مدیرعامل «موسسه فرهنگی هزاره چیا مد» با اشاره به چالش‌های صادرات محصولات خلاق و صنایع دستی گفت: نبود یک دپارتمان تخصصی در حوزه صادرات فرهنگی بزرگ‌ترین مانع توسعه این صنایع است و در صورت تداوم شرایط کنونی، هزاران شغل کوچک خانوادگی از بین خواهد رفت.
بازار بسیار خوبی برای صادرات صنایع خلاق
ندا انتظامی: «موسسه فرهنگی هزاره چیا مد» از مجموعه شرکت‌های پارک ملی علوم و فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی است که در حوزه مد پایدار کار می‌کند.خاتون شهبازی، کارآفرین و مدیرعامل شرکت «چیا مد» که سال‌ها در حوزه مد پایدار و طراحی سبز فعالیت داشته، در گفت‌وگوی اختصاصی با خبرگزاری سینا از دستاوردها و چالش‌های این مسیر سخن گفت.او درباره ایده تاسیس این شرکت به پیشینه خانوادگی اشاره کرد و گفت: «مادرم حدود ۴۰ سال است که به‌عنوان پژوهشگر، طراح و مدرس در حوزه مد فعالیت می‌کند. ما پیش‌تر هم در زمینه مد پایدار کار می‌کردیم اما اکنون پروژه‌ای ملی و متفاوت را دنبال می‌کنیم؛ پروژه‌ای که پیوند میان محیط زیست، اشتغال پایدار و فرصت‌های برابر را معنا می‌بخشد. این اولین پروژه مد و محیط زیست در ایران است که تولیدات سبز آن ظرفیت بالایی برای توسعه و اشتغال دارد.»
بیشتر بخوانید:
فیلم| گفت‌وگوی اختصاصی خبرگزاری سینا با خاتون شهبازی، مدیرعامل موسسه چیامد
شهبازی با اشاره به طراحی هفت گروه مهارتی و ۱۱ گروه محصولی در این مجموعه، ظرفیت صادرات محصولات ایرانی را قابل توجه دانست و افزود: «باید بگویم بازار بسیار خوبی برای صادرات داریم، اما عمده‌ترین مشکل همه فعالان این حوزه تحریم‌هاست. ما جشنواره‌ها و نمایشگاه‌های جهانی را شناسایی کرده‌ایم و حتی مسیرهای ارسال کالا را بررسی کرده‌ایم، اما تحریم‌ها مبادلات را از شکل شفاف به مبادلات پنهان و چمدانی سوق داده است. در حال حاضر هم مجبوریم این کار را انجام دهیم در حالی‌که می‌توانستیم با صادرات فرهنگی رسمی به آمار قابل توجهی برسیم.»
صادرات پنهان چمدانی
این کارآفرین تحریم‌ها را تنها مشکل ندانست و به ضعف ساختاری در حوزه صادرات فرهنگی اشاره کرد: «یکی از مهم‌ترین چالش‌های ما نبود یک دپارتمان یا شتاب‌دهنده در حوزه صادرات است. هنرمندان، طراحان و تولیدکنندگان الزاماً نباید دانش تخصصی صادرات، استانداردسازی و بازارسازی را داشته باشند. این یک بخش کاملاً متفاوت است که نیاز به افراد متخصص در بازاریابی، برندینگ و بسته‌بندی دارد. اما اکنون هر تولیدکننده‌ای ناچار است محصولات خود را بر اساس سلیقه شخصی بسته‌بندی کند که اغلب با استانداردهای بین‌المللی سازگار نیست و همین موضوع جلوی صادرات رسمی را می‌گیرد.»
پاشنه‌آشیل صادرات فرهنگی
مدیرعامل چیامد هشدار داد در صورتی‌که این روند ادامه یابد، آینده بسیاری از کسب‌وکارهای کوچک خلاق با خطر جدی مواجه خواهد شد: «اگر این شرایط ادامه یابد، طی یک تا دو سال آینده حدود ۶ هزار شغل از بین خواهد رفت. این کسب‌وکارها عمدتاً خانگی و خانوادگی هستند، بین ۵ تا ۱۰ نفر نیرو دارند و توان تاب‌آوری در برابر رکود اقتصادی و تحریم‌ها را ندارند. در حالی که تولیدات خلاق به دلیل ارزش فرهنگی و هنری، ارزش افزوده بالاتری از تولید انبوه دارند.»
او در پایان بر ضرورت ورود نهادهای عمومی و دولتی تأکید کرد: «بخش زیادی از کارها از توان بخش خصوصی خارج است و نیاز به تسهیلگری و صدور مجوز از سوی دولت‌ها دارد. سازمان صنایع دستی، پارک‌های علم و فناوری، سازمان فنی‌وحرفه‌ای و نهادهای مرتبط با اشتغال فرهنگی باید برای ایجاد یک شتاب‌دهنده صادرات فرهنگی مشارکت کنند. در غیر این صورت، فرصت‌های فراوانی از دست می‌رود و توان تاب‌آوری کسب‌وکارهای کوچک خلاق نیز به پایان می‌رسد.»