رابطه سیستم مغزی-رفتاری با اختلال شخصیتی زندانیان
مطالعات نشان می‌دهند که شیوع مشكلات رواني در میان افراد زنداني در مقایسه با جمعیت عادي از میزان بالاتری برخوردار بوده و دراین‌بین، نزدیك به 10 درصد آن مربوط به اختلالات شخصیت است. اختلالات شخصیتي از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار در بروز رفتار مجرمانه هستند و تداوم رفتار مجرمانه و زنداني شدن، با مواردی از اختلال شخصیتی نظیر اسكیزوتایپي، اسكیزوئید، خودشیفتگی، شخصیت ضداجتماعی و هم‌چنین اختلال شخصیت مرزي ارتباط معناداري دارد.
انجمن روانپزشکی آمریكا در راهنماي تشخیصي و آماري اختلالات رواني، اختلالات شخصیت را در سه طبقه قرار می‌دهد. طبقه اول یا خوشه A با رفتار «عجیب‌وغریب» مشخص شده و مرکب از اختلالات شخصیت پارانوئید، اسكیزوئید و اسكیزوتایپي است. طبقه دوم یا خوشه B که با رفتار «هیجاني و نمایشي» مشخص شده، مرکب از اختلالات شخصیت ضداجتماعی، نمایشي، مرزي و خودشیفته است و بالاخره طبقه سوم یا خوشه C که با رفتار «اضطرابي» مشخص می‌شود و شامل اختلالات شخصیت اجتنابي، وابسته و وسواسي/جبري است.
اختلالات شخصیتي از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار در بروز رفتار مجرمانه هستند و تداوم رفتار مجرمانه و زنداني شدن، با مواردی از اختلال شخصیتی نظیر اسكیزوتایپي، اسكیزوئید، خودشیفتگی، شخصیت ضداجتماعی و هم‌چنین اختلال شخصیت مرزي ارتباط معناداري دارد.
در این رابطه، محققین کشورمان پژوهشی را انجام داده‌اند که در آن نقش سیستم‌های مغزي-رفتاري در اختلالات شخصیت زندانیان مورد بررسی علمی قرار گرفته است.
در این تحقیق که توسط پژوهشگرانی از دانشگاه پیام نور تهران و دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل انجام شده، 250 نفر از افراد زندانی که تمایل به شرکت در پژوهش داشتند،ارزیابی گردیده‌اند.
بدین منظور زندانیان فوق به پرسشنامه بالیني چندمحوري و پرسشنامه سیستم‌های مغزي- رفتاري پاسخ داده و بر اساس پاسخ، گروه بندی شده‌اند.
تحليل داده‌های پژوهش نشان می‌دهد که اختلالات شخصيتي خوشه B در زندانیان، با فعاليت سيستم فعال‌ساز رفتاري به‌گونه‌ای مثبت و با فعاليت سيستم بازداري رفتاري به‌گونه‌ای منفي و معنادار همبستگی دارد.
بر اساس این نتایج، اختلالات شخصيتي خوشه C به‌گونه‌ای عکس، با فعاليت سيستم فعال‌ساز رفتاري، ارتباط منفي و با فعاليت سيستم بازداري رفتاري، رابطه‌ای مثبت و قابل‌توجه دارد.
محققین در تبیین نتایج به‌دست‌آمده اشاره نموده‌اند که در زندانیانی که دارای اختلالات شخصیتی خوشه B هستند، سیستم فعال‌ساز رفتاری، از فعالیت بیشتری برخوردار است و در مقابل، سیستم بازداری رفتاری در بازداری فرد از رفتارهای مجرمانه و خشونت‌آمیز، ضعیف عمل می‌کند. در افراد مبتلا به اختلالات شخصیتی خوشه C، عاطفه‌های منفی و اضطراب، بالا بوده و لذا سیستم بازداری رفتاری از حساسیت بیشتر و سیستم فعال‌ساز رفتاری از حساسیت کمتری برخوردار است.
به گفته مجریان این پژوهش، مطالعه نقش ویژگی‌های زیستی شخصیت در مجرمین، می‌تواند به پژوهشگران و متخصصین حوزه بالینی کمک کند تا به عوامل محافظت‌کننده و پیشگیری‌کننده‌ای برای جلوگیری از وقوع رفتارهای مجرمانه دست یابند.
نتایج این پژوهش، در مجله پزشكي قانوني ایران وابسته به سازمان پزشکی قانونی کشور منتشر گردیده است.
گزارش: محمدرضا دلفیه
منبع: پورمحسنی کلوری، ف. و ولی پور، ح. 1395. نقش سیستم های مغزی-رفتاری در اختلالات شخصیت زندانیان. مجله پزشکی قانونی ایران، ۲۲ (۴) :280-269.
No tags for this post.
