تغییرات آب و هوایی ایجادشده در کره زمین، موجب افزایش درجه حرارت و بروز خشکسالی در نواحی مختلفی از دنیا به خصوص در دو دهه اخیر گردیده و اثرات ناشی از آن، بدون شک یکی از اصلی ترین چالش های پیش روی جوامع بشری در آینده نزدیک به شمار می رود.
تبعات ایجادشده به دنبال افزایش درجه حرارت می تواند باعث تغییرات غیرقابل پیش بینی در تنوع گونه اي شوند. از بین عوامل زنده و غیر زنده موثر بر چرخه زندگی موجودات، خشکسالی و قارچ های بیماری زا به عنوان موثرترین عوامل تنش زا بر سلامت درختان جنگلی به حساب می آیند.
تغییرات آب و هوایی ایجادشده در کره زمین، موجب افزایش درجه حرارت و بروز خشکسالی در نواحی مختلفی از دنیا به خصوص در دو دهه اخیر گردیده و اثرات ناشی از آن، بدون شک یکی از اصلی ترین چالش های پیش روی جوامع بشری در آینده نزدیک به شمار می رود.
ایران جزو کشورهای با پوشش کم جنگلی محسوب می شود. در بین جنگل های ایران، جنگل های زاگرس واقع شده در غرب ایران از قدیمی ترین جنگل های بلوط دنیا محسوب می گردند که وجود گونه های متنوع گیاهی و جانوری، از مزیت های آن ها به شمار می رود. این جنگل ها نه تنها موجب حفاظت از خاک و زمین می شوند بلکه حدودا 45% ذخیره آب در ایران را نیز فراهم می نمایند.
به منظور بررسی عوامل مختلف زوال جنگل های بلوط زاگرس، محققینی از دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام، مطالعه ای را به انجام رسانده اند که نتایج آن اخیرا منتشر گردیده است.
بر اساس نتایج این تحقیق، بیماری زغالی بلوط یکی از مشکلات اصلی رویشگاه های بلوط در این جنگل هاست. این بیماری اولین بار در سال 1390 در جنگل های شمال ایران و همچنین در ناحیه زاگرس گزارش گردید. هم اکنون این بیماری در تمام قلمرو کوه های زاگرس پخش شده که باعث مرگ و میر یک میلیون هکتار از بلوط های این ناحیه شده است.
این قارچ که دمای مناسب برای جوانه زنی آن، 35 درجه سانتی گراد است، در شرایط تنش خشکی و دمای بالاتر از حد معمول، به صورت تهاجمی و سریع عمل نموده و باعث خشکیدگی درخت، به خصوص در شرایط کم آبی می شود.
بنا بر اظهار مجریان این پژوهش، در حال حاضر، رویشگاه های جنگلی زاگرس علاوه بر قارچ فوق، تحت تاثیر عوامل مخرب دیگری نیز قرار گرفته و سطح آن ها روز به روز از نظر کمی و کیفی کاهش می یابد. عواملی چون آتش سوزی، چرای بی رویه دام، قطع درختان و برداشت های غیرمجاز باعث بدتر شدن وضع این جنگل ها شده است..
این محققین توصیه نموده اند که به منظور کاهش اثرات نامطلوب طبیعی و غیرطبیعی فوق، مسئولین لازم است علاوه بر طراحی و اجرای صحیح ساز و کارهای قانونی و حفاظتی لازم، نسبت به واردکردن مصنوعی بذر گونه های درختی جدید و کاشت نهال اقدام نمایند.
گفتنی است نتایج مطالعه فوق در نشریه علمی پژوهشی «استراتژی راهبردی جنگل» انتشار یافته است.
گزارش: محمدرضا دلفیه
منبع: سهیلی، ف. و ناجی، ح. 1396. مرگ تدریجی درختان بلوط زاگرس: عوامل، آسیب ها و راهکارها. استراتژی راهبردی جنگل، 2(5): 49-35.
No tags for this post.