همزمان با پیشرفت‌های تکنولوژی، بازی‌های رایانه‌ای نیز به طرز عجیبی افزایش یافته و در سراسر جهان وارد شده‌اند. این بازی‌ها به دلیل داشتن جذابیت بالای تصاویر، گرافیک خوب و داشتن هیجانات زیاد و درعین‌حال، ساده بودن، به‌سرعت در میان کودکان و نوجوانان جای خود را باز کرده‌اند، به‌طوری‌که کمتر دانش‌آموزی را می‌توان یافت که به این بازی‌ها گرایش نداشته باشد.
در حال حاضر، در کشور ما بخش زیادي از اوقات فراغت دانش آمـوزان در خـارج از سـاعات مدرسه را، بازی‌های رایانه‌ای پر می‌نمایند. درواقع بسیاري از دانش آموزان به‌جای این‌که از فناوری جدید در جهت اهداف علمی و آموزشی بهره‌مند شوند، بیشتر در جهت تفریح، سرگرمی و احتمالاً اتلاف وقت، از آن سود می‌برند.
یکی از موارد مهمی که در خصوص اشتغال زیاد به بازی‌های رایانه‌ای مشاهده می‌شود، آن است که بـا جـایگزینی این‌گونه بازی‌ها به‌جای موارد سنتی، روحیـه جمع‌گرایی کودکان به‌سرعت ضعیف شده و همچنین با سست شدن روابط خانوادگی، بی‌حوصلگی، پرخاشـگري و بی‌قراری در کودکان و نوجوانان افزایش می‌یابد.
بسیاري از دانش آموزان به‌جای این‌که از فناوری جدید در جهت اهداف علمی و آموزشی بهره‌مند شوند، بیشتر در جهت تفریح، سرگرمی و احتمالاً اتلاف وقت، از آن سود می‌برند.
در پژوهشی که توسط محققینی از دانشگاه آزاد ساری انجام شده، تأثیر این‌گونه بازی‌ها بر سلامت روان دانش آموزان دوره متوسطه مورد ارزیابی علمی قرار گرفته است.
در این پژوهش که بر روی 456 نفر از دانش آموزان دوره متوسطه یکی از آموزشگاه‌های شهر گرگان انجام‌شده، پرسشنامه‌هایی در خصوص اطلاعات شخصی، سلامت عمومی و میزان استفاده روزانه دانش‌آموز از بازی‌های رایانه‌ای، استفاده شده است.
نتایج این پژوهش که در نشریه فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی، وابسته به دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساری به چاپ رسیده است نشان می‌دهد که بین دانش‌آموزانی که از بازی‌های رایانه‌ای اسـتفاده می‌کنند و آن‌هایی کـه استفاده نمی‌کنند، وضـعیت جسـمانی به‌طور قابل‌توجهی متفاوت است. به گفته محققین، یکی از دلایل نامناسب بودن وضعیت جسمانی دانش آموزان مبادرت کننده به این‌گونه بازی‌ها، می‌تواند زیـاد بـودن ساعت‌های بازي در یک شبانه‌روز باشد.
همچنین،یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که استفاده از بازی‌های رایانه‌ای بر سلامت روانی برخی از دانش آموزان به‌ویژه دختـران، در سطح اضطراب و خواب، اثـرات منفـی داشـته و سـلامت روان آن‌ها را بـا اخـتلال همراه می‌سازد. بااین‌حال محققین فوق، نتایج متقنی در خصوص تأثیر استفاده از بازی‌های رایانه‌ای بر افزایش میزان افسردگی در دانش آمـوزان به دست نیاورده‌اند.
محققان اعتقاد دارند با این‌که اغلب تحقیقات نشان داده‌اند که نوجوانی که درگیـر یـک بازي رایانه‌ای پر از زدوخورد، تیراندازي و خشونت شده و خـود به‌عنوان اول‌شخص در حـال مبارزه است، احتمالاً افکـار پرخاشـگرانه زیـادي خواهند داشـت، بااین‌حال، تأثیر منفی فوق ممکن است در خصوص انواع مختلف بازی‌های رایانه‌ای صدق نکند.
مجریان این پژوهش جالب، در نتیجه‌گیری از مطالعه خود، توصیه نموده‌اند که بایستی آموزش‌های لازم به خانواده‌ها و کودکان در مورد تأثیر منفی بازی‌های رایانه‌ای بر وضعیت جسمانی و روانی داده شود. بنابر این توصیه، والدین باید در انتخاب بازی‌های مناسب سن کودک خود دقت کنند.
این محققین همچنین به سازندگان برنامه‌های کامپیوتری توصیه نموده‌اند که با ایجاد محیط شاد و متنوع، بازی‌های مؤثری را در راستای آموزش مطالب درسی ساخته تا از این طریق، دانش آموزان با رغبت بیشتری از برنامه‌های فوق استفاده نمایند.
گزارش: محمدرضا دلفیه
منبع: عنایتی، ت. و بینات، ک. 1395. تأثیر بازی‌های رایانه‌ای بر سلامت روان دانشآموزان دوره متوسطه شهر گرگان. فن آوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی، 7(1): 37-23.
No tags for this post.