ناتوانی حرکتی در بیماران دیابتی

این بیماری از اختلال در ترشح انسولین، عملکرد آن یا هر دو این وضعیت‌ها ناشی می‌شود. دو گروه عمده دیابت به‌عنوان نوع یک (وابسته به انسولین) و نوع دو (غیر وابسته به انسولین) نام‌گذاری شده‌اند. طبق برآوردهای موجود، در سال 2011 بیش از 366 میلیون نفر در سراسر جهان مبتلابه دیابت بوده و این تعداد تا سال 2030 به 552 میلیون نفر خواهد رسید.

نوروپاتی دیابتی ازجمله عوارض شایع دیابت است که می‌تواند سبب ناتوانی حرکتی در بیمار مبتلابه دیابت گردد. شیوع نوروپاتی در مطالعات متعدد و از کشوری به کشور دیگر متفاوت گزارش شده است. یک آنالیز نشان داده که شیوع نوروپاتی دیابتی در ایران بسیار بالاست و بیش از نیمی از بیماران دیابتی در ایران به یکی از انواع نوروپاتی مبتلا هستند.

دو گروه عمده دیابت به‌عنوان نوع یک (وابسته به انسولین) و نوع دو (غیر وابسته به انسولین) نام‌گذاری شده‌اند. طبق برآوردهای موجود، در سال 2011 بیش از 366 میلیون نفر در سراسر جهان مبتلابه دیابت بوده و این تعداد تا سال 2030 به 552 میلیون نفر خواهد رسید.

برای بررسی بیشتر این پدیده، محققینی از دانشگاه علوم پزشکی ایران مطالعه‌ای را انجام داده‌اند که در آن از تکنیک «تجزیه‌وتحلیل بقا» استفاده شده است. این تکنیک، یکی از روش‌های آماری است که برای مطالعه زمان تا وقوع یک پیشامد به کار می‌رود و در برخی از تحقیقات پزشکی با هدف بررسی عوامل مؤثر بر زمان رخداد یک پیشامد از آن استفاده می‌شود.

در این پژوهش، نمونه‌ها با روش سرشماری از کلیه بیماران مبتلابه دیابت نوع دو و فاقد نوروپاتی که از سال 1385 در کلینیک دیابت فریدون‌شهر اصفهان تشکیل پرونده داده بودند، وارد مطالعه شدند. سپس وضعیت ابتلا به نوروپاتی آن‌ها تا پایان سال 1394 به‌صورت مستمر پیگیری شد. از مجموع افراد فوق 114 نفر مرد و 257 نفر زن بودند و میانگین سنی آن‌ها 64 سال بود.

برای انجام پژوهش، توسط یک پزشک دوره‌دیده، پرسشنامه‌هایی در اختیار بیماران قرار گرفت که از طریق آن‌ها اطلاعاتی درباره نشانه‌های نوروپاتی از بیماران گرفته شده و وضعیت پوست و ناخن‌ها، وجود زخم، رفلکس تاندون آشیل و.. مورد بررسی قرار گرفت و سپس داده‌ها با استفاده از روش‌های آماری ارزیابی شدند.

بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، در پایان دوره ده‌ساله مطالعه حدود 31 درصد بیماران به نوروپاتی مبتلا شدند و الباقی گرفتار این مشکل نگردیدند.

طبق این نتایج، سه درصد از بیماران در کمتر از سه سال، 22 درصد از بیماران در کمتر از چهار سال و 66 درصد بیماران در کمتر از پنج سال مبتلابه نوروپاتی شدند.

بنا بر نظر محققین، خطر تشخیص نوروپاتی در بیماران دارای سابقه خانوادگی دیابت در فامیل درجه‌یک، 2.23 برابر بیشتر از افراد فاقد سابقه خانوادگی است. به‌علاوه، زن‌ها حدود سه برابر بیشتر از مردان در خطر ابتلای زودرس به نوروپاتی قرار دارند.

 از دیگر نتایج این پژوهش می‌توان به این نکته اشاره کرد که زمان ابتلای به نوروپاتی با افزایش مدت‌زمان ابتلای به دیابت کاهش می‌یابد و این یعنی، خطر ابتلا در سال‌های اولیه بیشتر است.

بر اساس این نتایج، مجریان این پژوهش اظهار داشته‌اند که کنترل قند خون و ارزیابی مرتب پاها در بیماران با زمان ابتلای دیابت طولانی‌تر به‌ویژه زنان دارای سابقه خانوادگی دیابت، میزان بروز و سرعت پیشرفت نوروپاتی را کاهش داده و کیفیت زندگی بیماران را بهبود می‌بخشد.

با توجه به اهمیت و شیوع بالای دیابت و نوروپاتی ناشی از آن و نظر به مطالعات محدودی که در این زمینه انجام شده این کار تحقیقی می‌تواند با ارائه اطلاعات و آمار مفید، کمک شایانی به پیش‌گیری از مشکل نوروپاتی در بیماران دیابتی نماید.

یافته‌های این پژوهش، در «مجله تخصصی اپیدمیولوژی ایران» وابسته به انجمن علمی اپیدمیولوژیست‌های ایران منتشر شده است.

گزارش: محمدرضا دلفیه

منبع: کارگریان مروستی، ص. و همکاران. ۱۳۹۶. بررسی عوامل مؤثر بر زمان رخداد نوروپاتی در بیماران مبتلا به دیابت نوع دو. مجله اپیدمیولوژی ایران، ۱۳(2): 89-80.

No tags for this post.