درمان بیماری‌های ویروسی همواره یکی از چالش بر انگیزترین مشکلات پزشکان محسوب شده و معمولا اصلی ترین روش غلبه بر ویروس‌ها، قدرت سیستم ایمنی بدن است، اما به تازگی پژوهشگران راهکاری برای درمان بیماری‌های ویروسی شناسایی کرده‌اند که درمان بیماری‌هایی مانند آنفولانزا، کرونا و سایر ویروس‌ها را به سادگی ممکن می‌کند.
به گزارش سیناپرس، تیمی از محققان در مطالعات جدید خود موفق شدند نقاط کنترل سلولی خاص و کلیدی را شناسایی کنند که اهداف اصلی حمله ویروس هستند. به این ترتیب مقابله قطعی با ویروس‌های مرگباری چون مرس، کووید ۱۹ و … امکان‌پذیر شده و این یافته‌ها با گشودن جبهه‌ای جدید در مبارزه با پاتوژن‌های ویروسی، به محافظت از انسان‌ها در برابر چندین ویروس مختلف کمک می‌کند.
این پژوهشگران در آزمایشگاه ملی شمال‌غرب اقیانوس آرام وابسته به وزارت انرژی ایالات متحده، به جای تمرکز بر حمله مستقیم به یک ویروس خاص (همان روشی که داروهای ضدویروس امروزی عمل می‌کنند)، روشی شناسایی کرده‌اند که می‌تواند بدن را در برابر شمار زیادی از ویروس‌ها مقاوم کند.
جان ملکیور (John Melchior)، زیست‌شیمی‌دان و پژوهشگر ارشد این مطالعه، در رابطه با یافته‌های خود گفت: «ویروس‌ها با تصرف تجهیزات سلولی میزبان خود زنده مانده و با تقلید فرایندهای عادی سلول میزبان، نسخه‌های متعددی از خودش تولید می‌کند. ما در این مطالعه مجموعه‌های مولکولی آسیب‌پذیر در برابر بسیاری از ویروس‌های مهاجم را شناسایی و سپس آن‌ها را تقویت کردیم تا ویروس‌ها پیش از آن‌که فرصت تصرف سلول را بیابند، متوقف شوند.»
ایمی سیمز (Amy Sims)، ویروس‌شناس و عضو این تیم مطالعاتی، در تکمیل صحبت‌های همکارش گفت: این رویکرد راهی نو برای مقابله با انواع مختلف ویروس‌ها است که طیف وسیعی از بیماری‌ها از سرماخوردگی ساده تا کروناهای مرگبار و حتی سندرم دیسترس تنفسی حاد را به وجود می‌آورند. این رویکرد امکان استفاده از یک دارو برای متوقف کردن چندین نوع ویروس را فراهم می‌کند.
وی افزود: در روش‌های درمان فعلی فقط ویروس را هدف قرار می‌دهیم و در نتیجه ویروس می‌تواند سویه‌هایی تولید کند که به راحتی از داروهای ضدویروس فرار می‌کنند، اما اگر عملکردهای کلیدی در سلول میزبان که ویروس برای تکثیر به آن‌ها نیاز دارد را هدف گرفته و آن عملکردها را غیر فعال کنیم، راه فرار اکثر ویروس‌ها برای ایجاد بیماری بسته شده و جهش ژنتیک ویروس و بروز سویه‌های جدید نمی‌تواند درمان‌های قبلی را بی اثر کند.
طی این مطالعه، دانشمندان از تکنیک نسبتا جدیدی استفاده کرده‌اند که پروتئین‌هایی را شناسایی می‌کند که شکل آن‌ها تغییر کرده است. این تکنیک که «پروتئولیز محدود همراه با طیف‌سنجی جرمی» نام دارد، نه تنها تغییرات در فراوانی هزاران پروتئین مختلف موجود در نمونه را مشخص می‌کند، بلکه نشان می‌دهد کدام پروتئین‌ها شکلشان تغییر کرده است.
یکی از اهداف مطالعه شده در این مطالعات، پروتئین مولکولی موسوم به «نوپ-۵۶» است. وقتی ویروس سرماخوردگی، نوپ-۵۶ را می‌رباید، آر‌ان‌ای انسانی موجود در آن نابود شده و دیگر پروتئین‌های عادی در این مولکول ساخته نشده و به جای آن، پروتئین‌های ویروسیِ مهاجم، بدن میزبان را فریب داده و برای فعالیت‌های خود تایید می‌گیرند. در نتیجه ویروس با حذف مناطق خاصی در درون آر‌ان‌ای، موفق می‌شود آن‌ها را ویرایش کرده و نهایتا وقتی ویروس این مجموعه مولکولی را تصرف می‌کند، دوباره بدن را از ساخت پروتئین‌های عادی بازمی‌دارد و به جای آن پروتئین‌های خودش را تولید می‌کند که به میزبان آسیب می‌رسانند.
برای درک بهتر بهتر این موضوع و روش هوشمندانه‌ای که ویروس‌ها برای بیمار کردن ما استفاده می‌کنند، تصور کنید کارخانه تولید پهپاد در کشوری در حال جنگ، محصولاتی برای دفاع از خود تولید می‌کند. حالا فرض کنید یک مهاجم خارجی کارخانه را اشغال کرده و سپس از همان کارخانه برای ساخت پهپادهای خودش استفاده کند تا به کشور میزبان حمله کند. این دقیقاً شبیه چیزی است که هنگام ورود ویروس به بدن انسان رخ می‌دهد.
این پژوهش نشان می‌دهد مدیریت پروتئین‌ها در برخی سلول‌های میزبان که مورد هدف ویروس‌ها قرار می‌گیرند، از عفونت ویروسی جلوگیری کرده و عملکرد عامل بیماری‌زا مختل می‌شود.
شرح کامل این مطالعات در آخرین شماره مجله تخصصیJournal of Proteome Research منتشر شده و در اختیار پژوهشگران قرار دارد.
مترجم: احسان محمدحسینی