به خاطر یک لیوان آب بیشتر
سيدعباس عراقچي، معاون حقوقي و بين‌الملل وزارت امور خارجه، در گفتگو با ايسنا ضمن اشاره به دغدغه جهانی درخصوص مسأله آب، از شکل‌گیری علمی نوین به نام «سیاست آب» (Hydropolitics) نام برد که هم‌اکنون در بعضی از دانشگاه‌های معتبر جهان تدریس می‌شود.
او از تأسیس بخشي ویژه در معاونت حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه به نام «ديپلماسي آب» نام برد و تأکید کرد که از این پس موضوع آب به شکلی جدی و ویژه در سیاست‌گذاری‌ها بررسی خواهد شد.
عراقچی در همین راستا به جريان مذاكرات اخير ايران و افغانستان اشاره کرد که منجر به توافق بر سر تشكيل 5 كميته كاري بين دو كشور شد و گفت كه يكي از اين كميته‌ها، كميته آب است.
او همچنین معاهده بین ایران و افغانستان در مورد رودخانه هیرمند را پابرجا اعلام کرد و گفت که ما نسبت به حقابه تعیین‌شده پایبند هستیم. رودخانه هیرمند از افغانستان سرچشمه می‌گیرد، در خاک ایران جاری می‌شود و از تالاب هامون عبور می‌کند و مجدداً به خاک افغانستان برمی‌گردد.
عراقچی در ادامه توضیحات خود درخصوص مذاکرات با کشور افغانستان، به موضوع رودخانه هریرود نیز اشاره کرد و گفت که تاکنون هیچ رژیم حقوقی بین ایران، افغانستان و ترکمنستان که در این مورد شراکت دارند، شکل نگرفته است. درواقع می‌توان گفت که رودخانه هریرود پرونده‌ای باز میان ما و کشور افغانستان است.
موضوع بعدی که معاون حقوقی وزارت امور خارجه آن را مطرح کرد، مسألۀ همكاري بین دو كشور ايران و افغانستان در حوزه آب است. عراقچی تأکید کرد که مسائل مرتبط با آب، لزوماً به منازعه و درگيري ختم نمی‌شوند، بلكه مي‌توان از آن به عنوان موضوعي برای تعامل و همكاري استفاده کرد.
عباس عراقچی موضوع آب را موضوعی حساس در خاورمیانه معرفی کرد که به دلیل ایجاد تغییرات اقلیمی و کاهش بارندگی‌ها از یک طرف و افزایش جمعیت و توسعه صنعت و کشاورزی از طرف دیگر، روز به روز بر میزان این حساسیت افزوده خواهد شد.
در حقیقت بحران آب در خاورميانه، بحرانی جدی است که رو به وخامت دارد. وقتي آب نباشد، بيكاري، فقر، مهاجرت و مسائل امنيتي گسترش پیدا می‌کند و منجر به جنگ و درگیری بین دو كشور، دو شهر، دو قبيله يا دو روستا می‌شود. پس می‌توان گفت که مسأله آب با منافع و امنيت ملي كشورها در منطقه گره خورده است.
معاون حقوقی وزارت امور خارجه کمبود آب شیرین در خاورمیانه را عاملی برای بروز جنگ در آینده‌ای نزدیک دانست و تأکید کرد که می‌توانیم با استفاده از تجربیات تاریخی و ایجاد همکاری متقابل با کشورهای دیگر در این حوزه از بروز درگیری و نزاع جلوگیری کنیم.
بر اساس ارزيابي‌هاي بين‌المللي، تا سال ۲۰۲۵ كل منطقه خاورميانه رسماً به عنوان «منطقه خشك» شناخته خواهد شد كه ايران نيز شامل آن مي‌شود. اين وضعيت تا سال ۲۰۵۰ رو به وخامت بیشتر خواهد گذاشت و تا آن زمان بخش‌هايي از سرزمين ايران به کلی غیر قابل سکونت خواهد شد.
عراقچی در همین راستا موضوع آب را یکی از مهم‌ترین فاکتورهای سیاست خارجی کشور اعلام کرد و برای کنترل این بحران به دو تمهید کلی اشاره کرد:
نخست، تأمین منابع آب از خارج از کشور و سپس مدیریت منابع آب داخل کشور.
به گفته معاون حقوقی و بین‌الملل وزارت امور خارجه، ديپلماسي آب به مرور جايگاه خود را در سياست خارجي كشور باز كرده است که البته هنوز راه طولانی و دشواری پیش رو دارد، اما جای امیدواری است که بتوانيم با تلاش و برنامه‌ريزي درست، منافع ملي كشور را در اين چارچوب تأمين كنيم.
گزارش: غزال غضنفری
No tags for this post.
