با بهبود روشهای کاربرد، مانند استفاده از مواد افزودنی که خطرات کمتری برای انسان و محیط دارند میتوان علاوه بر مصرف کمتر آفت‌کش‌های شیمیایی، کارایی این مواد را نیز بالا برد. چرا که مواد افزودنی، خواص فیزیکی و شیمیایی محلول را تحت تأثیر قرار میدهند.
روغنهای گیاهی از جمله چنین مواد افزودنی‌ای هستند که سمیت نداشته و به سرعت در محیط تجزیه میشوند. با توجه به این خصوصیات، گروهی از محققین کشورمان از دانشگاه فردوسی مشهد و پارک علم و فناوری خراسان رضوی مطالعه ای را با هدف بررسی تأثیر روغنهای گیاهی بر کشش سطحی محلول علف کش شیمیایی «ستوکسیدیم» و میزان پخشیدگی آن روی سطوح برگ‌ها انجام داده‌اند.
با بهبود روشهای کاربرد، مانند استفاده از مواد افزودنی که خطرات کمتری برای انسان و محیط دارند میتوان علاوه بر مصرف کمتر آفت‌کش‌های شیمیایی، کارایی این مواد را نیز بالا برد. چرا که مواد افزودنی، خواص فیزیکی و شیمیایی محلول را تحت تأثیر قرار میدهند.
در این آزمایش گلخانه ای از روغنهای گیاهی منداب، سویا، پنبه، آفتابگردان، زیتون، کرچک، کنجد، ذرت و کلزا به عنوان تیمار استفاده شده است. همچنین برای شبیه سازی قابلیت پخشیدگی قطرات محلول علف‌کش روی سطح برگ‌ها، از نوعی کاغذ حساس استفاده شد. به علاوه در خصوص آزمایش پاسخ به مقدار علف کش، پس از کشت بذرهای علف هرز یولاف وحشی در آزمایشگاه و سپس انتقال گیاهچه ها به گلدان، گیاهان با غلظت های مختلف علف کش، با و بدون روغنهای گیاهی مورد سمپاشی قرار گرفتند. کشش سطحی محلول علف‌کش با دستگاهی موسوم به «تانسیومتر» اندازه‌گیری شد و در نهایت نیز داده‌های به‌دست‌آمده با استفاده از نرم‌افزارهای آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
نتایج به‌دست‌آمده از این پژوهش نشان میدهند که تمامی روغنهای گیاهی به کار گرفته شده برای محلول علف‌کش ستوکسیدیم، به طور معنی داری کشش سطحی آن را کاهش میدهند و این موضوع باعث می‌شود که محلول علف کش باعث افزایش سطح خیس شده کاغذهای حساس گردیده و به عبارتی به شکل بهتری بر روی سطوح برگ‌های علف هرز پخش شود.
نکته جالب این که به‌کارگیری روغنهای گیاهی فوق در محلول علف‌کش، توانست غلظت مؤثر ستوکسیدیم را برای کنترل یولاف وحشی به نصف کاهش دهد که این موضوع موفقیت بزرگی در کاهش میزان سم مصرفی به حساب می‌آید.
به عبارت دیگر نتایج این پژوهش که در نشریه حفاظت گیاهان (علوم و صنایع کشاورزی) وابسته به دانشگاه فردوسی مشهد انتشار یافته، نشان میدهند که با کاهش کشش سطحی، میزان پخشیدگی محلول علف کش روی برگ‌ها افزایش یافته و نیاز به علف‌کش بیشتر را مرتفع می‌نماید.
بر اساس یافته‌های پژوهش فوق، با توجه به اینکه روغنهای گیاهی باعث افزایش کارایی علف کشها میشوند، میتوان امیدوار بود که کشاورزان و محققین، ترکیب علف کش و روغنهای گیاهی را مورد استفاده قرار دهند تا علاوه بر کنترل علفهای هرز، علف‌کش کمتری را مصرف نموده و از این طریق اثرات منفی کمتری بر انسان و محیط زیست داشته باشند.
گزارش: محمدرضا دلفیه
منبع: حمامی، ح. و همکاران. 1395. بررسی اثر کاربرد روغن های گیاهی بر کشش سطحی، پخشیدگی و کارایی علف کش (Avena ludoviciana Durieu.) ستوکسیدیم در کنترل یولا ف وحشی. حفاظت گیاهان، 31(1): 12-1.
No tags for this post.