سرپرست معاونت پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری گفت: با وجود ظرفیتهای بالای دانشگاهها و پارکهای علم و فناوری، بیشترین بهرهبرداری از قانون جهش تولید دانشبنیان به تحقیق و توسعه درون صنایع اختصاص یافته و نقش دانشگاهها بهعنوان خاستگاه اصلی نوآوری کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
به گزارش خبرگزاری سیناپرس، دکتر مهدی ابطحی، در آیین افتتاح بیستوششمین نمایشگاه دستاوردهای پژوهش، فناوری و فنبازار و سیزدهمین نمایشگاه «ایرانساخت» که در نمایشگاه بینالمللی تهران برگزار شد، با اشاره به دستاوردهای ارائهشده در این نمایشگاه اظهار داشت: امروز بخشی از دستاوردهای پژوهش و فناوری کشور که حاصل فعالیت بیش از ۷۰ دانشگاه تخصصی است، در حوزههای آیندهساز از جمله الکترونیک، هوش مصنوعی، صنایع خلاق، آب و محیط زیست و انرژیهای نو، توسط پارکهای علم و فناوری کشور به نمایش گذاشته شده است.
وی با بیان اینکه امسال شاهد تغییرات اساسی در نحوه برگزاری نمایشگاه پارکهای علم و فناوری هستیم، افزود: نمایشگاه پارکها بهصورت پاویونهای تخصصی برگزار شده و در این دوره، ۳۶ طرح سرمایهپذیر خواهند شد و ۱۲۴ طرح نیز برای سرمایهگذاری معرفی میشوند. همچنین مشارکت مؤثر ۱۸ وزارتخانه، دستگاه و نهاد دولتی و خصوصی در هفتمین نمایشگاه تقاضای ساخت و تولید ایرانی رقم خورده است.
سرپرست معاونت پژوهشی وزارت علوم با اشاره به شرایط و تنگناهای موجود در کشور تصریح کرد: از این نمایشگاه انتظارات متعددی وجود دارد؛ از جمله آشنایی بیشتر صنعت با توانمندیهای پژوهشگران و فناوران، آشنایی دانشگاهها، پژوهشکدهها و پارکهای علم و فناوری با نیازهای واقعی صنعت، شکلگیری گفتوگوی مؤثر میان این دو بخش، آشنایی فناوران با روشهای تأمین مالی، توجه دولت به نیازها و چالشهای حقوقی و پشتیبانی فناوران، فعالشدن کارگزاران و تسهیلگران برای بههمرسانی عرضه و تقاضا در حوزه فناوری و ایجاد انگیزه برای فعالیتهای اثربخش در نهادهای پژوهشی و فناورانه.
وی در ادامه تأکید کرد: با این حال، به نظر میرسد تغییراتی اساسی در نگاه و روشها در دو سوی فناوری، یعنی صنعت و دانشگاه، ضروری است. در بخش صنعت، مهمترین کارکرد قانون جهش تولید دانشبنیان، توجه جدی به نوآوری بوده است. در این رویکرد، صنایع با استفاده از ظرفیت این قانون، اقدام به استقرار در فضاهای دانشگاهی و تجهیز آنها کردهاند تا با بهرهگیری از دانش دانشگاهیان، فناوریهای نوین و ظرفیت شرکتهای نوپا، مسیر توسعه خود را هموار کنند.
دکتر ابطحی افزود: در این نگاه، بهجای تمرکز صرف بر گسترش واحدهای تحقیق و توسعه بزرگ که در بسیاری موارد نقش آنها به حفظ خط تولید تقلیل یافته، از شرکتهای پویا، نوآور و آشنا به فناوریهای روز بهره گرفته میشود. با این وجود، امروز بیشترین بهرهگیری از قانون جهش به تحقیق و توسعه درون صنایع اختصاص یافته و سهم دانشگاهها، که خاستگاه اصلی نوآوری هستند، کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
وی با تأکید بر اینکه نوآوری در دانشگاه متولد میشود و در پارکهای علم و فناوری به بلوغ میرسد، گفت: پیام اصلی قانون جهش، تأمین مالی صرف دانشگاهها نیست، بلکه میزبانی دانشگاهها برای شکوفایی نوآوری است. صنعت با رویکرد نوآورانه میتواند به توسعه بازار و محصول خود اطمینان داشته باشد و در مقابل، دانشگاهها نیز باید با برخورداری از آزمایشگاههای تحقیقاتی هدفمند، خطوط پژوهشی مشخص، تعریف چرخه عمر پژوهش، حرکت به سمت پژوهشهای تقاضامحور در تعامل با صنعت، توجه به پایاننامههای تقاضامحور و فعالسازی دفاتر انتقال فناوری، نقش مؤثرتری ایفا کنند.
سرپرست معاونت پژوهشی وزارت علوم پایش فعالیتهایی نظیر فرصتهای مطالعاتی اعضای هیئت علمی در صنعت را ضروری دانست و افزود: این فعالیتها باید در چارچوبی مشخص و از پیش تعریفشده دنبال شوند تا اثربخشی لازم را داشته باشند.
وی خاطرنشان کرد: همکاری دوجانبه دانشگاه و صنعت میتواند در حوزههایی که ظرفیت پیشرفت چشمگیری دارند، به بهبود کیفیت زندگی مردم منجر شود. دستاوردهایی که در صنایع دفاعی حاصل شده، این ظرفیت را دارد که خروجیهای مناسبی در صنایع غیرنظامی داشته باشد تا مردم بیش از پیش آثار پیشرفت کشور را در زندگی روزمره خود احساس کنند.
ابطحی با اشاره به توانمندیهای علمی کشور گفت: کشوری که دستاوردهای بزرگی در حوزههای مهندسی مواد، مهندسی مکانیک، مهندسی شیمی و پلیمر، مهندسی برق و الکترونیک و فناوریهای نوظهور داشته است، نباید در صنایع غیرنظامی با محصولات بیکیفیت مواجه شود. سرریز فناوری از دانشگاهها و پارکهای علم و فناوری میتواند این خلأ را جبران کند.
وی در پایان با تأکید بر لزوم تغییر در شکل و محتوای نمایشگاهها در سالهای آینده اظهار کرد: رشد شرکتهای دانشبنیان و واحدهای فناور نیازمند حضور مؤثر در نمایشگاههای بینالمللی است و نحوه ارائه فیزیکی دستاوردها باید متناسبتر و حرفهایتر شود. استفاده همزمان از فضاهای نمایشگاهی و اتاقهای ارائه و مذاکره میتواند به تحقق این هدف کمک کند. از همه صاحبنظران و فعالان این حوزه صمیمانه دعوت میکنم پیشنهادهای خود را برای بهبود نمایشگاه در سال آینده ارائه دهند.