تشدید آلاینده‌ها در شهرهای بزرگ جهان باعث شده تا توجه دولت‌ها و شرکت‌های فناور به سمت ابزارهای نوین تصفیه هوا سوق پیدا کند؛ ابزارهایی که با عملکردی چند برابر قوی‌تر از روش‌های سنتی می‌توانند آینده مدیریت آلودگی را متحول کنند.
به گزارش سیناپرس، در شرایطی که انتشار آلاینده‌ها در دنیا سرعتی بی‌سابقه یافته است، کشورها با اتکا به نوآوری‌های فناورانه تلاش می‌کنند از این بحران عبور کنند؛ نوآوری‌هایی که اکنون از مرحله آزمایشگاهی فراتر رفته و وارد خیابان‌های شهرها شده‌اند. در این گزارش مروری بر 8 فناوری دنیا برای کاهش آلودگی هوا داریم که در ادامه آن را می خوانید.
تصفیه هوا با جاروبرقی‌های شهری
پژوهشگران یک شرکت هلندی موفق به ساخت یک سیستم شده‌اند که عملکردی شبیه جاروبرقی دارد؛ این سیستم با مکش بسیار قوی می‌تواند ذرات معلق، گردوغبار، دود موتور خودروها و مواد آلاینده را در سطح خیابان‌ها جذب کند؛ بر اساس اظهارات شرکت، فیلترهای دستگاه ۱۰۰ درصد ذرات ریز و ۹۵ درصد ذرات بسیار کوچک را پاکسازی می‌کند.
این سیستم برای قرار گرفتن در مکان‌هایی مانند پشت بام‌های مناطق پرجمعیت، یا نزدیک منابع آلودگی مانند کارخانه‌ها طراحی شده است و می‌تواند هر ساعت حدود ۸۰ هزار متر مکعب هوا را تصفیه کند.
درختان مصنوعی؛ فیلترهای شهری نسل جدید
یکی از فناوری‌هایی که طی چند سال گذشته در کشورهای مختلف مورد توجه قرار گرفته، «درختان مصنوعی» یا سازه‌های جذب‌کننده دی‌اکسیدکربن است؛ این درختان می‌توانند آلاینده‌هایی مانند CO₂ و ذرات معلق را از هوا جذب کنند.
یک استارتاپ مکزیکی یک درخت فلزی به نام بایوربن تولید کرده است؛ این درخت‌ها که ارتفاع آنها حدود 14 فوت(4.2 متر) است، می‌توانند با تقلید عملکرد فتوسنتز به اندازه ۳۶۸ درخت طبیعی هوای آلوده محیط اطراف را جذب کنند.
برخی مدل‌های اروپایی نیز توانایی تصفیه هوایی معادل صدها درخت طبیعی در یک روز را دارند و به‌طور خاص برای مناطق پرتردد، پیاده‌راه‌ها و میدان‌های شهری طراحی شده‌اند.
نسل جدید این درختان مجهز به فیلترهای نانویی و سیستم‌های خودپاک‌سازی هستند و علاوه بر بهبود کیفیت هوا، داده‌های محیطی مانند میزان آلودگی، دما و رطوبت را نیز ثبت می‌کنند که برای برنامه‌ریزی شهری اهمیت زیادی دارد.
برج‌های مکنده آلودگی هوا
چین و کره جنوبی از نخستین کشورهایی بودند که «برج‌های پاک‌کننده هوا» را در مقیاس بزرگ ساختند. این برج‌ها با ایجاد جریان هوا در مقیاس وسیع، ذرات معلق PM2.5 و PM10 را جذب کرده و هوای فیلترشده را به محیط بازمی‌گردانند.
برخی نمونه‌ها روزانه میلیون‌ها متر مکعب هوا را تصفیه می‌کنند. ساز و کار آنها معمولا بر پایه فیلترهای الکترواستاتیک، فناوری نانو و جریان‌سازی تحت فشار است. در برخی شهرهای بزرگ آسیا، نصب این برج‌ها باعث کاهش محسوس آلودگی در شعاع اطراف آنها شده است.
کاربرد اصلی این برج‌ها در مناطق صنعتی، پارک‌های شهری و مناطق نزدیک به بزرگراه‌هاست و کشورهایی مانند هند نیز در سال‌های اخیر به استفاده از آنها روی آورده‌اند.
دان روسگارد، هنرمند و طراح هلندی نیز سال 2015 یک سازه‌ای را ابداع کرده است که نه تنها به پاکسازی هوا در شهرها کمک کرده بلکه دود را به سنگ‌های تزئینی تبدیل می‌کند؛ این برج با استفاده از تکنولوژی یونیزاسیون مثبت، هوای آلوده اطراف را می‌مکد و هوای فیلتر شده را از طریق شش دریچه خود آزاد می‌کند.
تولید اکسیژن با ایجاد ساختمان‌های جنگلی
چین از جمله کشورهایی است که با معضل آلودگی هوا دست و پنجه نرم می کند. مقامات چین برای حل معضل آلودگی هوا با کمک یک معمار ایتالیایی به فکر ایجاد دو ساختمان جنگلی افتاده‌اند که قادر به تولید حدود ۱۳۰ پوند اکسیژن تمیز در روز هستند.
اکنون شهر نانجینگ چین، پس از میلان ایتالیا و لوزان سوئیس، سومین شهری است که به دو جنگل عمودی مجهز شده است؛ این جنگل عمودی مجموعه‌ای از دو ساختمان با حدود ۱۱۰۰ درخت و ترکیبی از بیش از ۲۵۰۰ بوته و گیاه است مجهز شده است. این برج‌ها دی اکسید کربن را گرفته و در حدود ۱۳۲ پوند(۶۰ کیلوگرم) اکسیژن در هر روز تولید می‌کند.
استفاده از ابرهای بارور برای کاهش آلودگی هوا
در سال‌های گذشته سطح گرد و غبار در کره جنوبی به میزان هشدار رسیده بود و این کشور به همین دلیل یک پروژه مشترک را با چین آغاز کرد که طی آن از ابرهای بارور استفاده می‌کردند تا باران مصنوعی ذرات گرد و غبار را بشوید و باعث کاهش آلودگی هوا شود.
هدف این پروژه ایجاد باران مصنوعی بر فراز دریای زرد بود که کره جنوبی و چین را از هم جدا می‌کند. بارور کردن ابر شامل کاشت یا اسپری ابرها با مواد شیمیایی خاص برای جذب قطرات آب است. باران ناشی از بارورسازی ابرها آلودگی را به سادگی از آسمان پاک می‌کند.
کلاه ایمنی که هوای آلوده را تصفیه می‌کند
یک استارت‌آپ هندی کلاه ایمنی را توسعه داده است که آلاینده‌های مضر هوا را فیلتر می‌کند؛ فیلترهای استفاده شده در این کلاه می‌توانند ذرات معلق کوچک‌تر از ۲.۵ میکرومتر و سایر آلودگی‌های سمی منتشر شده از وسایل نقلیه را که میلیون‌ها موتورسوار در جاده‌های هند مستقیماً در معرض آن قرار دارند، تصفیه کند.
این کلاه دارای یک فن دمنده بی‌صدا است که هوا را از طریق غشای یک فیلتر هوا با بازدهی بالا به داخل می‌کشد و با باتری‌های قابل شارژ تغذیه می‌شود. نسخه‌های آینده این کلاه از تهویه مطبوع و قابلیت هندزفری تلفن‌های همراه از طریق اتصال بی‌سیم بهره خواهند برد. این کلاه از طریق بلوتوث به تلفن همراه متصل می‌شود تا زمان تعویض فیلتر را به کاربر هشدار دهد.
کاهش آلودگی هوا با فناوری چاپ سه‌بعدی
یک تیم از محققان آمریکایی از روش چاپ سه بعدی برای ایجاد یک ساختار دستی اسفنج مانند استفاده کردند که می‌تواند به کاهش آلاینده‌ها کمک کند. این محققان یک ماتریس کوچک اسفنج مانند پلاستیکی با نانوذرات پراکنده شیمیایی فعال دی اکسید تیتانیوم(TiO۲) را طراحی کردند.
این گروه دریافتند که آلایندگی‌ها در اثر تعامل نور طبیعی با دی اکسید تیتانیوم که دارای کاربردهای بالقوه در حذف آلودگی هوا، آب و منابع کشاورزی است، از بین می‌روند. آنها برای نشان دادن کاهش آلودگی، ماتریس را در آب قرار داده و یک مولکول آلی(آلاینده) را به آن اضافه کردند و بعد از انجام این کار شاهد حذف آلایندگی‌ها بودند.
تاکسی‌هایی که ذرات آلاینده هوا را حذف می کنند
در لندن، برخی از تاکسی‌ها به دستگاه‌هایی مجهز شدند که می‌تواند اکثر مواد شیمیایی و ذرات سمی آلاینده را از هوا حذف کند.
این سیستم می‌تواند تنها پس از ۱۰ دقیقه روشن شدن خودرو، تا ۹۷ درصد از ذرات آلاینده و ۹۵ درصد از ذرات “نیتروژن دی‌اکسید”(NO۲) را از داخل وسیله نقلیه حذف کند.
گزارش: بیتا اکبری