تیمی از پژوهشگران آمریکایی و هندی موفق شدند قطره‌های بینی جدیدی بسازند که از راه اعصاب بینی به طور مستقیم وارد سیستم عصبی مرکزی شده و با مرگبارترین نوع سرطان مغز مبارزه کند.
به گزارش سیناپرس، یکی از مرگبارترین انواع سرطان مغز، گلیوبلاستوما (Glioblastoma) نام دارد که متاسفانه شایع‌ترین سرطان بدخیم مغز بوده و تنها ۶٫۹ درصد بیماران بیش از پنج سال پس از تشخیص زنده می‌مانند.
به تازگی تیمی از محققان دانشگاه واشنگتن موفق به ساخت دارویی موثر برای درمان این نوع از سرطان شده‌اند. نتایج آزمایش‌های اولیه این دارو روی موش‌ها نشان داد که این دارو کاملا ایمن به هدف خود در مغز رسیده و توانسته این تومورهای تقریباً همیشه کشنده را از بین ببرد.
الکساندر استگ (Alexander Stegh)، جراح مغز و اعصاب دانشگاه واشنگتن و پژوهشگر ارشد این تیم تحقیقاتی درباره موضوع فوق می‌گوید: «این روش، امیدی تازه برای درمان ایمن‌تر و موثرتر گلیوبلاستوما و شاید حتی دیگر سرطان‌های مقاوم به ایمونوتراپی ایجاد کرده و گامی بسیار مهم به سوی آزمایش روی انسان است. اهمیت روش ابداعی ما در این نکته است که سلول های سرطانی فوق در نقاطی دست نیافتنی از مغز قرار دارند.»
به گفته محققان، سرطان گلیوبلاستوما بسیار مهاجم بوده و در مراحل اولیه به‌سختی تشخیص داده می‌شود و متاسفانه سیستم ایمنی بدن را فلج می‌کند. به همین دلیل درمان‌های معمولی سرطان تقریباً در برابر آن بی‌اثرند. این تومور در مغز یا دیگر نقاط حساس سیستم عصبی مرکزی رشد کرده و به همین دلیل دسترسی مستقیم به آن بسیار دشوار و خطرناک است. این نوع سرطان همچنین با ایجاد تورم، فشار آوردن به بافت‌های سالم اطراف و دزدیدن خون آن‌ها، عملکرد مغز را به‌سرعت مختل می‌کند.
آکانکشا ماهاجان (Akanksha Mahajan)، عصب‌شناس دانشگاه واشنگتن و از اعضای این تیم مطالعاتی با کمک نانوتکنولوژی راهی بسیار ساده‌تر از روش های سنتی پیشین مبتنی بر تزریق تهاجمی به مغز برای مبارزه با این سرطان پیدا کردند.
وی در این رابطه می‌گوید: «ما واقعا نمی‌خواستیم بیمارانی که با مشکلات زیادی مواجه هستند، این همه عمل جراحی و تزریق سنگین را تحمل کنند. ما طی مطالعات خود دریافتیم که می‌توانیم از ساختارهای کروی اسید نوکلئیک (spherical nucleic acids) استفاده کرده و دارو را به‌صورت غیرتهاجمی و فقط با قطره بینی به سلول‌های سرطانی برسانیم.»
در ادامه، پژوهشگران مولکول‌های فعال‌کننده مسیر STING را به شکل مواد ژنتیکی کروی درآوردند تا در بدن پایدارتر بمانند. آن‌ها برای این کار، این مواد ژنتیکی را دور یک هسته کوچک طلا پیچیدند. در نهایت وقتی این دارو روی موش‌های مبتلا به گلیوبلاستوما آزمایش شد، محققان مشاهده کردند دستورات ژنتیکی سوار بر نانوذرات طلا با موفقیت مسیر STING را فعال و رشد تومور را متوقف ساختند.
البته محققان تأکید می‌کنند که هنوز راه درازی تا آزمایش این دارو روی انسان باقی مانده و این روش به‌تنهایی کافی نیست؛ چون سلول‌های سرطانی ممکن است راه‌های دیگری برای دور زدن مسیر STING پیدا کنند.
اما وقتی پژوشگران قطره بینی را همراه با داروهای دیگر تقویت‌کننده سیستم ایمنی استفاده کردند، توانستند ایمنی بلندمدت و پایداری در برابر گلیوبلاستوما در موش‌ها ایجاد کنند.
شرح کامل این پژوهش و یافته‌های به دست آمده از آن در آخرین شماره در مجله معتبر PNAS منتشر شده و در اختیار پژوهشگران قرار دارد.
مترجم: فاطمه کردی