دستیابی به فناوری نوینی برای درمان ناباروری؛
شبیه‌سازی روند طبیعی انتخاب اسپرم در بدن

پژوهشگاه فناوری‌های نوین علوم زیستی جهاد دانشگاهی ابن‌سینا، از دستیابی به فناوری نوینی در حوزه درمان ناباروری خبر داد؛ فناوری‌ که با بهره‌گیری از علم «ریزسیالات» یا میکروفلوئیدیک، روند طبیعی انتخاب اسپرم در بدن را شبیه‌سازی می‌کند و می‌تواند احتمال موفقیت درمان‌های کمک‌باروری را به طور چشمگیری افزایش دهد.

به گزارش سیناپرس، این دستاورد حاصل پژوهش فناورانه نخستین دانشجوی مقطع دکترای تخصصی رشته بیولوژی تولیدمثل پژوهشگاه ابن‌سینا، علیرضا حیدرنژاد، است که با موفقیت از رساله خود با عنوان طراحی و ساخت تراشه میکروفلوئیدیکی برای جداسازی اسپرم در روش‌های کمک‌باروری (ART) دفاع کرد.

این پروژه با راهنمایی دکتر محمدرضا صادقی، رئیس پژوهشگاه ابن‌سینا، و دکتر محمدعادل غیاث انجام شده و به‌عنوان یکی از طرح‌های مصوب فناورانه و تولیدمحور این پژوهشگاه شناخته می‌شود.

به گفته دکتر علیرضا حیدرنژاد، این پژوهش گامی فناورانه در مسیر بومی‌سازی فناوری‌های پیشرفته درمان ناباروری است. در این طرح توانسته‌ایم فرآیند انتخاب طبیعی اسپرم در بدن را به‌صورت مهندسی‌شده و کنترل‌پذیر در محیط آزمایشگاهی بازسازی کنیم؛  یعنی حرکت از پژوهش صرف، به سمت فناوری و تولید ملی در حوزه سلامت باروری.

وی افزود: در شرایط طبیعی بدن، تنها اسپرم‌هایی که توانایی شنا کردن بر خلاف جریان مایع در دستگاه تناسلی زن را دارند، می‌توانند به تخمک برسند و شانس باروری پیدا کنند. ما با استفاده از فناوری میکروفلوئیدیک این مسیر را در مقیاس میکرونی شبیه‌سازی کرده‌ایم. اسپرم‌هایی که از این تراشه عبور می‌کنند، سالم‌تر، پرتحرک‌تر و دارای کمترین میزان شکست DNA هستند. این امر می‌تواند احتمال موفقیت در روش‌هایی مانند IVF و ICSI را به‌طور قابل توجهی افزایش دهد.

علیرضا حیدرنژاد، در تشریح جنبه‌های علمی پژوهش گفت: انتخاب اسپرم مناسب یکی از کلیدی‌ترین عوامل در موفقیت درمان‌های کمک‌باروری است. دانشمندان این حوزه دهه‌هاست در جست‌وجوی راهی هستند تا اسپرم‌هایی را انتخاب کنند که بتوانند نهایتا به یک زایمان سالم منجر شوند. فناوری میکروفلوئیدیک اکنون این امکان را فراهم کرده است که فرآیند انتخاب طبیعی اسپرم، همان‌گونه که در بدن اتفاق می‌افتد، در محیط آزمایشگاهی بازآفرینی شود.

وی افزود: یکی از مهم‌ترین یافته‌های این طرح، توانایی انتخاب اسپرم‌هایی است که فاقد شکست DNA هستند. این ویژگی به‌ویژه برای مردانی که درصد بالایی از اسپرم‌های آن‌ها دارای آسیب DNA است، می‌تواند یک نقطه تحول در درمان ناباروری باشد.

این دستاورد فناورانه، نشان‌دهنده عزم پژوهشگاه ابن‌سینا برای حرکت در مرزهای دانش، توسعه فناوری‌های بومی و تحقق شعار «پژوهش تا تولید» در حوزه سلامت باروری است.