تأثیر برخوردهای شهاب سنگی بر کنترل فرآیندهای تکتونیکی

تا به امروز، شواهد روشنی برای نشان دادن این مسأله که آیا تکتونیک صفحه‌ ای (plate tectonics) در 500 میلیون سال نخست حیات سیاره زمین وجود داشت، در دست نبود. از این دوره به نام عصر تاریک زمین شناسی سیاره زمین یاد می شود.

کریگ اونیل(Craig O'Neill)  نویسنده ارشد این مطالعه گفت: می دانیم که تأثیر برخورد شهاب سنگ ها بر منظومه شمسی در این زمان بسیار زیاد بوده است. به عنوان مثال می توان به تأثیرات این برخوردها در ماه اشاره کرد؛ اما چیزی که تاکنون مشخص نبود، این بود که چگونه رویدادهای برخوردی (impact event)، بر تکامل سیاره زمین اثر گذاشته بودند.

اونیل افزود: نتایج تحقیقات ما نشان می دهد که در اثر برخورد شهاب سنگ های عظیم، بخش بیرونی جامد زمین به داخل گودال های اقیانوسی گوشته فرو رفتند – فرآیندی که به نام فرورانش (subduction) شناخته می شود.

وی خاطر نشان کرد: رویدادهای برخوردی بزرگ احتمالا از طریق حرکت ناگهانی پوسته خارجی به سمت پایین (گوشته) و در تعامل با هسته بیرونی زمین، باعث شکل گیری میدان مغناطیسی زمین شدند. این تأثیرات احتمالا ناشی از انتقال گرما در هسته و درنتیجه، ژئودینامو – فرآیندی که باعث ایجاد میدان مغناطیسی زمین شد – بوده است.

پوسته حفظ شده از این دوره – اغلب از دانه های یک ماده معدنی موسوم به زیرکون (zircon) – تشکیل شده اند. با این حال، داده های ژئوشیمیایی و شبیه سازی ژئودینامیک نشان می دهند که زمین، برعکس ترکیب امروزی با صفحات فعال درحال حرکت، احتمالا دارای پوشش بی حرکت بر روی سطح بوده است.

اونیل افزود: شواهدی از برخی فعالیت های ژئولوژیکی بدست آورده ایم که نشان می دهند، چیزی مانند فرورانش بر سیاره زمین اولیه تأثیر گذاشته است، اما تطبیق دادن آن با سایر شبیه سازی های ژئودینامیک دشوار است.

نتایج بدست آمده در این مطالعه که در مجله Nature Geoscience منتشر شد، شواهد بیشتری مبنی براینکه رویدادهای برخوردی نقش قابل توجهی در شکل گیری زمین داشته اند، در اختیار محققان قرار می دهد.

 

 

مترجم: معصومه سوهانی

منبع: phys.org

No tags for this post.