رفع نیاز و کاهش وابستگی کشور در حوزه فضایی از اهداف کلان سازمان فضایی است
به گزارش سیناپرس به نقل از اسپاش، از آنجایی که فناوری فضایی، امروزه به‌عنوان عامل بهبود وضع اقتصادی، رشد و افزایش توانمندی بسیاری از بخش‌ها از جمله حمل‌ونقل، بانکداری، ارتباطات و خدمات اینترنت، سلامت، کشاورزی و انرژی شناخته می‌شود، کشورهای درحال توسعه برای پیشرفت‌های اجتماعی و اقتصادی به‌طور قابل‌ملاحظه‌ای از ابزارهای این فناوری بهره می‌گیرند.
به طوریکه برآوردهای سال ۲۰۱۴ میلادی نشان می دهد فناوری فضایی با میانگین نرخ رشد سالیانه حدود ۷ تا ۱۰ درصد، به یکی از بخش‌های مهم اقتصاد و تجارت جهانی با سریع‌ترین نرخ رشد در جهان تبدیل شده است.
گردش مالی صنعت فضایی جهان در سال ۲۰۱۴ بیش از ۳۳۰ میلیارد دلار بوده که از این مقدار ۳۹ درصد مربوط به محصولات تجاری فضایی و خدمات، نزدیک به ۳۷ درصد مربوط به زیرساخت‌های تجاری فضایی و صنایع پشتیبان و ۲۴ درصد هم مربوط به بودجه‌های دولتی است.
کشور ما نیز اهمیت فناوری فضایی را در توسعه اقتصادی به خوبی درک کرده و این فناوری به صورت کاملا هوشمندانه در ردیف اهداف سیاستهای اقتصاد مقاومتی قرار گرفته است.
نقش پررنگ فناوری فضایی در توسعه اقتصادی کشورمان با توجه به کاربردهایی که می تواند در زندگی مردم داشته باشد، سبب شده تا این فناوری به صورت هوشمندانه ای به عنوان نمادی برای تحقق بخشی از سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی دیده شود. برمبنای اهداف این سیاستهای کلان، بر دستیابی ایران به ۲ ماهواره بومی (ساخت ماهواره سنجش از راه دور و ماهواره مخابراتی) تاکید شده است.
مجتبی سرادقی معاون سازمان فضایی کشور با اذعان این مطلب معتقد است که "توسعه فضایی کشور تنها از طریق تبدیل فناوری فضایی به وسیله‌ی رفع نیاز کشور امکان پذیر است."
وی افزود: "هم اکنون کشورهای پیشرفته از صنعت فضایی، در جهت کسب در آمد استفاده می‌کنند ما نیز باید این صنعت را در خدمت رفع نیازها و کسب درآمد از طریق فروش محصولات فضایی ایجاد کنیم."
در یک مقایسه کلی بین ده‌ها کشور دنیا که سازمان فضایی فعال داشته و روی فناوری فضایی سرمایه‌گذاری و هزینه کرده‌اند، سازمان فضایی آمریکا (ناسا) پرهزینه‌ترین سازمان فضایی دنیا است و روسیه، آژانس فضایی اروپا، فرانسه، ژاپن، آلمان، ایتالیا، چین، هند، کانادا و انگلستان در رده‌های بعدی قرار دارند.
ایران نیز در مقایسه با کشورهایی همچون آرژانتین، برزیل، کره جنوبی و اوکراین که حدود ۰.۲ میلیارد دلار برای بودجه‌های فضایی خود در سال در نظر گرفته‌اند، چیزی حدود نصف آنها در زمینه فناوری فضایی هزینه می‌کند.
آمارها نشان می‌دهند که سرمایه‌گذاری در فضا، توانایی سودآوری بسیار بالایی را در درازمدت و کوتاه مدت برای کشورها به دنبال دارد و به همین دلیل است که نه تنها کشورهای ثروتمند و توسعه یافته، بلکه کشورهای درحال‌توسعه نیز با هدف بهبود اوضاع اقتصادی خود، در فضا سرمایه‌گذاری کرده و نتایج بسیار مطلوبی نیز گرفته‌اند.
اجرای پروژه های فضایی و اختصاص بودجه های کلان دولتی به این امرنشان دهنده اهمیت فضا برای ایران و بومی کردن این صنعت در جهت رشد و بهره‌مندی از فناوریهای مرتبط با آن است.
سرادقی نیز با تاکید به این امر، تصریح کرد: "هدفگذاری ما در اجرای پروژه ها باید با نگاه رفع نیاز کشور و بدست آوردن بازار جهانی باشد البته بدست آوردن بازار جهانی یک هدف بلند مدت است و اهداف کوتاه مدت اولیه ما شامل رفع نیاز کشور است."
وی اظهار داشت: "بخش‌هایی از فناوری فضایی که به امنیت عمومی و رفاه مردم ربط پیدا می کند بیشتر مد نظر ماست زیرا هم اکنون ما به کشورهای دیگر وابستگی داریم و ما می خواهیم هر چه سریع تر آنها را بومی سازی کنیم."
وی ادامه داد: " توسعه فضایی لزوما به معنای فروش فناوری فضایی نیست، امکان دارد که ما ماهواره‌ای ساخته و به فضا بفرستیم اما ترانسپوندری نفروشیم، این موضوع لطمه‌ای به استقلال فضایی ما نمی زند."
سرادقی با بیان اینکه رفع نیاز و کاهش وابستگی در حوزه فضایی از اهداف و برنامه ریزیهای کلان سازمان فضایی است، تصریح کرد: این موارد، معیار اندازه‌گیری توسعه فضایی در میان کشورهای جهان است و ما می توانیم در آینده بعد از رفع نیاز کشور، وارد بازار جهانی شده و از سرریز فناوری خود یک سری محصولات تولید کنیم و به فروش برسانیم.
محمد همایون صدر، معاون توسعه کاربرد و خدمات فضایی سازمان فضایی ایران نیز درباره توسعه فضایی کشور معتقد است که "توسعه فضایی کشور باید در جهت تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی باشد."
وی تصریح کرد: "هم اکنون شرکتهای داخلی که تحت عنوان شرکتهای دانش بنیان در حوزه فضا در حال فعالیت هستند از سوی معاونت علمی فناوری رئیس جمهو مورد حمایت قرار می گیرند و اگر محصولی تولید کنند، اعتبارات لازم در اختیارشان قرار خواهد گرفت، به شرط آنکه، آن محصول خریدار داشته باشد."
صدر خاطرنشان کرد: سازمان فضایی به دنبال انجام برنامه های تدوین شده توسط شورای عالی فضایی کشور است.
به گفته معاون سازمان فضایی ایران، ممکن است که یک ماهواره برای قرارگرفتن در مدار به چند سال زمان نیاز داشته باشد تا به دقت و دوام و پایداری برسد، به همین دلیل صرف قرارگرفتن ماهواره در مدار، به معنای قویتر شدن تکنولوژی نیست.
هم اکنون کشورهای حوزه خلیج‌فارس نیز به اهمیت فناوری فضایی پی برده و در حال سرمایه‌گذاری‌های عظیم در این حوزه هستند. چرا که آمارها نشان می دهد که فناوری فضایی برای میلیون‌ها نفر در سراسر جهان شغل ایجاد کرده و اقتصاد جهانی را به‌خوبی رشد داده است.
بنابراین بهتر است که علاوه بر برنامه ریزی های کلان دولت برای توسعه این فناوری، بخش خصوصی نیز اهمیت فعالیتهای متنوع در فناوری فضایی را درک کرده و با پرداختن به موضوعاتی همچون توریسم فضایی، ناوبری و موقعیت یابی فضایی و سنجش از دور، نقش خود را در کاربردی تر کردن این فناوری در کشور ایفا کند.
