زباله های پلاستیکی، دور اما نزدیک
به گزارش سیناپرس ، برخی دستاوردهای نوآورانه با گذشت زمان آسیب جبران ناپذیری به طبیعت و محیط زیست وارد می کنند؛ پلاستیک و به طور خاص کیسه های پلاستیکی از مصادیقی است که پسماندهای آن گاه تا هزار سال در طبیعت باقی می ماند.
فرایند توسعه اختراع نایلون و نایلکس بین سال های 1870 1908 صورت گرفت و امروزه سالانه 500 میلیارد کیسه پلاستیکی در جهان مصرف و 305 میلیون تن از این کیسه ها دور انداخته می شود.
با توسعه شهرنشینی و گسترش تمایل به امکانات رفاهی، انواع پلاستیک از جمله کیسه های پلاستیکی به زندگی انسان ها راه یافت و در نهایت بخش عمده ای از دورریزها را تشکیل داد؛ براساس آمارها، سالانه بیش از چهار میلیارد کیسه پلاستیکی به عنوان زباله در طبیعت رها می شود که اگر این تعداد کیسه های پلاستیکی به هم وصل شوند، می توان این نوار طولانی را 63 مرتبه دور زمین پیچید.
به تدریج این واقعیت رخ نمود که پلاستیک به قاتلی برای محیط زیست بدل شده است و بر این اساس، 12 ژوییه برابر با 21 تیرماه روز جهانی بدون نایلکس نامگذاری شد.
ایران هم به عنوان کشوری در حال توسعه به اهمیت حفظ محیط زیست پی برده و بر این اساس، درصدد تدوین دستورالعمل ممنوعیت استفاده از کیسه های پلاستیکی است.
دستورالعمل ممنوعیت استفاده از کیسه های پلاستیکی در کمیسیون زیر بنایی دولت
سعید متصدی معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست به ایرنا گفت: دستورالعمل ممنوعیت استفاده از کیسه های پلاستیکی تهیه و برای بررسی و بردن به صحن مجلس در کمیسیون زیر بنایی دولت قرار دارد.
وی افزود: در جلسه ای که دو روز گذشته میان سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت صنعت معدن و تجارت برگزار شد، قرار شد اعضای شرکت کننده نظرات خود را در خصوص بندهای اعلام شده از سوی کمیسیون زیربنایی برای وزارت صنعت، اعلام کنند و طی جمع بندی که در جلسه آینده انجام می شود ضوابط به صورت دستورالعمل، ضابطه یا به عنوان یک لایحه به کمیسیون امور زیربنایی دولت ارسال شود.
معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: زمان برگزاری جلسه بعدی مشخص نشده اما دستگاه ها تا 27 تیر ماه مهلت دارند نظرات خود را به وزارت صنعت اعلام کنند.
همچنین شکوفه بسیم کارشناس پسماند عادی دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست به خبرنگار علمی ایرنا گفت: آسیبی که پلاستیک ها به محیط زیست وارد می کنند از چند منظر است، تبعات آنها روی اکوسیستم خشکی شامل ماندگاری و زمان طولانی تجزیه است که گاهی تا هزار سال هم زمان می برد.
وی افزود: همچنین ممکن است خوراک دام ها شود و اثرات مخرب آن روی محصولات غذایی وارد و در چرخه مصرف بشر جای گیرد.
ورود سالانه پنج میلیون کیلوگرم پلاستیک به اقیانوس ها
وی اظهار کرد: طبق پژوهش های صورت گرفته سالانه پنج میلیون کیلوگرم پلاستیک وارد اقیانوس ها می شود و به طور متوسط در هر کیلومتر مربع 46 هزار قطعه کیسه پلاستیک مشاهده شده که می تواند موجب مرگ یک میلیون پرنده دریایی در مدت یک سال و 100 هزار پستاندار دریایی مانند دلفین ها شود.
اثر مخرب پلاستیک بر صنععت گردشگری
بسیم گفت: اثر دیگری که روی اکوسیستم خشکی به جای می گذارد، آلودگی بصری است، در جنگل ها، سواحل، پارک ها و حتی خیابان ها کیسه های پلاستیکی به راحتی قابل مشاهده است و این آلودگی بصری اثر بسیار مخربی بر صنعت گردشگری کشور خواهد گذاشت.
آمارهای متفاوت از مصرف کیسه های پلاستیکی
وی با اشاره به این که آمار مصرف پلاستیک در کشور متفاوت است، افزود: طبق پژوهش های صورت گرفته در دانشگاه شهید بهشتی آمار استفاده از کیسه های پلاستیک تجدیدپذیر در سازمان میادین میوه و تره بار شهرداری تهران روزانه 21 تن محاسبه شده و سالانه 7.5 میلیون تن کیسه زیست تخریب پذیر استفاده می شود.
بسیم ادامه داد: سایت شهرداری تهران هم اعلام کرده است که روزانه هفت هزار و 500 تن زباله در تهران تولید می شود که 500 تن آن زباله پلاستیکی است اما این که چه مقدار از آن، کیسه پلاستیکی است مشخص نیست و در عین حال، گفته هر فرد به طور متوسط روزانه سه عدد کیسه پلاستیکی استفاده می کند؛ بر این اساس، اگر هر خانوار در هفته یک کیسه پلاستیکی کمتر مصرف کند، در مجموع در طول سال 816 میلیون عدد کیسه پلاستیک کمتر مصرف می شود .
این کارشناس پسماند گفت: آمار دیگری هم دفتر محیط زیست توسعه پایدار شهرداری تهران اعلام کرده است که روزانه 4.4 دهم تن محصولات پلاستیکی به عنوان پسماند تولید می شود، همچنین در سایت شهرداری تهران آمده است که روزانه 177 هزار تن پلاستیک در کشور تولید می شود اما اینکه چه حجمی کیسه های لاستیک است عنوان نشده است.
کیسه های پلاستیکی علت آبگرفتگی معابر
وی اظهار کرد: کیسه های پلاستیکی همچنین موجب گرفتگی آبراهه و فاضلاب ها می شود و ممکن است بیشترین درصد عامل ایجاد سیلاب های خیابانی باشد.
وی در پاسخ به اینکه بهترین جایگزین برای کیسه های پلاستیکی چیست، گفت: استراتژی سازمان حفاظت محیط زیست در راستای اجتناب از مصرف کیسه هایی پلاستیکی، کاهش پسماند، استفاده مجدد و بازیافت است.
بسیم گفت: گزینه مورد نظر سازمان حفاظت محیط زیست، استفاده از مواد سازگار با محیط زیست است، البته نمی توانیم بر موادی هم تاکید کنیم که به مرور زمان تبعاتی را مشابه کیسه های پلاستیکی داشته باشند؛ مانند پاکت های کاغذی که تهیه آنها مستلزم نابودی تعداد زیادی درخت است.
ساک ها بهترین جایگزین برای کیسه های پلاستیکی
کارشناس پسماند دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست اظهار کرد: در گذشته، خانواده ها برای خرید از ساک استفاده می کردند و تاکید ما بر برگشتن به فرهنگ گذشته است که این امر نیازمند آموزش، اطلاع رسانی، فرهنگ سازی و مشارکت بالای مردمی در این زمینه است.
وی تاکید کرد: بر اساس آمار جهانی، عمر مصرف کیسه های پلاستیکی 12 دقیقه است که استفاده از آنها هم معمولا به یک بار ختم می شود در حالی که بر اساس اصل پنجاهم قانون اساسی حفاظت از محیط زیست کشور یک وظیفه همگانی است و بر اساس توسعه پایدار نمی توانیم بگوییم هر چه منایع داریم ، مصرف کنیم و به آخر کار فکر نکنیم.
*** چیزی به عنوان دورریز وجود ندارد
بسیم تاکید کرد: امروزه چیزی به اسم دورریز وجود ندارد زیرا دیگر دوری وجود ندارد و همه چیز به خودمان بر می گردد و در چرخه غذایی انسان ها جای می گیرد.
استفاده از کیسه های پلاستیکی ممنوع شود
بسیم گفت: در بسیاری از کشورهای حتی توسعه نیافته و حتی برخی کشورهای عقب افتاده مانند بنگلادش، سوماترا، کنیا، تایوان ، اندونزی و هند استفاده از کیسه های پلاستیکی ممنوع است؛ در حالی که در کشور ما هنوز ممنوعیت قانونی برای این کیسه ها لحاظ نشده است.
وی افزود: در انگلستان برای مصرف کیسه های پلاستیکی مالیات تعیین شده است و در بسیاری از کشورهای اروپایی نیز کیسه های پلاستیکی به صورت فله ای در اختیار افراد قرار نمی گیرد.
