نخستین پستانداران چگونه پرواز کردند؟

به تازگی فسیل هایی با پیشینه 160 میلیون سال پیش در چین کشف شدند که به نخستین پستانداران پرنده تعلق دارند. بر اساس این کشف جدید مشخص شد که پستانداران پرنده فوق با روشی مشابه پستانداران امروزی در فاصله بین درختان به پرواز در آمده و از شاخه ای به شاخه ای دیگر می پریدند. بر اساس این شواهد می توان ادعا کرد که پستانداران بر خلاف نظریات پیشین در زمان حضور دایناسورها دارای تنوع گونه های متعدد تری بوده و حضوری پر رنگ داشتند.

فسیل های جدید کشف شده در چین با 160 میلیون سال قدمت نشان می دهد که قابلیت پرواز پستانداران بسیار قدیمی تر از آن چه تاکنون تصور می شد بوده و این پستانداران عصر ژوراسیک را می توان نخستین پستاندارانی دانست که واقعا پرواز می کردند. در حقیقت این جانوران نخستین نمونه پستاندارانی هستند که مجهز به بال شده و پریدن را آغاز کردند.

مطالعات انجام شده روی دو نمونه فسیل کشف شده نشان می دهد که این موجودات دارای ویژگی های تخصصی و بسیار پیشرفته ای بودند که به آن ها اجازه می داد از درختان بالا رفته، از شاخه ای به شاخه دیگر پریده و از ریشه های آن ها تغذیه کنند.

در همین رابطه پرفسور ژی زی لو (Zhe-Xi Luo) از دانشگاه شیکاگو اعلام کرد: «این یافته ها نشان می دهد که قابلیت پرواز پستانداران بسیار قدیمی تر از آن چه تاکنون تصور می شد بوده و این پستانداران عصر ژوراسیک را می توان نخستین پستاندارانی دانست که واقعا پرواز می کردند. در حقیقت این جانوران نخستین نمونه پستاندارانی هستند که مجهز به بال شده و پریدن را آغاز کردند.»

بقایای فسیلی کشف شده نشان می دهد بال های این جانوران به شکل یک غشای پوستی بین بدن و اندام تحتانی آن ها بوده که به این جانوران قابلیت پریدن بین شاخه ها و سر خوردن روی جریان هوا را می داد.

این نمونه های جدید با عنوان مایوپاتاگیوم  فورکولیفروم (Maiopatagium furculiferum ) و ویله وولودون دیپلومای 1 (Vilevolodon diplomyl) نامگذاری شده اند. این جانوران به گونه هارامیدیانز (haramiyidans) تعلق دارند که یک گونه کاملا منقرض شده از پستانداران محسوب می شوند که از شاخه تکاملی پستانداران کاملا حذف شده و احتمالا پستانداران مدرن تری جایگزین آن ها شده اند.

در این فسیل ها ترکیبی غیر عادی و عجیب از ویژگی های مختلف دیده می شود: بعضی از آن ها، مانند غشاء بال فسیل شده و فیبرهای ناپیوسته Maiopatagium هستند که  که این ویژگی عموما در پرندگان یافت می شوند. از سوی دیگر سایر ویژگی های این جانوران از قبیل حلقه استخوانی موجود در شانه و کتف آن ها شبیه پلاتیپوس ها (پستاندار آبزی و منقاردار و صدفخوار جنوب استرالیا) تخمگذار مدرن و برخی پستانداران کیسه دار است. البته باید در نظر داشت که نوع پرواز این جانوران با نوع پرواز پرندگان یا خفاش ها که مبتنی بر بال زدن است، متفاوت بوده و این جانوران با غشای پوستی بین دست و پا و بدن خود روی سطح هوا لغزیده ودر فاصله شاخه های درختان حرکت می کردند.

امروزه سنجاب های پرنده در شمال آمریکا و آسیا ، موش های صحرائی پرنده آفریقائی (scaly-tailed rodent gliders of Africa)، کیسه داران استرالیائی و لمورهای پرنده در جنوب آسیا همگی از این روش مشابه پروازی استفاده می کنند. گشت زنی و پرش از درخت به درخت دیگر ممکن است باعث تغذیه مناسب و کارآمدتر و فرار سریع از شکارچیان شود.  به احتمال زیاد، گونه های جدید فسیلی نیز از روش های مشابه پروازی استفاده می کردند.

احسان محمدحسینی

منبع: bbc

No tags for this post.