برخی افراد پس از شروع داروهای لاغری خانواده جیالپیـ۱ مانند اوزمپیک، ویکتوزی و مانجارو دچار ریزش مو میشوند. این ریزش معمولا مستقیما از خود دارو نیست. بیشتر به فشار متابولیک ناشی از کاهش وزن سریع ارتباط دارد.
به گزارش خبرگزاری سیناپرس، وقتی وزن در مدت کوتاه پایین میآید، بدن انرژی خود را صرف کارهای مهمتر میکند و فولیکولهای مو زودتر از موعد وارد مرحله استراحت میشوند. این وضعیت در پزشکی «تلوژن افلوویوم» نام دارد.
در چنین شرایطی بخشی از موها چند هفته تا چند ماه پس از کاهش وزن وارد چرخه ریزش میشوند. استرس جسمی، کمبود کالری، کمبود پروتئین، کمبود ویتامینها و افت ناگهانی ذخایر بدن نقش مهمی در این روند دارند. حتی بدون مصرف داروهای لاغری هم اگر کاهش وزن سریع باشد، همین مشکل دیده میشود.
چرخه رشد مو چهار مرحله دارد و زمانی که بدن تحت فشار قرار میگیرد درصد بیشتری از فولیکولها زودتر وارد مرحله استراحت میشوند. این وضعیت در افرادی که با داروهای لاغری وزن زیادی از دست میدهند شایعتر است، چون بدن در این دوره با کمبود کالری، پروتئین و ریزمغذیها روبهرو میشود.
مانجارو از این نظر تفاوت زیادی با اوزمپیک ندارد زیرا کاهش وزن بیشتری ایجاد میکند، احتمال ریزش مو هم ممکن است کمی بالاتر برود. کاهش اشتها و کاهش دریافت کالری و پروتئین هم نقش دارد. بدن در چنین وضعیتی برای حفظ انرژی، فعالیتهای کماهمیتتر مثل رشد مو را به تعویق میاندازد. تغییرات متابولیک و تنظیم قند خون نیز میتوانند برای مدتی چرخه طبیعی رشد مو را از حالت عادی خارج کنند.
نکته مهم این است که در مطالعات، ریزش مو بیشتر در افرادی دیده شده که کاهش وزن زیادی داشتهاند بنابراین مشکل از خود دارو نیست، بلکه از سرعت و شدت کاهش وزن میآید.
برای کنترل این مشکل بهتر است روند کاهش وزن آرامتر شود. دریافت پروتئین کافی باعث میشود فولیکولها مواد لازم برای ساخت کراتین را داشته باشند. انجام آزمایش خون برای بررسی کمبود آهن، روی، ویتامین دی و ویتامینهای گروه ب کمک میکند علتهای پنهان مشخص شود.
مدیریت استرس نقش زیادی دارد، چون بدن تحت فشار، انرژی را از مو میگیرد و صرف فعالیتهای مهمتر میکند. مصرف بیرویه مکملها پیشنهاد نمیشود و بهتر است تحت نظر پزشک انجام شود. اگر ریزش شدید شد، پزشک میتواند دوز دارو را تنظیم کند یا برای مدتی دارو را متوقف کند.
خبر خوب این است که تلوژن افلوویوم معمولا برگشتپذیر است و با تثبیت وزن و اصلاح تغذیه، مو دوباره به چرخه طبیعی رشد بازمیگردد.
* دکترسید موید علویان، فوق تخصص گوارش و کبد بزرگسالان