بیماری صرع یکی از جدیترین اختلالات عصبی است که 0.5 تا 1 درصد از جمعیت جهان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. صرع، اختلال متناوب و ناگهانی سیستم عصبی ناشی از تخلیه نابهنجار هم‌زمان تعدادی از نورون‌های مغزی است که منجر به اختلال حسی، از بین رفتن هوشیاری و تشنج میشود.
علیرغم استفاده از روش‌های مدرن و پیشرفته، بیش از 30 درصد از مردم مبتلابه صرع از درمان با داروهای ضد صرع نتیجه مناسبی نمی گیرند. در عین حال، عوارض ناشی از مصرف و محدودیت مصرف این داروها، ضرورت تحقیق روی داروهایی با منشأ طبیعی را نشان می‌دهد. لذا با توجه به سابقه طب سنتی ایران، بررسی صرع و درمان آن در کتب طب سنتی ایران ضرورت اجتناب ناپذیری دارد.
علیرغم استفاده از روش‌های مدرن و پیشرفته، بیش از 30 درصد از مردم مبتلابه صرع از درمان با داروهای ضد صرع نتیجه مناسبی نمی گیرند.
در این رابطه گروهی از پژوهشگران دانشکده طب سنتی و مکمل دانشگاه علوم پزشکی مشهد به بررسی کتابهای معتبر طب سنتی ایران مانند قانون، ذخیره خوارزمشاهی، طب اکبری، اکسیر اعظم و شرح اسباب پرداخته و پس از دسته‌بندی و تفکیک درمانهای صرع و جستجو در بانک‌های اطلاعاتی، مقالات جدید در خصوص روش‌های درمانی صرع به‌وسیله طب نوین و گیاهان دارویی را نیز مورد بررسی قرار داده اند.
در طب سنتی ایران اصلاح سبک زندگی و استفاده از غذاهای مناسب، استفاده از داروهای مفرد و مرکب، حجامت، ماساژ و روغن‌مالی برای پیشگیری و درمان صرع توصیه‌شده است. علاوه بر این، ورزش همراه با نظارت نیز برای بیماران مفید است.
از مهم‌ترین مفردات گیاهی توصیه‌شده توسط حکمای طب سنتی میتوان به انجدان رومی، فندق هندی، اسطوخدوس، انغوزه (در کتب گیاهی هند و غرب نیز اشاره‌شده است)، بنفشه، زنجبیل، خردل، هلیله، زرشک، دارچین و … اشاره کرد.
همچنین در مطالعات انجام‌گرفته در سالهای اخیر اثرات ضد تشنجی جینسینگ، عصاره مرکبات، چای چینی، ماگنولیای سفید، سیاهدانه، زعفران و آووکادو به اثبات رسیده است. درحالی‌که در طب نوین از درمانهای خوراکی، الکتریکی و جراحی استفاده میشود. در سالهای اخیر داروهای جدیدی ازجمله: لاموتیژین، گاباپنتین، تاپیرامات و… نیز برای درمان صرع ساخته شده‌اند. خاصیت اصلی این داروها قابلیت پذیرش و تحمل بهتر همراه با عوارض کمتر و اثربخشی مشابه داروهای قدیمی است.
با توجه به نتایج به‌دست‌آمده از این مطالعه، در طب سنتی ایران درمان صرع بر اساس رفع علت بیماری و در طب نوین بر اساس نوع صرع انجام میشود. در طب سنتی ایران عامل صرع را مشارکتی میدانند اما برای اثبات آن به تحقیقات بالینی بیشتری نیاز است.
محققین همچنین پیشنهاد کرده اند که مطالعات گسترده‌تری برای اثبات مؤثر بودن روش‌های درمانی طب سنتی مانند اصلاح سبک زندگی، حجامت، ماساژ و … انجام گیرد.
با توجه به مطالب ذکرشده این پژوهش، میتوان امیدوار بود که استفاده از روش‌های طب سنتی در کنار داروهای رایج، بتواند در پیشگیری و درمان صرع مؤثر باشد و به‌عنوان یک طب مکمل مدنظر قرار گیرد. هرچند این امر نیاز به مطالعات بیشتری دارد و پژوهش حاضر می‌تواند نقطه شروعی برای مطالعات گسترده در آینده باشد.
قابل‌ذکر است نتایج مطالعه فوق به‌صورت مقاله‌ای علمی پژوهشی در نشریه «فصلنامه تاریخ پزشکی» وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به چاپ رسیده است.
گزارش: محمدرضا دلفیه
منبع: ساکت، خ و همکاران. 1396. درمانهای صرع از دیدگاه طب سنتی ایران و طب نوین. تاریخ پزشکی 9(30): 53-27.
No tags for this post.