عملکرد معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت در زمینه های تقویت زیرساخت تحقیقات و فناوری، توسعه و حمایت از نیروی انسانی و ارتقای کیفی تحقیقات و فناوری اعلام شد.
راهاندازی مؤسسه ملی توسعه تحقیقات علوم پزشکی کشور، برنامه ملی ثبت بیماریها و پیامدهای سلامت با اجرای ۴۰ برنامه در گسترههای ملی و منطقهای، تکمیل تجهیزات آزمایشگاههای جامع، توسعه کمی و کیفی شبکههای تحقیقات علوم پزشکی از ۱۸ شبکه در ابتدای دولت یازدهم به ۲۰ شبکه در حال حاضر و نیز توسعه و تقویت مراکز رشد فناوری در دانشگاههای علوم پزشکی و تدوین نقشه راه مراکز رشد فناوری از ۵۴ مرکز رشد در سال ۹۳ به ۸۵ مرکز در سال ۹۶ بخشی از عملکرد معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت در ۴ سال گذشته بوده است.
تولید ۴۳۰ محصول دارویی در شرکتهای دانش بنیان مستقر در دانشگاههای علوم پزشکی به منظور تحقق سیاست اقتصاد مقاومتی، حمایت از ۱۶ مرکز تحقیقاتی علوم پزشکی همکار با سازمان جهانی بهداشت از دیگر اقدامات این معاونت اعلام شده است.
همچنین روند رتبه کشور از نظر تعداد استنادات دریافتی توسط مقالات در بانک اطلاعاتی Scopus ، از رتبه ۴۹ جهانی در سال ۱۹۸۸ به رتبه ۱۶ جهانی در سال ۲۰۱۶ رسیده است.
تقویت زیرساخت تحقیقات و فناوری
راهاندازی مؤسسه ملی توسعه تحقیقات علوم پزشکی کشور (NIMAD) در سال ۱۳۹۳، برنامه ملی ثبت بیماریها و پیامدهای سلامت با اجرای ۴۰ برنامه در گسترههای ملی و منطقهای و مطالعه اپیدمیوژیک آیندهنگر جمعیت بالغین ایران (PERSIAN Cohort) از سال ۱۳۹۲ از دیگر برنامه های این معاونت بوده است. تاکنون۱۲ مرکز کهورت بالغین، ۲ مرکز کهورت نوزادان، ۲ مرکز کهورت جوانان و ۱ مرکز کهورت سالمندان راهاندازی شده است.
تجهیزات آزمایشگاههای جامع در طی سال های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۶ تکمیل شده است و برنامه ایرانوم در دانشگاههای علوم بهزیستی، علوم پزشکی شیراز و علوم پزشکی مشهد راه اندازی شد. همچنین برنامه پزشکی بازساختی (Regenerative Medicine) در دانشگاههای علوم پزشکی تهران، تبریز، شیراز ایجاد شد.
توسعه واحدهای تحقیقاتی بالینی در بیمارستانهای آموزشی از ۳۸ واحد در ابتدای دولت تدبیر و امید به ۵۴ واحد، توسعه کمی و کیفی شبکههای تحقیقات علوم پزشکی از ۱۸ شبکه در ابتدای دولت یازدهم به ۲۰ شبکه، توسعه هدفمند مراکز تحقیقاتی علوم پزشکی کشور از ۵۹۲ مرکز در ابتدای دولت یازدهم به ۷۳۶ مرکز تاکنون و توسعه برنامه ملی کنترل سرطان از دیگر برنامه های این معاونت بوده است.
مرکز ثبت کارآزمایی بالینی ایران از سال ۱۳۹۳ تاکنون به روز رسانی شده است و از توسعه زیرساخت و تجهیز ۹ اتاق تمیز (clean room) در ابتدای دولت یازدهم حمایت شد.
توسعه و تقویت مراکز رشد فناوری در دانشگاههای علوم پزشکی و تدوین نقشه راه مراکز رشد فناوری از ۵۴ مرکز رشد در سال ۹۳ به ۸۵ مرکز در سال ۹۶ و تصویب اساسنامه پارکهای علم و فناوری سلامت در قالب تفاهمنامه با وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و راهاندازی ۲ پارک علم و فناوری در دانشگاه علوم پزشکی ایران و تهران از دیگر برنامه های این معاونت بوده است.
حمایت از توسعه شرکتهای دانشبنیان از حوزه سلامت ۳۸۰ شرکت سال ۱۳۹۲ به و ۸۰۰ شرکت در سال ۹۶ و با گردش مالی بیش از ۱۰ هزار میلیارد ریال افزایش داشته است.
تکمیل بانکهای اطلاعاتی بیش از ۶۰۰ شرکت دانش بنیان حوزه سلامت، تعیین مزیتهای بومی مناطق ده گانه وزارت بهداشت در توسعه محصولات حوزه سلامت و راهاندازی مرکز رشد بینالمللی فناوری سلامت کیش به عنوان کریدور صادرات محصولات دانشبنیان حوزه سلامت در این مدت انجام گرفته است.
۴۳۰ محصول دارویی در شرکتهای دانش بنیان مستقر در دانشگاههای علوم پزشکی به منظور تحقق سیاست اقتصاد مقاومتی تولید شده و ۱۰ صندوق پژوهش و فناوری غیر دولتی سلامت تاکنون توسعه یافته است.
بانک اطلاعاتی جامع طرحها، نشریات تحقیقاتی و کتابخانه دیجیتال علوم پزشکی کشور طراحی، استقرار و پیادهسازی شد.
همچنین طراحی، استقرار، پیادهسازی و به روز رسانی سامانه علم سنجی اعضای هیأت علمی دانشگاههای علوم پزشکی کشور (isid.research.ac.ir) حاوی اطلاعات بیش از ۱۹ هزار هیأت علمی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی انجام شد.
استانداردسازی دستورالعملهای اخلاق در پژوهش کشور، حمایت از انجام ۲۰۶ طرح تحقیقاتی فرادانشگاهی و ملی در مؤسسه ملی توسعه تحقیقات علوم پزشکی ایران، حمایت از ۱۶ مرکز تحقیقاتی علوم پزشکی همکار با سازمان جهانی بهداشت و راهاندازی مرکز همکاری کاکرین ایران(Cochrane Iran Associated Center) در مؤسسه ملی توسعه تحقیقات علوم پزشکی ایران در بهمن سال ۱۳۹۵ از جمله مهمترین اقدامات این حوزه بوده است.
توسعه و حمایت از نیروی انسانی
برنامه «پزشک پژوهشگر» تدوین و راهاندازی شد و ۲۴ نفر از سال ۹۳ تاکنون پذیرفته شدند. همچنین برنامه تحقیقاتی پسا دکتری با حمایت از ۵۳ محقق تدوین و اجرایی شد.
ارتقای کیفی دوره دکتری پژوهشی با تأیید ۳۷ مؤسسه انجام شد، صدور مجوز راه اندازی دوره دکتری برای ۲۸۶ مرکز تحقیقاتی، ایجاد ۱۳۶۷ ظرفیت مصوب جهت پذیرش دانشجو و تایید ۷۹۳ استاد راهنما، هم اکنون ۸۰۱ دانشجو به تحصیل در دوره های دکترای پژوهشی بوده و ۲۷۸ مرکز دارای دانشجوی دکترای پژوهشی است.
جذب ۴۹ دستیار پژوهش (طرح نیروی انسانی) و ۳۳ دستیار پژوهش سرباز در مراکز تحقیقاتی علوم پزشکی، توسعه تحقیقات دانشجویی در قالب ۷ شبکه تحقیقاتی و ۵۴ دانشگاه علوم پزشکی و ۲۸۷ دانشکده کمیته تحقیقات دانشجویی و شناسایی یک هزار نفر دانشمند و محقق علوم پزشکی ایرانی غیرمقیم و تلاش جهت جلب همکاری آنها در انجام طرحهای تحقیقاتی داخل از دیگر برنامه های این معاونت بود.
ارتقای کیفی تحقیقات و فناوری
از ۱۲۰ مجله علمی- پژوهشی علوم پزشکی برتر حمایت شده است و به ۱۴۲ مجله علوم پزشکی رتبه علمی پژوهشی اعطا شد. ۲۷ مجله در پایگاه اطلاعاتی پاپ مد، ۱۹ مجله در پایگاه استنادی Scopus و ۲۲ مجله در پایگاه اطلاعاتی Embase نمایه شدند.
در حال حاضر ۴۰۹ مجله علمی- پژوهشی علوم پزشکی در کشور منتشر می شود که ۷۱ مجله در پایگاه استنادی ISI Web of Science و ۸۹ مجله در پایگاه PubMed و ۱۰۴ مجله در پایگاه Scopus و ۱۱۸ مجله در پایگاه Embase نمایه میشوند.
ایران در سال ۲۰۱۶ میلادی با انتشار ۵۲ مقاله از ۱۶۰ مقاله در بانک اطلاعاتی Scopus رتبه ۱۶ جهانی و اول منطقه را به دست آورده است.
ایران در سال ۲۰۱۶ میلادی با انتشار ۴۳، مقاله از ۵۵۷ مقاله در بانک اطلاعاتی ISI رتبه ۱۷ جهانی و دوم منطقه را به دست آورده است در حالیکه در سال ۲۰۱۵ تعداد مقالات علوم پزشکی ۳۴.۹۰۴ مقاله در ISI بود که به معنی رشد ۲۵ درصدی است.
در ابتدای فعالیت دولت یازدهم، در علوم پزشکی ۸ دانشمند ۱ درصد برتر پُراستناد جهانی براساس نظام رتبهبندی ESI در کشور وجود داشت که در جولای ۲۰۱۷ به ۴۰ نفر افزایش پیدا کرده است.
تعداد محققین علوم پزشکی ایرانی با شاخص H معادل ۱۵ و بالاتر بر اساس Scopus از ۱۲۰ نفر در سال ۹۲ به ۴۵ ۵ نفر در سال ۹۶ افزایش یافت.
روند رتبه کشور از نظر تعداد استنادات دریافتی توسط مقالات در بانک اطلاعاتی Scopus ، از رتبه ۴۹ جهانی در سال ۱۹۸۸ به رتبه ۱۶ جهانی در سال ۲۰۱۶ رسیده است.
ایران در زمینه نوآوری بر اساس داده های Global Innovation Index از رتبه ۱۰۶ در سال ۲۰۱۵ به رتبه ۷۵ در سال ۲۰۱۷ رسیده است.