سند جامع هوافضا نیازمند اصلاحات

متأسفانه با وجود تلاش زیادی که برای تدوین این اسناد صورت گرفته، بنا به دلایلی از جمله اعمال سلایق شخصی و سیاسی در نسخه‌های نهایی و مسائل دیگر که خارج این بحث است، اجماع نظر در این زمینه وجود ندارد. از طرفی از سوی نهادهای مختلف توجهی به حدود فعالیت سازمان‌ها بر اساس نقشه راه فضایی به‌صورت مشخص وجود ندارد.
اکنون انتظار می‌رود در اسرع وقت نقشه راه فضایی کشور با دخالت و همکاری تمام سازمان‌های مربوط مجدداً مرور شود و اگر محل اختلاف‌نظر یا نقصی وجود دارد با همکاری همه‌جانبه برطرف گردد. همچنین در قدم بعدی نقش و مسؤولیت هر نهاد با توجه به نقشه راه فضایی کشور به‌صورت واضح معلوم و توافقات لازم در این زمینه صورت پذیرد. مسلماً باید تمامی تصمیمات کلان فضایی کشور به‌صورت جمعی و با همکاری بین سازمانی اخذ شده و از هرگونه اعمال‌نظرهای سیاسی و سلیقه‌ای در این زمینه ممانعت شود.

اهداف کلان حوزه فضایی در سند جامع هوافضای کشور
شناخت عظمت و نظم حاکم بر جهان و آسمان‌ها و پی‌بردن به حکمت و قدرت خالق جهانیان از طریق گسترش علوم و فناوری­‌ها و اکتشافات فضایی؛ دست‌یابی به جایگاه اول منطقه در تسخیر فضا و تسلط بر آن از طریق علوم و فناوری‌های مربوطه با استفاده از توانمندی­‌های دانشگاه­‌ها و مراکز علمی و پژوهشی کشور؛ انجام مأموریت‌های فضایی سرنشین ­ دار و قراردادن انسان در مدار با اولویت علوم، فناوری‌ها و صنایع داخل و با مشارکت جهان اسلام و همکاری­‌های بین‌­المللی؛ طراحی، ساخت، پرتاب و بهره­ برداری از ماهواره­ در مدار زمین ­آهنگ و دیگر ماهواره­‌ها با کاربردهای ارتباطات، سنجش از دور با اولویت فناوری و صنایع داخل و با مشارکت جهان اسلام و همکاری­‌های بین­‌المللی؛ دست‌یابی به خدمات و زیرساخت­‌های ارتباطات فضا پایه در جهت تأمین نیازمندی­‌های کشوری و منطقه­‌ای و جهانی، عمومی و تجاری و سازگار با بستر مخابراتی زمین پایه؛ دست‌یابی به فناوری­ لازم برای پاسخ‌گویی به خدمات مورد نیاز سنجش از دور و مشاهده زمین با دقت زیر ۱۰ متر و در نهایت همکاری در راستای موقعیت‌­یابی، ناوبری و زمان ‌ سنجی در سطح ملی و منطقه‌­ای مطابق با کیفیت جهانی و رقابت ­پذیر، از اهداف کلان حوزه فضایی در سند جامع هوافضای کشور هستند.

راهبردهای کلان حوزه فضایی در سند جامع توسعه هوافضا
تمرکز در سیاست­‌گذاری، راهبری، هماهنگی و انباشت دانش و در اجرای برنامه­‌های کلان فضایی کشور با استفاده حداکثری از توان کلیه نهادها و مؤسسات دولتی و غیر دولتی؛ حمایت از خصوصی­ سازی و فراهم نمودن بستر لازم برای ایجاد صنایع دانش‌­بنیان در حوزه فضایی؛ حمایت هدفمند از فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی و قطب‌­های علمی مورد نیاز برنامه­‌های فضایی؛ توسعه هوشمند و فعال همکاری­‌ها و تعاملات بین‌­المللی به منظور پیشبرد برنامه‌­های فضایی با حفظ و حراست از دارایی­‌های فضایی جمهوری اسلامی ایران؛ استفاده از دستاوردهای فضایی در شناخت کیهان و توسعه اخترفیزیک و نجوم و بازخوانی ذخایر اسلامی در این عرصه و بررسی تناسب آن‌ها با علوم جدید؛ حمایت از پژوهش‌های بنیادین با تکیه بر مبانی معرفتی اسلامی به منظور تولید، توسعه و تقویت علوم پایه مرتبط با فضا؛ طراحی، ساخت و پرتاب سامانه­‌های حامل ماهواره­‌های مورد نیاز از جمله ماهواره­‌های دارای کپسول زیستی و ماهواره­‌های زمین­ آهنگ و ترویج و اشاعه علوم، فناوری­‌ها و دستاورد­های فضایی در اقشار مختلف جامعه به ویژه نوجوانان و نخبگان نیز راهبردهای کلان حوزه فضایی سند جامع توسعه هوفضای کشور هستند.

ساز و کار اجرایی کردن و اصلاح سند
آنچنان که در سند جامع توسعه هوافضای کشور آمده است، شورای عالی فضایی وظیفه سیاست ­ گذاری اجرایی، راهبری، نظارت و تصویب برنامه‌های کلان و راهبردهای حوزه فضایی را با رعایت سیاست­‌های شورای عالی امنیت ملی بر عهده دارد.
همچنین سازمان فضایی جمهوری اسلامی ایران مسئولیت مدیریت اجرای مأموریت‌ها، برنامه‌ها و مصوبات شورای عالی فضایی را با استفاده حداکثری از توان کلیه دستگاه­‌ها، دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها، مؤسسات و مراکز دانش‌­بنیان و متخصصان بر عهده دارد.
از طرفی بر اساس آنچه که در سند جامع توسعه هوافضا آمده است، پایش شاخص­‌های این سند توسط ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور با همکاری و با اخذ آمار و گزارش­‌ها از دستگاه­‌های متولی حوزه­‌های مختلف و نهایی­‌سازی و تلفیق آن­ها انجام می‌­شود و گزارش آن طی دوره‌­های زمانی مشخص به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه می‌­شود.
در یک تبصره نیز به وضوح اشاره شده است که ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور در صورت نیاز به اصلاح ساختارها و ساز و کارهای نهادهای ذیربط، از طریق مراجع ذیصلاح گردش کار لازم را انجام خواهد داد.