یادداشت؛
وقتی کتاب‌ها هم ” تو خالی” می شوند
امروز بسیاری از کتاب‌ها بیشتر نقش تزئینی پیدا کرده‌اند تا وسیله‌ای برای اندیشه و یادگیری. جلدهای جذاب و رنگارنگ، جایگاه محتوای زنده و خواندنی را گرفته و خانه‌ها به نمایشگاه کتابهای توخالی بدل شده‌اند.
در یادداشتی از صدیقه البرزی، جامعه شناس و عضو هیأت علمی جهاد دانشگاهی فارس که در اختیار خبرگزاری سینا قرار گرفته به این موضوع پرداخته شده که بسیاری از کتاب‌ها امروزه به جای اینکه وسیله‌ای برای مطالعه و یادگیری باشند، تنها نقش تزئینی پیدا کرده و ظاهر بر محتوا غلبه کرده است. در این یادداشت آمده است:
در روزگاری که فرم و ظاهر بر محتوا چیره گشته، کافیست در مرورگرتان “کتاب دکوری” را جستجو کنید تا انواع و اقسام کتابهای خوش رنگ و لعاب با طرح های دلنشین را در فروشگاه ها و سایت های رسمی فروش ببینید که از قضا “بازارش هم سکه است”.
غم انگیز است وقتی شاهد آنیم که یکی از فاخرترین محصولات فرهنگی، حالا به شئ تزئینی بدل شده که شما می توانید به عنوان یک “پُز” به نمایش بگذارید و خودتان را علاقمند به کتاب یا بهتر است بگویم یک فرد فرهیخته، نشان دهید. اینجاست که تناقض عمیقی به چشم می آید: مردمان گریزان از خرید و مطالعه کتاب، حالا همان را به عنوان یک محصول فرهنگی ارزشمند در دکوراسیون خانه ها جای داده اند.
مردمانی که شاید آخرین کتابی که خوانده اند همان کتابهای درسی اجباری باشد. علاقمندان پوشالی که فرم و صورت را به جای دانایی و محتوا می نشانند. کتابهای “تو خالی” با جلدهایی چرمین و جذاب که در قفسه ها می نشینند تا بیننده را فریب فرهیختگی دهد و اندوخته فرهنگی!!! ( که نیست) را به نمایش گذارد.
با یک پرسه زدن در شبکه های اجتماعی و با تماشای تصاویر “پینتِرِستی” در اینستاگرام یا هر جای دیگر می بینید که کتابهای دکوری با نوشتار لاتین و طرح های زیبا یا زیر گلدانی شده یا با یک عدد آباژور روی کنسول خانه، “سِت” شده است. گویی فراموش کرده ایم خانه، قرارگاه روح است نه صحنه نمایش. جایی که وقتی خسته از جهان بیرون می آیی می توانی دوباره خودت را در آن پیدا کنی و کتاب، دریچه ای هزار توست به جهانی که گاه دست نیافتنی است.
کتاب واقعی، جان دارد و تا ورق نخورد کتاب نیست. جلدهایی تا خورده، خش افتاده، رنگ و رو رفته و خط و خطوط یادداشت های حاشیه که با ورق زدن های مکرر، چروک و فربه شده حکایت از کتابیست که بر عکس هم نوعان دکوراتیوش، نفس دارد، زنده است و سکوت نمی کند.
کتابخانه واقعی، پذیرای کتابهاییست با رنگ های متنوع و قطع های کوچک و بزرگ که به دنبال هارمونی با سایر متعلقات خانه نیست. سخن آخر اینکه: اگر کتاب را محصول فاخری می دانی به دنبال کتاب واقعی باش و نه پالت های رنگارنگ و فرمالیته که این روزها “اِلِمانِ زیبایی” شده و اینستاگرام، بلاگرها و طراحان داخلی آن را بیش از پیش باب کرده اند.
اگر هم دوستدار این گونه دکورها و چیدمان هستی لااقل اسمش را کتاب نگذار، به دنبال اسمی دیگر باش برای این شئ تزئینی “تُهی”.