راز پیدایش فناوری

بیابانهای منتهی به شمال غرب کنیا اصولا چیز خاصی برای مردم این کشور ندارد که آنها را جذب خود کند. اینجا خبری از آب و منابع غذایی نیست و به همین دلیل است که مردم از آن فراری شده اند. در این منطقه وسیع حتی حیوانات هم زندگی نمی کنند. اگرچه در این نقطه از جهان زندگی کردن کاری بسیار دشوار است اما در گذشته اینطور نبوده است، حداقل نگاهی به تاریخ و کشفیات صورت گرفته گویای این واقعیت است. میلیونها سال پیش در این نقطه از دنیا آب شیرین وجود داشته است و احتمالا برای انسانهایی که در آنجا ساکن بوده اند دسته کمی از یک بهشت نداشته است.

دیرینه شناسانی از نقاط مختلف جهان راهی این منطقه از کنیا شده اند تا افسانه انسانهای باستانی را که در دل سازه های سنگی نهفته است مورد بررسی قرار دهند. سونیا هارمند باستان شناسی است که راهی شمال غرب کنیا شده و مدتهاست مشغول بررسی این دنیای ناشناخته است. او در بررسی تکه سنگهایی مهارت دارد که ردپایی از انسانهای باستانی را در خود دارند و جالب اینکه سایر افراد عادی توانایی چندانی در درک این تکه سنگها ندارند اما اینها دقیقا همان چیزهایی است که هارمند و همکارانش جستجو می کنند.

حدود 15 تن از کنیا، فرانسه، آمریکا و انگلیس در حال جستجو در تپه ای واقع در منطقه مورد نظر هستند. آنها با دقت فراوان چکشهایشان را به سنگهایی می زنند که بر روی آنها رسوبات مختلفی دیده می شود. آنها به دنبال سنگهایی هستند که سرنخی از فعالیت انسانها را در خود داشته باشد. اینجا هوا بسیار گرم و سوزان است. دما در بعدظهر به 37 درجه می رسد.

هارمند و همسرش در سال 2015 موفق به کشف ابزارهای سنگی با قدمت 3.3 میلیون ساله شدند. آنها این کشفیات مهم را در همین نقطه از جهان که به آن Lomekwi گفته می شود انجام داده بودند. این یافته ها از آن جهت مهم هستند چون قدیمی ترین ابزارهای کشف شده در دنیا محسوب می شوند. حالا دانشمندان این پرسش اساسی را مطرح می کنند که اساسا چه کسی آنها را ساخته است؟ از سوی دیگر آنها به دنبال خارج ساختن هرچه سریعتر سایر سنگها و ابزارهایی هستند که با این کشفیات مرتبط هستند. آنچه که در دست هارمند است چیزی نیست جر نخستین شواهد از تولیدات سنگی باستانی که باستان شناسان موفق به خارج ساختنشان از این منطقه خشک و سوزان شده اند. به باور آنها این قطعات برجای مانده از فرآیند به هم خوردن تکه سنگها با یکدیگر است. در نتیجه این فرآیند، ابزارهایی با لبه های تیز و بران ساخته می شده است.

بررسیهای دقیقی که در این منطقه انجام شده حاکی از آن است که طی میلیونها سال گذشته به واسطه جاری شدن آب آسیبی ندیده است. باستان شناسان دلیل را در قطعات کوچک و سبکی می دانند که در بخشهای مختلف این منطقه شناسایی کرده اند. همچنین با قاطعیت می توان گفت که این قطعات مربوط به لایه های باستانی و قدیمی تر است تا لایه های جدیدتر.

موضوع مهم این است که سایر جانوران هم می توانند از ابزارها استفاده کنند اما تنها این انسان است که توانایی و قابلیت شکل دادن به مواد سختی نظیر سنگها را دارد تا در نهایت آن را به ابزار مورد نظرش درآورد. دانشمندان مختلفی دراین باره اظهار نظر کرده اند از جمله صاحبنظرانی در دانشگاه آکسفورد. آنها معتقدند که ما تنها موجوداتی هستیم که فناورانه پیش رفته ایم. تحقیقات زیادی صورت گرفته که نشان می دهد روند نوآوری و ابداع فناوری طی دوره ای از تغییرات جوی آغاز شد که تصور می شود بین 3 تا 2 میلیون سال پیش بوده است و آن زمانی بوده که اراضی جنگلی آفریقا به تدریج محو شده و به سرزمین های وسیع مملو از علفزار تبدیل شد.

در این میان اما اتفاقات جالبی روی داده است. دسته ای از انسانها موسوم به هومینی ها وجود داشته اند که به نوعی در این مسیر زمانی قرار گرفته اند. منابع غذایی آنها در حال نابودی بود و چاره ای نداشتند جز اینکه خود را با شرایط به وجود آمده تطبیق دهند و یا منقرض شوند. تصور می شود ابداع ابزارها از آنجا آغاز شده باشد یعنی زمانی که برای زنده ماندن و تأمین غذا باید تغییراتی در سنگها ایجاد می شد.

باستان شناسان همچنان به این منطقه چشم دارند. اینکه قبل و پس از Lomekwi چه فناوریهایی وجود داشته و همچنین این نکته که چگونه محیط در حال دگردیسی بوده برای باستان شناسان از اهمیت زیادی برخوردار است.

برای دسترسی به جدیدترین شماره مجله Scientific American فایل پیوست را ملاحظه فرمائید.

 

مترجم: مهدی پیرگزی

No tags for this post.