانک‌های اطلاعاتی صورت پذیرفته و یافته‌های آن در مجله «علمی دانشگاه علوم پزشکی بابل» ارائه شده است.
درصورتی‌که ماده‌ای توانایي اتصال انتخابي به یک عامل بیماری‌زا را داشته باشد می‌توان با اتصال یک عامل سمي بر روی آن ماده، باعث انتقال هدفمند دارو به آن عامل بیماری‌زا شد.
بر این اساس مشاهده می‌شود جهت طراحی یک داروی متصل به آنتی‌بادی یا به‌اختصار، ADC مناسب، باید یک آنتی‌بادی مشابه و اختصاصی برای آنتی‌ژن سرطانی تولید کرد و از یک لینکر مناسب جهت اتصال آنتی‌بادی به دارو استفاده نمود.
درگذشته جهت ساخت ADC ها از آنتی‌بادی موش استفاده می‌شد، اما امروزه از آنتی‌بادی آمیزه‌ای، انسانی شده و یا کاملاً انسانی استفاده می‌گردد.
یکی از موارد تأثیرگذار بر کارایی ADC ها، تعداد داروی متصل شده به آنتی‌بادی است. درصورتی‌که تعداد داروی متصل شده به ADC ها زیاد باشد، باعث کاهش پایداری آن می‌شود و از طرفی اگر تعداد دارو کم باشد، می‌تواند باعث کاهش پتانسیل عمل آن‌ها بشود.
از دیگر موارد تأثیرگذار در یک ADC مناسب، محل اتصال لینکر به آنتی‌بادی است. برای جلوگیری از اتصال کمپلكس ADC به سلول‌های نرمال و بدون مشکل، باید آنتی‌ژن اختصاصی سلول سرطانی به میزان کافی بر روی سطح این‌گونه سلول‌ها وجود داشته باشد.
در درمان سرطان با روش‌های سنتی به علت تأثیر داروهای شیمی‌درمانی بر روی سلول‌های طبیعی، آثار نامطلوبی در بدن شخص بیمار به وجود می‌آید. اما به کار بردن ADC ها می‌تواند با یک دارورسانی هدفمند باعث مرگ سلول‌های سرطانی شود. این داروها باعث کاهش تأثیر داروهای سمی شیمی‌درمانی بر سلول‌های غیر سرطاني و بافت‌های نرمال می‌گردند.
بااین‌وجود، هنوز عوامل زیادی در بهبود کارایي کمپلکس‌های ADC باقي مانده است که ازجمله این عوامل می‌توان به
انتخاب آنتی‌ژن سرطاني، تهیه آنتی‌بادی مشابه اختصاصي و خصوصاً نوع لینكر انتخابي و همچنین نوع دارو اشاره نمود.
به علت فرآیند مشکل و پیچیده بهینه‌سازی این نوع از داروها تا به امروز فقط سه دارو با نام‌های تجاری Mylotarg، Adcetris و Kadcyla مجوزFDA را دریافت کرده‌اند که البته تولید Mylotarg به علت اثرات کشنده، متوقف شده است.
کاربرد درماني این روش‌های جدید، درگرو اثبات برتری آن‌ها نسبت به داروهای موجود ازنظر عوارض جانبی است. بااین‌حال، در دهه‌های اخیر استفاده از داروهای تلفیق‌شده با آنتی‌بادی، امیدهای بسیاری را درزمینهٔ درمان سرطان به وجود آورده است.
گزارش: محمدرضا دلفیه
منبع: غیبی، ح. و همکاران. 1396. درمان سرطان بر پایه داروهای متصل به آنتی‌بادی. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی بابل، ۱۹(۷):27-20.
No tags for this post.
