وزیر علوم، تحقیقات و فناوری گفت: سهم تولید ناخالص ایران در مقایسه با کشورهای دیگر بسیار پایین است از اینرو باید در حوزه پژوهش و فناوری سرمایه‌گذاری کنیم. ما برای رشد اقتصادی‌مان و هم برای امنیت‌مان مجبور به سرمایه گذاری بهتر و بیشتر در حوزه پژوهش و فناوری هستیم.
فرزانه صدقی: امروز صبح با حضور حسین سیمایی صراف، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری نشست خبری در سالن شهید مطهری دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد.
به گزارش اختصاصی خبرگزاری سینا، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در این نشت خبری گفت: مفهوم علم و فناوری در دهه هفتاد از شهرک علمی و صنعتی بومی سازی شد و اکنون تعداد پارک‌های علم و فناوری از یک عدد به ۵۸ تا در سطح کشور رسیده است. در این پارک ها ۱۴هزار هسته فناور و نوآور و شرکت دانش بنیان مستقر هستند که زمینه اشتغال ۱۶۰ هزار فناور و شاغل در پارک ها را فراهم کرده است.
وی افزود: این پارک ها ۱۲۹ همت درآمد داشتند. اکوسیستم و زیست بوم علم و فناوری پارک های علم و فناوری، ارتباط میان دانشگاه و صنعت را تقویت کرده اند.
وی یادآور شد: آموزش عالی کشور طی چهار نسل دانشگاهی به فناوری رسیده است. در نسل نخست دانشگاه‌ها تمرکز بر آموزش بود؛ در این مرحله دانشگاه پژوهش محور نبود. پیش از سال ۵۷، نسل دانشگاه‌ها آموزش محور بود. نسل دوم پژوهش محور است. از سال ۵۷ به بعد دانشگاه‌ها پژوهش محور شدند. تسهیلات تکمیلی، پژوهشکده و پژوهشگاه‌ها راه اندازی شدند.
وی بیان کرد: نسل سوم دانشگاه‌ها، دانشگاه‌های کارآفرین و نوآور هستند. در این نسل ایده‌ها به فناوری تبدیل شده و ارزش اقتصادی تولید می شود. در این نسل ایده ها کاربرد پیدا کردند و به فکر احداث پارک افتادیم. تغییر نام وزارت فرهنگ و آموزش عالی به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری نیز به این دلیل است. اسم اول وزارتخانه بیانگر نسل اول دانشگاه‌ها بود.
وزیر علوم ادامه داد: یکی از شعارهای ما در نسل چهارم این است که دانشگاه با مسوولیت اجتماعی حل مساله کند. تعهد داشته باشد و به توسعه و جامعه کشور کمک کند. تأثیرپذیری اجتماعی داشته باشد.
سیمایی افزود: اکنون دانشگاه های پیشرو دنیا با مسوولیت اجتماعی فعالیت دارند. در ایران تمامی دانشگاه ها در یک سطح نیستند و نباید یک کارکرد و ماموریت برای همه دانشگاه‌ها انتظار داشته باشیم. اکنون برخی از دانشگاه‌ها چهار مسوولیت را برعهده دارند. حساسیت خرج می‌دهند و به این مسایل ورود پیدا می کنند. دانشگاه‌ها باید با پارک‌های علم و فناوری آشنایی بیشتری داشته باشند به همین منظور اکنون برای ترویج پارک های علم و فناوری برنامه‌هایی را تدارک دیده ایم تا دانشجویان با آشنایی با این مراکز به آینده امیدوار باشند.
باید ارتباط دانشگاه و صنعت بیشتر تقویت شود
سیمایی صراف به ارتباط دانشگاه و صنعت اشاره کرد و گفت: یکی از مطالبات جدی مقام معظم رهبری همواره این بوده که کار دانشگاه در تحقیقات و دانشگاه حبس نشود و کاربرد پیدا کنند، به عمل برسند و باعث پیشرفت و توسعه صنعت شود. اکنون برای تحقق این منظور سامانه خوبی به نام سامانه نان طراحی شده است که مخفف نیازها و ایده ها است.
وی درباه این سامانه اظهار کرد: این سامانه، برای ثبت و پیوند دادن نیازهای صنایع با ایده‌ها و توانمندی‌های پژوهشگران و دانشگاهیان است بدین ترتیب نیازها و ایده‌ها شناسایی می‌شوند. با این حال، هنوز یک مشکل جدی وجود دارد؛ این نیازها و ایده‌ها به‌طور موثر به هم متصل نمی‌شوند و در نتیجه به پروژه‌های مشترک در دانشگاه‌ها تبدیل نمی‌شوند. به نظر می‌رسد برای رفع این نقص، لازم است فرهنگ‌سازی و ترویج بیشتری صورت گیرد تا ارتباط صنعت و دانشگاه واقعی‌تر و کارآمدتر شود.
وی تاکید کرد: در حال حاضر ۲۲ هزار و ۵۸۵ نیاز در این سامانه ثبت شده که متاسفانه در سال ۱۴۰۳ فقط ۳۳ مورد از این نیازها منجر به قرارداد با دانشگاه شده اما امسال ۱۳۷ مورد تبدیل به قرارداد شده که البته به هیچ عنوان قابل قبول نیست اما یک زمینه‌ای فراهم شده تا این نیازمند و برآورده کننده دانشگاه یکدیگر را پیدا کنند.
وی عنوان کرد: سامانه دیگری نیز به نام ساتع نیز راه اندازی شده که در آنجا ۱۴۶۷۰ طرح ثبت شده و حدود ۲۰۰ قرارداد نیز منعقد شده است.
وی همچنین گفت: ما برای ارتباط صنعت و دانشگاه نیاز به کار بیشتری داریم. دانشگاه‌های دولتی حدود ۱۲ هزار قرارداد با صنعت دارد.
وزیر علوم گفت: قدرت جمهوری اسلامی ایران را در جنگ هشت روزه در فناوری دفاعی مشاهده کردیم. فناوری در کجا دانشش تولید شد و تبدیل به محصول شد؛ همه اینها حاصل قراردادهای دانشگاه و صنعت است. ریشه همه آنهادانشگاه است. اکنون حدود ۱۲ هزار قرارداد با بخش صنعت و حدود ۳۵ هزار نفر هیئت علمی دانشگاه داریم. ۳۵ هزار عضو هیئت علمی حدود ۱۲ هزار قرارداد دارند یعنی چیزی حدود یک سوم دانشگاه با صنعت مرتبط است. این عدد به نسبت استانداردهای جهانی عدد خیلی پایینی نیست. این عدد نسبتاً عدد خوبی است. پارک‌های علم و فناوری مظهر پیوند صنعت و دانشگاه بوده که از دل دانشگاه شرکت‌های زایشی به وجود امدند. آن شرکت‌ها از بیرون دانشگاه عمدتاً شکل نگرفتند یا مستقیم از دانشگاه خارج شدند یا اینکه غیر مستقیم یعنی فارغ التحصیلان دانشگاه هستند که رفتند و تبدیل شدن حالا به هسته‌های فناور و شرکت‌های دانش‌بنیان و بالاخره تولید کننده شدند که عددش هم گفتم ۱۲۹ همت شده است.
وی خاطرنشان کرد: اینها همه زیر مجموعه های بحث ارتباط با صنعت است. ما چند مدل باز جذب دانشجو داریم. در شیوه استادمحور ۵۷۷ دانشجوی دکترای تخصصی به شیوه استاد محور جذب شده‌اند. گذراندن دوره پسادکترا در صنعت هم در حل مسائل کشور و ارتباط با صنعت مهم هستند. مقام معظم رهبری مجوز ۵۰۰ امریه سربازی برای محققان پسا دکترا که در صنعت مشغول کار بشوند را صادر کردند.
سهم ناچیز پژوهش ایران از GDP
سیمایی در پاسخ به سوال خبرنگار خبرگزاری سینا، مبنی براینکه وزارت علوم برای رفع مشکلات پارک‌های علم و فناوری چه اقداماتی انجام داده است و چه برنامه های راهبردی برای رشد شرکت های دانش بنیان و اقتصاد دانش بنیان دارد، گفت: ما مجبوریم به سرمایه گذاری در حوزه‌های نوآوری و فناوری هستیم. متاسفانه اکنون سهم پژوهش از GDP (تولید ناخالص ملی) در کشور ایران حدود نیم درصد است. در حالی که طبق قانون برنامه باید دو درصد باشد و میانگین آن در دنیا ۱۰ درصد است.
به گفته وی، برخی از کشورها مانند کره جنوبی سهم پژوهش ۲۹ درصد است. سهم تولید ناخالص ایران در مقایسه با کشورهای دیگر بسیار پایین است از اینرو باید در حوزه پژوهش و فناوری سرمایه‌گذاری کنیم. ما برای رشد اقتصادی‌مان و هم برای امنیت‌مان مجبور به سرمایه گذاری بهتر و بیشتر در حوزه پژوهش و فناوری هستیم.
وی افزود: یک هشدار دیگر این است که بودجه آموزش عالی از سال ۹۶ که 3.2 درصد از اعتبارات هزینه دولت بوده اکنون به دو و چند دهم رسیده است یعنی ماموریت ها و مسئولیت ها بیشتر اما بودجه آموزش کمتر شده است.چیزی حدود یک درصد یا یک درصد و خورده‌ای کمتر شده است.
وزیر علوم گفت: بسیاری از کشورها از دانشگاه و آموزش توسعه یافته‌اند. البته آموزش با همان معنایی که در ابتدا توضیح دادم شروع کرده‌اند بنابراین باید در حوزه فناوری به عنوان یک زنجیره از زنجیره ارزش علم سرمایه گذاری جدی بکنیم.
وی یادآورشد: من وقتی آمدم بودجه معاونت فناوری ۲۰۰ میلیارد تومان بود الان شش برابر شده است. این بودجه اصلا کافی نیست. اما برای جبران این کسری سراغ منابع دیگر از جمله منابع بخش خصوصی رفته ایم. در حال حاضر با صندوق توسعه ملی برای توسعه حوزه هوش مصنوعی ۱.۲ همت توافق کرده ایم که در حوزه هوش مصنوعی سرمایه گذاری کنند. با هلدینگ خلیج فارس نیز یک همت و با فولاد مبارکه اصفهان نیز ۵ همت تفاهمنامه بسته ایم. همچنین با ستاد اجرایی فرمان امام برای ارائه تسهیلات به ده هزار واحد کسب و کار پارک های علم و فناوری و سرمایه گذاری برای هزار واحد جدید توافق کرده ایم.
سیمایی اظهارکرد: مجموعا میتوانم بگویم که به دلیل تنگنایی که در بودجه آموزش عالی وجود دارد ما سراغ منابع دیگر خارج از وزارت علوم رفته ایم. در مجموع ۲۰ همت تا الان توافق کردیم که از بخش خصوصی غیردولتی وارد بخش دانشگاه شود. بعد از این همت دانشگاه‌ها را می‌طلبد. همچنین معاونانم جلسات مکرر و مرتبی با دانشگاه‌های استان ها دارند. آنها را توجیه می کنند که چگونه از این منابع استفاده کنند.
وی در پایان تاکید کرد: تعداد قابل توجهی از این منابع اکنون به قرارداد منتهی شده است. به عنوان مثال در یک استان یک قراردادی به ارزش یک همت با صنعت دارد. اکنون ۵۰۰ میلیارد تومان آن قرارداد شده و به دانشگاه آمده است. این اتفاق خیلی بزرگی است. پس ما در پارک‌های فناوری و در دانشگاه ها باید سرمایه گذاری کنیم. مجبوریم برای حفظ امنیت کشور تمرکز بیشتری در حوزه پژوهش و فناوری و نوآوری و به خصوص حوزه هوش مصنوعی داشته باشیم.
