کهکشان‌هایی قدیمی اما بیش‌فعال
گروهی از ستاره شناسان موفق به کشف گونه‌ای پیش‌تر ناشناخته از کهکشانها شده‌اند که اگرچه بسیار سالخورده هستند و در بازه زمانی کمتر از یک میلیارد سال بعد از مهبانگ شکل‌گرفته‌اند، اما با نرخی بیش از یک‌صد برابر کهکشان راه شیری ما در حال ستاره زایی هستند.
این تحقیق که در آن دانشمندانی از موسسه کارنگی و موسسه ماکس پلانک آلمان مشارکت داشته‌اند در نشریه نیچر منتشر شده است.
این یافته ممکن است به حل یکی از معماهای کیهان شناسی کمک کند. اینکه چطور در دوره ای از تاریخ کیهان که سن عالم ما در حدود 10 درصد سن فعلی آن بوده است، تجمعی از کهکشان های فوق پرجرم در آن به چشم می خورد.
چند سال پیش بود که برای نخستین بار چنین کهکشان‌هایی رصد شدند، در آن زمان دانشمندان این ایده را مطرح کردند که شاید این کهکشانها از نوعی ماده باروَر و غنی برای ستاره زایی تشکیل‌شده باشند. به نظر این تنها توضیح منطقی برای نرخ بالای تولد ستاره‌ها در این کهکشانها به شمار می‌رفت؛ اما این ستاره شناسان تا پیش‌ازاین هرگز چیزی مشاهده نکرده بودند که بتواند با این توضیح سازگاری داشته باشد. حالا به نظر می‌آید چنین مشاهده‌ای اتفاق افتاده است.
این جمعیت تازه کشف‌شده، می‌تواند این معما را که چگونه این کهکشان‌های فوق‌العاده بزرگ در مدت‌زمان کوتاهی پس از مهبانگ میزبانی جمعیت بالایی از ستاره‌ها را عهده‌دار شده‌اند و آن‌ها را به وجود آورده‌اند حل کند.
نکته جالب درباره این کشف این است که محققان به‌طور تصادفی موفق به پیدا کردن این کهکشانها شدند. آن‌ها در حال بررسی اختروش‌ها بودند، سیاهچاله‌های ابَرپرجرمی که در قلب کهکشان‌های بزرگ جای خوش کرده‌اند و مواد اطراف خود را شتاب می‌بخشند. این دانشمندان در اصل به دنبال مطالعه روند ستاره زایی در کهکشان‌هایی بودند که میزبانی چنین اختروش‌هایی هستند که موفق به پیدا کردن راه‌حلی احتمالی برای این معمای قدیمی کیهان شدند
به گفته یکی از محققان این پروژه، این گروه موفق شده است چهار مورد مجزا در همسایگی کهکشان‌های موردمطالعه را پیداکرده‌اند که با سرعتی خیره‌کننده در حال به دنیا آوردن ستاره‌ها هستند.
احتمال زیادی دارد که یافتن این کهکشانها در مجاورت اختروش‌ها تصادفی نباشد. بی از محققان معتقدند اختروش‌ها به‌طورمعمول در نواحی از کیهان شکل‌گرفته‌اند که چگالی بالایی از مواد – نسبت به چگالی متوسط ماده در عالم – وجود دارد. همین شرایط ممکن است دلیلی بر وجود نرخ بالای ستاره زایی در کهکشان‌های چنین نواحی باشد.
هنوز برای تعمیم این نتیجه‌گیری به تحقیقات بیشتری نیاز است. این گروه تحقیقاتی درعین‌حال موفق شده‌اند شواهدی ازآنچه گمان می‌رود نخستین مرحله‌های ادغام کهکشانها در دوران آغازین کیهان باشد را به دست آورند.
تحول و تغییر کهکشانها و چگونگی تعامل آن‌ها یکی از موضوعات مهم و جذاب کیهان‌شناسی است.
–
پوریا ناظمی
No tags for this post.
