اما محققان کشورمان در دانشگاه‌های صنعتی و علوم پزشکی شیراز در پژوهشی جالب، این بار از نانولوله‌های کربین به عنوان مبدل حرارتی نور لیزر برای از بردن سلول‌های سرطانی استفاده کردند. این روش درمانی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی در سرطان پوست استفاده شده است.
به گزارش سیناپرس و به نقل از ستاد ویژه نانوفناوری، سرطان پوست متداول‌ترین و شایع‌ترین نوع سرطان در جهان است و 75 درصد سرطان ها را تشکیل می‌دهد. این نوع سرطان از قرارگیری بیش‌ازحد در معرض نور فرابنفش ناشی می‌شود؛ هرچند بیشتر مبتلایان به سرطان پوست درمان می‌شوند، اما به دلیل شیوع زیاد یکی از دغدغه های حوزه پزشکی به شمار می رود.
مهندس محمدعلی بهنام محقق دانشگاه صنعتی شیراز، در رابطه با اقدامات انجام شده در این طرح گفت: «در این طرح تلاش شده است تا با به‌کارگیری هم‌زمان پرتو لیزر و نانولوله‌های کربنی در راستای نابودی تومورهای سرطان پوست گام برداشته شود. این روش درمانی به منظور درمان سرطان در موش آزمایشگاهی مورد ارزیابی قرار گرفته و موفقیت‌آمیز بوده است».
وی افزود: «استفاده از این روش در درمان سرطان نه تنها سهولت و دسترسی فوق العاده ای به پزشک معالج می دهد، بلکه از سرعت بالاتری نسبت به سایر روش ها در تخریب بافت های سرطانی برخوردار است و عوارض جانبی کمتری برای بیمار به دنبال دارد».
به گفته بهنام، در این روش نانولوله‌های کربنی با یک نوع پلیمر زیست تخریب‌پذیر و زیست سازگار پوشش داده می‌شوند. سپس این نانوذرات پوشش‌دار به درون تومور تزریق می‌شوند. تابش پرتو لیزر به نانولوله‌های کربنی تزریق شده موجب می‌شود تا این نانوذرات نور لیزر را به حرارت تبدیل کنند و این حرارت تومور سرطانی را به سمت نابودی ببرد.
در این پژوهش از روش هایپرترمیا به منظور نابودی بافت سرطانی استفاده شده است. در این روش از یک واسط برای تبدیل نور به حرارت استفاده می‌شود. نانولوله‌های کربنی به دلیل برخورداری از خواص جذب نور بالا به عنوان یک گزینه مناسب در این روش درمانی مورد استفاده قرار گرفته‌اند. به منظور جلوگیری از کلوخه شدن نانولوله‌های کربنی درون آب و پراکندگی بهتر آنها، ابتدا این نانوذرات اکسید شده و سپس توسط پلیمر پلی‌اتیلن گلیکول پوشش داده شده‌اند. تشکیل این پوشش نازک توسط آزمون FT-IR و میکروسکوپ الکترونی روبشی تأیید شده است. در نهایت عملکرد این نانوذرات در نابودی تومور سرطانی به کمک آنالیزهای هیستوپاتولوژی، آماری و سمیت سلولی مورد ارزیابی قرار گرفته است.
نتایج آزمون سمیت سلولی نشان می‌دهد که نانولوله‌های کربنی اکسید شده، سمیت سلولی به مراتب کمتری نسبت به نانولوله‌های کربنی خام ایجاد می‌کنند. همچنین اندازه تومور سرطانی موش پس از القای هایپرترمیا توسط نانوذرات، بسیار کوچک‌تر از تومور سرطانی پس از لیزر درمانی است.
این تحقیقات حاصل تلاش‌های مهندس محمدعلی بهنام دانشجوی مقطع دکترای دانشگاه صنعتی شیراز، دکتر فرزین امامی عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی شیراز، دکتر زهرا سبحانی و دکتر امیررضا دهقانیان اعضای هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز و ایمان جمهیری محقق علوم پزشکی شیراز است.
نتایج این پژوهش در نشریه International Journal of Nanomedicine منتشر شده است. در صورت انجام آزمایشات موفقیت آمیز بعدی روی حیوانات، برای بررسی بهتر عوارض جانبی احتمالی، این شیوه درمانی باید وارد مرحله آزمایش‌های کلینیکی شده و روی انسان آزمایش شود. بسیاری از پژوهش‌های موفق روی حیوانات در مرحله آزمایش‌های انسانی شکست می‌خورند. از این رو هنوز برای این‌که بدانیم آیا این پژوهش به یک شیوه در مانی موفق تبدیل می‌شود یا نه بسیار زود است. در صورت موفقیت آمیز بودن این روش درمانی در آزمون‌های کلینیکی و بررسی عوارض جانبی، این روش مجوز استفاده در مراکز درمانی را دریافت خواهد کرد. اما هنوز تا رسیدن به آن مرحله حداقل 5 سال زمان باقی مانده است.
در ایران بسیاری از پژوهش‌های موفق اولیه متاسفانه به دلیل کمبود بودجه در همان مراحل متوقف شده و هیچ‌گاه به یک روش کاربردی در صنعت یا درمان توسعه نمی‌یابند.
استفاده از نانوتیوب‌های کربن به عنوان واسطه مبدل حرارتی پیش از این هم بارها آزمایش شده است، اما هیچ‌گاه به مرحله درمان قطعی نرسیده است. در یکی از مهم‌ترین نمونه‌های «هونجین دای» و همکارانش در دانشگاه استفنورد در سال 2005 نور مادون قرمز را با نانولوله‌های کربنی به کار گرفتند. اما پژوهش آنها به دلیل مشکل در جدایش ایجاد حرارت در سلول‌های عادی و سرطانی و هیچ‌گاه موفق نبود.
غزال غضنفری
No tags for this post.