من با طبیعتم
معمولا روزها و مناسبتها برای اشخاص، پدیدهها، گروه و موجودات خاص به این دلیل در نظر گرفته میشوند، که ما در حق آن دسته از چیزها ظلم کردهایم یا حواسمان به قدر کافی به آن نبوده است. بنابراین روزی برای آن در نظر گرفته میشود، تا ضمن جلب توجه به آن پدیده بتوانیم کم از کم کاریهایمان را در حق آن موضوع جبران کنیم. روز جهانی محیطزیست هم از این قائده مستثنی نیست و به همین دلیل از 45 سال پیش هر سال روز 15 خرداد را به عنوان روز جهانی محیطزیست با شیوههای مختلف جشن میگیرند.
روزی برای بازگشت دوباره به طبیعت
ماجرا از کنفرانسی در شهر استکهلم سوئد اغاز شد. 45 سال قبل برای اولین بار، سازمان ملل متحد کنفرانسی را با موضوع انسان و محیط زیست در شهر استکهلم سوئد برگزار کرد. همزمان با برپایی این کنفرانس مجمع عمومی سازمان ملل قطعنامهای را تصویب کرد که منجر به تشکیل برنامه محیطزیست سازمان ملل یا UNEP شد.
هدف از برگزاری چنین رخدادهایی جلب توجه عمومی به مسائلی است که محیط زیست را تهدید میکند
حالا 44 سال است UNEP در سراسر جهان مراسم ویژهای را به مناسبت این روز برگزار میکند. مراسم این روز میتواند به اشکال مختلف باشد مثل راهپیماییهای خیابانی، همایشهای دوچرخه سواری، نمایش، مسابقات نقاشی و مقاله نویسی در مدارس، درختکاری، فعالیتهای مربوط به بازیافت، پاکسازی و… . هدف از برگزاری چنین رخدادهایی جلب توجه عمومی به مسائلی است که محیط زیست را تهدید میکند. هر سال نیز یکی از مسایلی که شدیداً محیط زیست را تهدید می کند به عنوان موضوع این روز انتخاب می شود.
موضوع امسال
موضوع امسال روز جهانی محیطزیست همان طور که از شعارش هم بر میآید ارتباط دوباره انسان با طبیعت است:« از خانه شما تا یک پارک ملی راهی درازی نیست، طبیعت از آنچه فکر میکنید به شما نزدیکتر است». موضوع امسال از ما میخواهد از خانه بیرون و به طبیعت برویم تا زیباییهایش و اهمیتش را دریابیم تا قدمی به پیش برای فراخوان حفاظت از یگانه چیزی برداریم که بین همه جودات مشترک است؛ زمین.
موضوع امسال روز جهانی محیطزیست همان طور که از شعارش هم بر میآید ارتباط دوباره انسان با طبیعت است:« از خانه شما تا یک پارک ملی راهی درازی نیست، طبیعت از آنچه فکر میکنید به شما نزدیکتر است»
این روز به همه تعلق دارد و شهروندان جهان در گوشه و کنار هزاران رخداد را برای گرامی داشت این روز سازماندهی میکنند؛ از تمییز کردن محلهها تا اقدام علیه جرایم حیاتوحش و بازکاری جنگلهای از دست رفته. موضوع امسال از شما دعوت میکند به این فکر کنید که چطور ما بخشی از طبیعت هستیم و چه طور در نهایت به آن وابسته هستیم. این موضوع ما را برای یافتن راهی جذاب و سرگرم کننده برای تجربه و گرامی داشتن این رابطه حیاتی به چالش میکشد.
ارزش طبیعت
در دههها اخیر، پیشرفتهای علمی همپای بروز مشکلات محیطزیستی مثل گرمایش جهانی به ما کمک کرده است تا راههای بیشماری که در آن سامانههای طبیعی از کامیابی و سلامت با پشتیبانی میکنند، را دریابیم. برای مثال اقیانوسها،جنگلها و خاک به عنوان انبارهای بزرگ گازهای گلخانهای عمل میکنند. مزرعه داران و ماهیگیران این طبیعت را در زمین و زیر آب به مهار میکنند تا برای ما غذا فراهم کنند و زیستشناسان و محققان از محتوای ژنتیکی بینطیر ناشی از تنوع زیستی بینظیر در زمین دارو برای درمان بیماریهای میسازند.
ما بسیار بسیار بیشتر از آنچه تصور میکنید به طبیعت وابسته هستیم، ما بخشی از طبعیتی هستیم که موجب حیات ما است و از بین رفتنش اگر موجب از بین رفتن آنی ما نشود، دست کم ضربه بزرگی به ما خواهد زد
حشرات مثل زنبورهای عسل با گرده افشانی نقش مهمی در تولید غذای ما دارند ( یک سوم غذای تولیدی در جهان مدیون زنبورهای عسل است) و از بین رفتنشان مصیبت بزرگی برای ما خواهد بود. جنگلها و در ختان و پوشش گیاهی عوامل مهمی هدایت آبهای سطحی به زیر زمین هستند و بدون آنها آبی برای استفاده آینده ما انبار نخواهد شد. ما بسیار بسیار بیشتر از آنچه تصور میکنید به طبیعت وابسته هستیم، ما بخشی از طبعیتی هستیم که موجب حیات ما است و از بین رفتنش اگر موجب از بین رفتن آنی ما نشود، دست کم ضربه بزرگی به ما خواهد زد. این درست همانجایی است که ارزش حیات و دیگر گونهها برای ما بیشتر از قبل میشوند. یعنی سوای اینکه همه گونهها و موجودات زنده دیگر روی زمین به صورت ذاتی ارزشمند بوده و حق طبیعی حیات دارند، ارزششان برای نقشی که در گوشه وکنار وزمین برای ما بازی میکنند، برای بیشتر است.
از طبیعت و به طبیعت
هرچند زندگی شهری و اعتیاد به صفحه نمایش و جهان مجازی ما را از واقعیت خودمان دور و دورتر کرده است، اما هنوز هستند مردمی که در ارتباط تنگاتنگ با طبیعت زندگی میکنند، و اتفاقا همین ارتباط است که برای ما غذا، لباس و محیط زندگی فراهم میکند. میلیونها روستایی در مناطق دور دست به طورمستقیم به منابع آب و حاصلخیزی خاک برای تامین معیشتشان وابسته هستند و ارزش طبیعت را بیش از پیش میدانند. آنها در خطرمقدماند و در صورت آسیب زیستبومها نخستین کسانی هستند که آسیب میبینند؛ آسیبهایی مثل گرمایش جهانی، آلودگی آب و خاک و بیشجمعیتی.
اقتصاددانان محیط زیستی راههایی یافتهاند تا ارزش چندین هزار میلیارد دلاری چیزی که به خدمات زیستبومها مشهور است را اندازه بگیرند؛ از ارزش اقتصادی گرده افشانی حشرات تا ارزش یک پیاده روی در درههای بکر هیمالیا. این ارزش گذاریها در کنار کشف رابطه تنگاتنگ ما با طبیعت نشان میدهد، سقوط زیستبومها سقوط ما را در پی خواهد داشت،
به همین جهت است گه ارزشگذاری اقتصادی طبیعت بسیار دشوار است؛ مثلا هوای پاک بدیهی است تا زمانی که واقعا نایاب شود. با این حال اقتصاددانان محیط زیستی راههایی یافتهاند تا ارزش چندین هزار میلیارد دلاری چیزی که به خدمات زیستبومها مشهور است را اندازه بگیرند؛ از ارزش اقتصادی گرده افشانی حشرات تا ارزش یک پیاده روی در درههای بکر هیمالیا. این ارزش گذاریها در کنار کشف رابطه تنگاتنگ ما با طبیعت نشان میدهد، سقوط زیستبومها سقوط ما را در پی خواهد داشت، بی چون و چرا. برای درک این موضوع راهی بهتر برای بازگشت به طبیعت نیست. برنامه روزجهانی محیطزیست از شما میخواهد به طبیعت بروید، زیستگاههای اطرافتان را بشناسید و ان را کشف کنید و رابطه محیط و حیات و را دریابید. برای این کار از تمام مناطق مهم عکس بگیرید و طبیعتی را که دوستش دارید بکاوید. این دستآوردها را به هشتگهای #WithNature یا
#WorldEnvironmentDay در شبکههای اجتماعی به اشتراک بگذارید. از این طریق به افزایش آگاهی عمومی از ارزش طبیعت و رابطه ما طبیعت خواهد انجامید. زمین ما بیمار است و ما بیش از توانش در حال بهرهبرداری از آن هستیم. همین امروز باید به پاسخ فراخوانها برای نجات زمین بله بگوییم و به حرکتی بپیوندیم که نجات زمین در ان در واقع نجات خود ما است.
علی رنجبران
No tags for this post.