ایجاد پارک علم و فناوری کشاورزی در البرز، ایده ای راهبردی

به گزارش سیناپرس به نقل از خبرگزاری ایرنا، توسعه فعالیت ها و افزایش بهره وری در تولید محصولات و توسعه بازار به گسترش صادرات و در نتیجه تولید بیشتر و اشتغال پایدار کمک شایانی خواهد کرد و از طرفی تولید محصولات استراتژیک کشاورزی به عنوان پایه استقلال اقتصادی کشور و عدم وابستگی به دنیای خارج مطرح بوده و سربلندی مردم نیز با گذشتن از این مسیر پایدار خواهد بود.
بر همین اساس لازم است به کشاورزی نگاه خاص داشته و تامین نیازهای غذایی را در اولویت قرار دهیم.
در این زمینه استان البرز به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی و همسایگی با تهران در تولید صنعتی و بازار محصولات کشاورزی و همچنین تحقیقات علمی نقش ممتازی در عرصه کشاورزی داشته و دارد زیرا نخستین مدرسه کشاورزی ایران تحت عنوان مدرسه فلاحت به سال 1279 خورشیدی در شهرستان کرج افتتاح شده است.
در ادامه آن تاسیس موسسه واکسن و سرم سازی حصارک، موسسه اصلاح بذر، تاسیس مرکز اصلاح نژاد دام کشور و موسسه تحقیقات علوم دامی کشور، شکل گیری نخستین گاوداری ها و مرغداری ها و مزارع مرغ مادر و موسسات جوجه کشی کشور در این استان در کنار تولیدکنندگانی پرتلاش و پیشرو و خلاق نقش محوری در توسعه کشاورزی و صنعت دام و طیور در کشور ایفا کرده است.
برغم توسعه شهرنشینی و مهاجرت به استان، هنوز هم استان البرز در زمینه کشاورزی و دامپروری حائز رتبه ممتازی بوده و ظرفیت های مناسبی برای توسعه در این بخش دارا است.
با توجه به اینکه سهم بزرگی از موسسات تحقیقات و مراکز پژوهشی وزارت جهاد کشاورزی در این استان واقع شده و از طرفی دارای بزرگترین و قدیمی ترین پردیس کشاورزی کشور و دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد کرج با رتبه جامع قطب بزرگ تربیت متخصصین کشاورزی کشور می باشد.
می توان گفت استان البرز با داشتن این سرمایه های عظیم بستری با ارزش برای پیشرفت کشاورزی نوین کشور محسوب می شود.
از 19 موسسه تحقیقاتی کشور در بخش کشاورزی و علوم دامی 10 موسسه در البرز مستقر است و این استان به عنوان قطب علم و فناوری کشور مطرح است بنابراین انتظار می رود برنامه ویژه ای تدوین شده و اقدامات کشاورزی استان با پیوست قوی علم و فناوری دنبال شود.
برغم ظرفیت های استان البرز در حوزه کشاورزی و موسسات تحقیقاتی، علاوه بر اینکه بیشتر فارغ التحصیلان کشاورزی با مشکلات عدیده ای همچون بیکاری مواجه هستند صادرات انجام شده در این حوزه نیز متناسب با پتانسیل ها و ظرفیت های موجود در این بخش نیست.
مسئولان و محققان استان برای رفع این معضلات چاره اندیشی کردند که یکی از مهمترین آنان برای رفع معضل بیکاری ایجاد پارک علم و فناوری کشاورزی در کرج است که در صورت احداث، نخستین پارک علم و فناوری کشاورزی در کشور خواهد بود.
اسکندر زند معاون وزیر جهاد کشاورزی نیز در نشستی تخصصی با مراکز تحقیقاتی و پژوهشی استان با اشاره به اینکه البرر دارای ظرفیت های بالایی در حوزه کشاورزی است، افزود: پیشنهاد می شود که پارک تخصصی علم و فناوری کشاورزی در این استان راه اندازی شود که البته اقدامات اولیه این امر صورت گرفته است.
زند با اشاره به اینکه بانک اطلاعاتی مصرف آب کشاورزی کشور در البرز موجود است، گفت: گسترش تمامی سیستم های جدید آبیاری در کشور تنها با تایید و نظارت البرز صورت می گیرد.
وی خاطرنشان کرد: با توجه به وجود موسسات حیاتی و مهم کشاورزی کشور در استان البرز، انتظار می رود که مصوبه ای در استان برای حفاظت از این عرصه های مهم وجود داشته باشد چراکه در این خصوص نگرانی های بسیاری وجود دارد.
به همین منظور استاندار البرز در سفر اخیر وزیر علوم به استان البرز پیشنهاد ایجاد این پارک را مطرح کرد.
سید حمید طهایی گفت که استان در صنعت، علم و فناوری پیشرفت های بسیاری داشته است که پیشنهادی را مطرح کرده ایم که البرز به عنوان کریدور علم و فناوری در کشور مطرح شود.
وی با اشاره به اینکه رشد جمعیت و مهاجرت به این استان بسیار قابل توجه است، افزود: البرز در حوزه کشاورزی، صنعت و علم و فناوری پیشرفت های بسیار خوبی داشته ولی همچنان نرخ بیکاری بالا بوده که باید دنبال کاهش آن بود.
وی با بیان اینکه توسعه صنایع آلاینده در البرز ممنوع است، ادامه داد: سال گذشته کشاورز نمونه گندم کار ملی از البرز بود.
طهائی با تاکید بر اینکه باید در بخش خدمات باید به سمت ایجاد اشتغال باشیم، گفت:
درخواست راه اندازی پارک علم و فناوری در حوزه کشاورزی را ارائه کرده ایم و با توجه به اینکه یک سوم قطعه سازان کشور در البرز هستند نیز می توان پارکی تخصصی در این زمینه ایجاد کرد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان البرز نیز گفت: در صورت ایجاد این پارک به عنوان مرکز فناوری بخش کشاورزی، آخرین یافته های بخش در معرض دید مردم، کشاورزان، دامداران و باغداران قرار خواهد گرفت ضمن اینکه فارغ التحصیلان زیادی در این مرکز مشغول به کار خواهند شد.
سید مجید موسوی افزود: این پارک ها در بیشتر کشورهای پیشرفته وجود دارد تا بتوانند فن و یافته های جدید خود را برای ایده گیری و استفاده در عرصه ها در معرض دید عموم قرار دهند.
وی اظهار داشت: همچنین تجاری سازی ایده های محققان و فارغ التحصیلان بخش کشاورزی و بخش های مرتبط با آن و ایجاد فناوری جدید از دیگر مزایای ایجاد این پارک خواهد بود.
رئیس پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران که بانی اصلی ایجاد پارک علم و فناوری در بخش کشاورزی خواهد بود، به خبرنگار ایرنا گف: کشاورزی و منابع طبیعی در کشور ما مظلوم واقع شده است و مورد توجه، به صورت عملیاتی نیست.
دکتر سید حسین گلدانساز افزود: جامعه مابه کشاورزی و منابع طبیعی نیاز جدی داردبه طوریکه 100 درصد مردم کشور هر روزه نیاز به غذا دارند یعنی وابستگی به حوزه کشاورزی و منابع طبیعی دارند.
وی گفت: برغم ضرورت وجود این بخش ها در کشور و وابستگی مردم به آن، باید دید از طرف مسئولینی که برنامه ریز و سیاست گذار هستند و بودجه کشور در دست آنان هست چقدر به این بخش توجه می شود؟ عموما کم توجهی وجود دارد.
وی افزود: همانطور که امام راحل فرمودند مجلس در راس تمام امور است، علیرغم اهمیت بخش کشاورزی و تاثیر مستقیم آن در زندگی مردم، برخی نمایندگان محترم مجلس که متخصص ذی ربط هستند و در امور اجرایی نیز تجربیات خوبی دارند غالبا عضو کمیسیون کشاورزی نمی شوند و در کمیسیون های دیگر مشارکت می کنند لذا این کمیسیون از قوت و قدرت لازم برای قانونگذاری و نظارت در این حوزه برخوردار نمی باشد.
وی اظهار داشت: حتی بعضا افرادی که تحصیلات مرتبط با کشاورزی و منابع طبیعی ندارند در کمیسیون کشاورزی عضو هستند و مسئولیت به عهده آنان گذاشته می شود، که این موضوع نیز نشانی بارز از مظلومیت بخش کشاورزی در کشورمان است.
وی با بیان اینکه مسئولین کشور، سخن از مشکلات بخش کشاورزی می کنند، گفت: ولی سخن گفتن و شعار، مشکل را برطرف نمی کند.
وی اظهار داشت: نکته دیگری که قابل تامل هست این است که دانشگاه ها در دنیا و در ایران هم، تاسیس شدند تا در بخش آموزش و در مقاطع مختلف تحصیلات عالیه فعالیت کنند (دانشگاه های نسل اول) پس از سال ها فعالیت حول محور آموزش، انجام تحقیقات نیز به مسئولیت و اهداف دانشگاه ها اضافه شد(دانشگاه های نسل دوم) .
گلدانساز گفت: بعد از اینکه در دانشگاه ها تولیدات و انتشارات علمی، رشد قابل توجه کرد کارآفرینی و مشارکت علمی در حل مشکلات جامعه نیز بر مسئولیت های دانشگاه ها اضافه شد(دانشگاه های نسل سوم).
وی ادامه داد: اکنون دانشگاه های معتبر دنیا با حمایت های جدی مادی و معنوی دولت ها و بخش خصوصی، در این زمینه پیشرفت های خوبی داشته اند و پیشرفت جوامع مترقی، مرهون و مدیون پیشرفت های علمی آنان می باشد.
وی افزود: در کشور ما همانطور که دانشگاه های نسل اول، بسیار خوب عمل کردند و نخبگان و نام آورانی همچون دکتر حسابی، شهید بهشتی، شهید چمران و دهها نمونه دیگر را پرورش دادند، در تولید و انتشار مطالب علمی، همانطور که مورد تاکید مقام معظم رهبری و دیگر مسئولین نظام بوده و هست نیز به خوبی توانستند در دنیا بدرخشند.
گلدانساز اضافه کرد: به طوریکه رتبه علمی ایران به طور قابل تحسین در دنیا ارتقا یافت و اکنون در جایگاه خوبی قرار داریم، نکته مهم این است که حفظ و ارتقاء این جایگاه، همچنان مورد تاکید نظام و مسئولین ارشد کشور می باشد.
وی بیان داشت: اکنون که از دانشگاه های کشورمان می خواهیم که علاوه بر تولید علم، و حضور موثر در جوامع علمی دنیا و حفظ جایگاه ایران اسلامی، مشکلات جامعه را از طریق کارآفرینی و با تحقیقات کاربردی مرتفع کنند با نکات کلیدی، همچون کمبود بودجه و زیرساخت مواجه شده ایم.
وی گفت: نکته ی کلیدی این است که همانطور که دانشگاه ها را از ابتدا برای آموزش دایر کردیم و امکانات آنرا فراهم نمودیم دانشگاهها هم موفق عمل کردند، سپس پژوهش و انتشار نتایج آن مطرح شد و امکانات آن فراهم گردید دانشگاهها هم به خوبی تلاش کردند و کشور را در مجامع علمی دنیا مطرح کردند و جایگاه خوبی بخشیدند.
رئیس پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران ادامه داد: حالا هم اگر کارآفرینی و حل مشکلات جامعه را از دانشگاهها می خواهیم باید امکانات و ابزار آنرا هم فراهم نماییم و الا در حد شعار باقی خواهد ماند و یا اقدامات، بسیار کند انجام خواهد شد.
این استاد دانشگاه ادامه داد: بررسی نمایید در دنیا هم وقتی دانشگاهها در کارآفرینی و حل مشکلات جامعه ورود کردند امکاناتشان فراهم شد لذا موفق شدند.
وی گفت: بدون امکانات و اعتبارات، انجام تحقیقات کاربردی امکان پذیر نیست، اصولا تحقیقات کاربردی هم زمان و هم بودجه بیشتری نیاز دارد و متاسفانه در جامعه ما در هر دو مورد مشکل داریم به طوریکه از ما می خواهند که ظرف مدت کوتاه، نتایج کاربردی قابل استفاده در صنعت و کشاورزی ارائه کنیم ضمنا اعتبار لازم را هم نمی دهند.
وی تاکید کرد: این دو جمله، از مشکلات کلیدی ماست به ویژه در بخش کشاورزی و منابع طبیعی، که با موجود زنده سروکار داریم و رسیدن به نتایج کاربردی، به مراتب، سخت تر و پیچیده تر است.
وی افزود: در دنیا برای اینکه مقالات از داخل کتابخانه ها بیرون بیایند و به بازار خدمت کنند و بکار گرفته شوند، برنامه ریزی و امکانات لازم فراهم شده است اعضای هیات علمی که در این زمینه فعال بوده و کاربلد بودند، میدان داده شده و حمایت شده اند، هیات علمی ای که تا دیروز، عمدتا آموزش می داده و مقداری هم تحقیق کرده، باید امکانات، فرصت های مطالعاتی، مجلات و کتاب هایی به عنوان زیرساخت در اختیارش گذاشته شود تا بتواند کارهای بازارپسند انجام دهد.
وی تاکید کرد که در بخش کشاورزی هم مگر می شود مشکلش را یک شبه حل کرد، زیرا بخش کشاورزی بخشی است که با گیاه و موجود زنده سرو کار دارد و رفع مشکلات آن زمان می برد و کار تحقیقاتی در این بخش باید در سطح مزارع و باغات و همدلی کشاورز به نتیجه برسد.
رئیس پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران بیان داشت: تحقیقاتی که بخواهد به داخل باغ، مزرعه، گلخانه،جنگل و محیط زیست برود هزینه قابل توجه می برد که با این هزینه هایی که این سال ها پرداخت کردیم تا مقاله تولید شود، نمی توان کار صحرایی کرد.
وی گفت: مسئولین باید این موضوع را بپذیرند که اگر می خواهیم مقالات، در کتابخانه ها بایگانی نشود باید با برنامه و با حساب و کتاب، نه بدون برنامه، به تحقیقات کاربردی بودجه لازم را داد.
وی تصریح کرد که گلایه ما از بخش دولتی و سازمانهای اجرایی که بودجه در اختیار دارند، کم توجهی به این بخش کشاورزی است، بودجه و امکانات لازم را در اختیار دانشگاه ها برای رفع مشکلات جامعه نمی گذارند و بعد از ما می خواهند که بخش خصوصی را وارد این موضوع کنیم، بخش خصوصی ای که خود کشاورزان هستند.باید قضاوت کرد آیا در کشورمان، بخش خصوصی کشاورزی آنچنان پیشرفت کرده که توان پشتیبانی تحقیقات را داشته باشد؟ قطعا خیر.
وی افزود: غالب کشاورزان ما، یک باغ و یا مزرعه ای دارند در حد محدود که در حد تامین زندگی و مایحتاجشان کفاف می کند. نباید چشممان را بر مسایل مختلف ببندیم وبا این بازاری که وجود دارد،متاسفانه واردات قانونی و غیرقانونی داریم و صادرات کشاورزی خیلی محدود داریم و با وجود این مسایل، واقعا باید از کشاورزان بخواهیم که مشکلات مختلف مزرعه و باغشان را خودشان هزینه کنند؟
گلدانساز وضع صنعت در کشور را از این جهت نسبتا خوب دانست و گفت: اگر صنعت خودرو، پتروشیمی، نفت، هواپیمایی و…مشکل داشته باشد می تواند از دانشگاه برای رفع مشکل کمک بخواهد و زمانیکه قانع شد دانشگاه می تواند از پس این کار برآید هزینه آن را پرداخت می کند ضمن اینکه تحقیق در بخش صنعت نسبت به بخش کشاورزی راحت تر است و به شب و روز بستگی ندارد در حالیکه ما روی موجود زنده و گیاه و جانور کار می کنیم و لذا کار به مراتب، سخت تر، زمان بر و بودجه بر است.
وی اظهار داشت: به ما می گویند درآمد کسب کنید، از کجا؟ در دانشگاههای رتبه یک کشور، مثل دانشگاه تهران، اخذ شهریه از دانشجویان نوبت دوم، یکی از منابع مهم درآمدی دانشگاه، به خصوص در دانشکده های کشاورزی و منابع طبیعی است در حالیکه این، مناسب ترین روش کسب درامد برای این گروه از دانشگاهها نیست.
وی گفت: مشکل بخش کشاورزی در کشور ما خیلی حادتر از چیزی است که دیده می شود زیرا مردم هر روزه به طور ناخواسته از طریق مواد خوراکی کشاورزی، مقداریسم هم می خورند لذا خیلی از بیماری ها و مشکلات جسمی مردم به دلیل وجود سموم در محصولات کشاورزی و استفاده بی رویه از سموم و کودها و گاها سموم تاریخ مصرف گذشته و فاسد در این محصولات است.
این استاد دانشگاه افزود: در کشورما برای بخش بهداشت و درمان، توجه خوبی میشود و بودجه خوبی اختصاص می دهند ولی مهمتراز آن تغذیه، و پیشگیری از بیماریها از طریق تغذیه سالم است که متاسفانه توجه لازم صورت نمی گیرد.
وی بیان داشت: اکنون در کشور ما تولید محصولات سالم و محصولات ارگانیک آغاز شده که بازار خوبی دارد و مردم برای آن هزینه می کنند ولیکن تولید و عرضه این محصولات نیز نظارت جدی می خواهد تا دستخوش تقلب و خلاف کاری نشود.
گلدانساز گفت: بخشی از تحقیقات ما جواب داده و وارد عرصه شده ولی کشور بیش از این نیاز دارد و باید زیرساخت های آن ایجاد شود.
وی افزود: یکی دیگر از مشکلات ما در این مجموعه دانشگاهی (پردیس کشاورزی و منابع طبیعی) این است که بیشتر دانشجویان ورودی عمدتا بومی منطقه تهران و کرج هستند و دانشجویانی هستند که حتی یکبار در زندگی خودشان، بیل به دست نگرفته اند و اصلا کار کشاورزی نکرده اند بعد، این افراد می خواهند مشکلات کشاورزی را حل کنند؟ ضمن اینکه عمدتا با علاقه هم وارد این رشته ها نمی شوند، کسی که انگیزه ندارد چگونه می تواند مشکل کشاورزی را حل کند.
وی بیان داشت: یک مشکل دیگر در این بخش این است که به طور متوسط، 60 درصد دانشجویان ورودی به کشاورزی و منابع طبیعی، دختر هستند و این دختران چقدر امکان برایشان وجود دارد که وارد عرصه های باغات و مزارع شوند و کار را یاد بگیرند و سپس، مشکل را حل کنند؟موضوع را بازتر از این نمی کنم ولی واقعا جای تامل دارد.
وی با بیان اینکه برای کارآفرینی، علاوه بر کیفیت آموزش های عملی، نکات مهم دیگری نیز وجود دارد گفت: فارغ التحصیلان ما چقدر می توانند از تسهیلات برای راه اندازی یک واحد تولیدی کوچک استفاده کنند. مشکلات در این قسمت ، کم نیستند.
وی اظهار داشت: فارغ التحصیلان ما بازار کاری دارند که رواج خوبی ندارد و ریسک بالایی هم دارد لذا خیلی از افراد، توان تحمل این ریسک را ندارند و وارد این بازار نمی شوند. اگر می خواهیم این مشکلات حل شود و کشور با یک سرعت منطقی رو به پیبشرفت باشد باید جوانب مختلف کار را ببینیم و برای هر کدام راه حل داشته باشیم.
این استاد دانشگاه افزود: برای تقویت عملی آموخته های دانشجویان نیاز به امکانات، حمایت و بودجه است که در کشور ما این بخش خیلی ضعیف است و در این بخش اگر سیستم صدایمان را بشنود و نقد کند و آن را بپذیرد مشکلات به تدریج حل می شود ولی در غیراینصورت، توانمند کردن دانشجویان و حل کردن مشکلات جامعه، همچنان باقی می ماند و از حد شعار، عبور نخواهد کرد.
وی گفت: به همین منظور پردیس کشاورزی و منابع طبیعی یکی از قدم ها برای حل مشکلات را ایجاد پارک علم و فناوری تخصصی کشاورزی و منابع طبیعی دیده است زیرا این پارک ها محلی هستند که دانشجویان و اساتید را تشویق کنند، و کمک و زمینه سازی کنند برای کاربردی تر شدن تحقیقات.
گلدانساز ادامه داد: این پارک ها سکوی پرواز برای دانشجویان و فارغ التحصیلان هستند تا بتوانند دروس و مهارتهای عملی خودشان را تقویت کنند و با ورود به این پارکها از دانش و امکانات موجود استفاده کنند و وارد بازار کار شوند.
وی گفت: به همین منظور بخش قابل توجهی از زمین های مزرعه پردیس را که در کنار اتوبان تهران – قزوین واقع شده است برای این منظور در نظرگرفته ایم.
وی اظهار داشت: برای راه اندازی این پارک تخصصی کشاورزی، ما ضمن اختصاص زمین، هیات علمی و دانشجویان را که نیروهای کاری و علمی هستند را در اختیار داریم که مشارکت خواهند کرد،ولی امکانات دیگری برای راه اندازی آن نیاز است که احتیاج به ورود دولت می باشد ولی برای ادامه کار و تامین تجهیزات، بخش خصوصی مشارکت می کند.
رئیس پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران گفت: طرح های مطالعاتی اولیه تهیه شده و سال گذشته در استان، جلسات متعددی برای آغاز به کار این طرح انجام شد و قرار بود همزمان با سفر رئیس محترم جمهور و هیات دولت به استان، کلنگ زنی آن انجام شود که متاسفانه برخی مشکلات اداری، مانع از انجام آن شد.
وی افزود: برای راه اندازی و اجرای این طرح قرار بود که دولت به مدت 7 سال هر ساله مبلغی را کمک کند ولی عمده بودجه برای ادامه یک کار پایدار را، بخش خصوصی متقبل شود.
وی اضافه کرد: بخشی از کار به صورت عملی آغاز شده و اکنون در مرحله مطالعه و تفاهمات اولیه با بخش خصوصی هستیم.
وی گفت: در برنامه قبلی قرار بود بیش از 80 درصد سرمایه، آورده بخش خصوصی باشد و کمتر از 20 درصد را دولت متقبل شود تا کلنگ مرکز زده شود و زیرساخت هایی مثل سیستم های آبیاری، سامانه های اینترنتی، مخابراتی، آب، برق، و سامانه های صادراتی، در بخش کمک دولت دیده شده بود.
گلدانساز تاکید کرد: اکنون بخش خصوصی در این پروژه، ورود کرده و تلاش داریم بخشی از کار، توسط بخش خصوصی شروع شود و امیدواریم دولت هم به کمک ما بیاید.
وی با بیان اینکه این دانشگاه همیشه برای دانشگاه های سراسر کشور الگو بوده، افزود: در داخل پردیس، اکنون شعبه ای از پارک علم و فناوری کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران فعال است و در مجموع حدود 25 شرکت در این جا مستقر شده و مشغول فعالیت هستند که خواهان توسعه این شرکت ها هستیم.