آزاده لشکری زاده، کارشناس و فعال اقتصاد و بازار طی یادداشتی به مناسبت روز جهانی استاندارد با اشاره به اینکه استانداردسازی از یک مفهوم فنی به یک فلسفه توسعه فرهنگی تبدیل شده است. وی معتقد است که استاندارد، زبانی مشترک میان هنرمند، صنعت و مصرفکننده است. زبانی که تضمین میکند نوآوری به نتیجهای ملموس، قابل سنجش و مورد اعتماد بدل شود. در این یادداشت آمده است:
به گزارش خبرگزاری سینا، ۱۴ اکتبر، روز جهانی استاندارد، روزی است برای تأمل در مفهوم نظم، کیفیت و اعتماد در جهان تولید و نوآوری. در سالهای اخیر، استانداردسازی از یک مفهوم فنی به یک فلسفه توسعه فرهنگی تبدیل شده است. هر جامعه برای ورود به عرصه اقتصاد خلاق جهانی، ناگزیر است میان آزادی اندیشه و انضباط تولید توازن برقرار کند. استاندارد، زبانی مشترک میان هنرمند، صنعت و مصرفکننده است. زبانی که تضمین میکند نوآوری به نتیجهای ملموس، قابل سنجش و مورد اعتماد بدل شود.
اقتصاد خلاق در ذات خود متکی به انسان و اندیشه است، اما پایداری آن بدون نظام استاندارد ممکن نیست. خلق اثر فرهنگی زمانی ارزشی اقتصادی مییابد که بتوان کیفیت، اصالت و اثر اجتماعی آن را اندازهگیری کرد. سرمایهگذاری بر تولید استاندارد، در واقع سرمایهگذاری بر اعتبار ملی است. کشورهایی همچون بریتانیا، کره جنوبی و ژاپن با تدوین نظامهای استاندارد صنایع خلاق، توانستهاند بازارهای فرهنگی جهانی را به دست آورند و از تنوع فرهنگی خود ارزش اقتصادی خلق کنند.
در بریتانیا، طبقهبندی دقیق صنایع خلاق باعث شکلگیری دادههای معتبر و سیاستهای هدفمند شد؛ در کره جنوبی، استاندارد محتواهای دیجیتال موجب افزایش صادرات بازیها و فیلمها شد؛ و در ژاپن، برچسب اصالت صنایع دستی اعتماد جهانی را جلب کرد. این تجربیات نشان میدهند که استاندارد نه مانع خلاقیت، بلکه مسیر شکوفایی آن است. زمانی که چارچوب کیفیت روشن باشد، ذهن خلاق آزادانهتر عمل میکند زیرا مطمئن است که محصول نهایی قابل اعتماد و قابل عرضه خواهد بود.
در ایران، با گستردگی صنایع فرهنگی از مد و طراحی گرفته تا تولید محتوا و گردشگری فرهنگی، نیاز به تدوین استانداردهای بومی بیش از هر زمان احساس میشود. استانداردهای خلاق ایرانی باید هم منعکسکننده هویت ملی باشند و هم همسو با الزامات جهانی بازار. این استانداردها میتوانند شاخصهایی برای اندازهگیری نوآوری، کیفیت زیباییشناسی و سازگاری فرهنگی در تولیدات باشند. سرمایهگذاری در این مسیر یعنی گذار از تولید مبتنی بر سلیقه به تولید مبتنی بر اعتبار.
روز جهانی استاندارد یادآور این واقعیت است که توسعه فرهنگی تنها با حمایت از خلاقیت فردی محقق نمیشود؛ بلکه نیازمند نظاممندی جمعی است. در صنایع خلاق، استانداردها نقش ستون فقرات اکوسیستم تولید را دارند؛ از حقوق مالکیت فکری و نظام ارزیابی محتوا گرفته تا صدور گواهی کیفیت فرهنگی. اگر این نظامها در سطح ملی شکل گیرند، اعتماد عمومی و بینالمللی به تولید خلاق ایرانی افزایش مییابد و مسیر صادرات فرهنگی هموار میشود.
در طبقهبندی اتحادیه اروپا و چین، استانداردها به ابزاری برای توسعه بازار و مدیریت نوآوری بدل شدهاند. چین با اجرای «استاندارد ملی صنایع فرهنگی» و اتحادیه اروپا با چارچوب Creative Europe توانستهاند خلاقیت را وارد نظام سنجش اقتصادی کنند. برای ایران نیز تدوین «استاندارد ملی صنایع خلاق» ضرورتی راهبردی است که میتواند مبنای حکمرانی فرهنگی و شاخص جایگاه جهانی تولید ایرانی گردد.
استانداردسازی صنایع خلاق نیازمند همکاری نزدیک میان دانشگاهها، مراکز مهارتآموزی، نهادهای فرهنگی و بخش خصوصی است. آموزش نیروی انسانی متخصص در حوزه مدیریت کیفیت فرهنگی، تدوین شاخصهای ملی و توسعه گواهیهای خلاق میتواند نظام جدیدی از اعتماد و پویایی ایجاد کند. این روند همان «سرمایهگذاری برای تولید» است؛ سرمایهگذاری بر ذهنها و مهارتها بهمنظور ایجاد ساختار تولید پایدار و قابل سنجش. این روز ما را به یاد این نکته میاندازد که خلاقیت و نظم دو قطب متضاد نیستند، بلکه دو بال برای پرواز اقتصاد فرهنگیاند. خلاقیت روح تولید است و استاندارد ستون فقرات آن. آینده اقتصاد خلاق ایران وابسته به شکلگیری نظام استانداردهای بومی و حرفهای است که کیفیت و اصالت را به صورت همزمان پاس دارد. سرمایهگذاری برای تولید استاندارد، یعنی انتخاب مسیر اعتماد، کیفیت و پایداری برای ایرانِ خلاق؛ مسیری که ما را از تولید پراکنده، به تولید ملیِ معتبر و جهانی رهنمون میسازد.